Szczepan Łuczak
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie |
inżynier leśnik |
Szczepan Łuczak (ur. 26 grudnia 1906 w Łodzi, zm. 16–19 kwietnia 1940 w Katyniu) – polski inżynier leśnik[1], podporucznik piechoty rezerwy Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Był synem Stefana i Walerii[2]. Ukończył Gimnazjum im. Jędrzeja Śniadeckiego w Pabianicach[3], następnie podjął studia na Wydziale Leśnym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie[4] uzyskując dyplom inżyniera leśnika w 1932[5]. Po ukończeniu studiów pracował w zawodzie, najpierw w nadleśnictwie w Wyszkowie, a potem, po praktyce w Toruniu, w tamtejszej dyrekcji Lasów Państwowych, w klosnowskiej wyłuszczarni nasion[6].
W 1936 został zatrudniony w Instytucie Badawczym Lasów Państwowych, gdzie w Oddziale Żywicowania zajmował się zagadnieniami anatomii przewodów żywicznych. Na łamach „Lasu Polskiego” ogłosił w latach 1936–1938 trzy artykuły dotyczące budowy i rozmieszczenia przewodów żywicznych w drewnie sosny oraz powstawania i wydzielania żywicy[7].
W 1939 został zmobilizowany do wojska. Podczas kampanii wrześniowej pełnił służbę w randze podporucznika piechoty. Po agresji ZSRR na Polskę został wzięty do niewoli sowieckiej. Według stanu z grudnia 1939 był jeńcem obozu w Kozielsku[4]. Między 15 a 17 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego[4] – lista wywózkowa 032/2 z 14 kwietnia 1940[4][8][1]. Został zamordowany między 16 a 19 kwietnia 1940 w Katyniu[4] przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Ofiary tej zbrodni grzebano w bezimiennych mogiłach zbiorowych, gdzie od 28 lipca 2000 mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu[9][10]. W miejscu tym prowadzone były ekshumacje i prace archeologiczne[11][12]. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców[13] w 1943 pod numerem 2963[14][4][1] – dosł. opisany jako Łuczak Stefan (raport dzienny z 24 maja 1943)[15]. Przy jego szczątkach znaleziono: kartę szczepień, 2 ks. PKO., pozwolenie na broń oraz wizytówki[16][17]. Figuruje na liście Komisji Technicznej PCK pod numerem 02963[17].
Upamiętnienie
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień porucznika[18]. Awans został ogłoszony 10 listopada 2007[19] w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Szczepana Łuczaka upamiętniają dwa Dęby Pamięci posadzone w Wierzchlesie 12 października 2013[20] oraz w Toruniu 13 kwietnia 2023[21], w ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”.
Zobacz też
Przypisy
- 1 2 3 Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 264.
- ↑ Szymański 2005, s. 52
- ↑ Chrzanowski T., 2024: Leśnicy ofiarami Zbrodni Katyńskiej. Przyroda Polska, nr 5, str. 5
- 1 2 3 4 5 6 Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 471.
- ↑ Szymański 2005, s. 52
- ↑ Chrzanowski 2024, s. 5
- ↑ Szymański 2005, s. 52
- ↑ Szymański 2005, s. 52
- ↑ 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2025-01-18] (pol.).
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. LIII.
- ↑ Historia Zbrodni Katynskiej [online] [dostęp 2025-01-18] (pol.).
- ↑ Pierwsze ekshumacje w Katyniu. "Wszystko było przesiąknięte zapachem śmierci" - Historia [online], www.polskieradio.pl [dostęp 2025-01-18] (pol.).
- ↑ Instytut Pamięci Narodowej - Kraków, Niemcy w Katyniu w 1943 roku, „Instytut Pamięci Narodowej - Kraków” [dostęp 2025-01-20] [zarchiwizowane z adresu 2024-12-06] (pol.).
- ↑ Auswärtiges Amt, „Amtliches Material zum Massenmord von Katyn“, 1943, s. 245 [dostęp 2025-01-23] (niem.).
- ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 449.
- ↑ Lista imienna zaginionych w ZSRR polskich jeńców wojennych z obozów Kozielsk - Ostaszków - Starobielsk, „Orzeł Biały. Polska walcząca o wolność.” (3 (341)), pbc.uw.edu.pl, 15 stycznia 1949, s. 3 [dostęp 2025-01-23] (pol.).
- 1 2 Mariusz Olczak (red.), Katyń. Listy ekshumacyjne i dokumenty Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża 1943–1944., koszalin.ap.gov.pl, s. 252, ISBN 83-89986-91-4 [dostęp 2025-01-23] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 181 [dostęp 2025-01-22] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Chrzanowski 2024, s. 5
- ↑ Strona Toruń prowadzona przez urząd miasta
Bibliografia
- Bohdan Szymański, Szczepan Łuczak, w: Słownik Biograficzny Leśników i Drzewiarzy Polskich, zeszyt II (przewodniczący zespołu redakcyjnego Stanisław Głowacki), Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Leśnictwa i Drzewnictwa, Warszawa 2005, s. 52
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Убиты в Катыни. Księga pamięci polskich jeńców wojennych – więźniów obozu NKWD w Kozielsku, rozstrzelanych decyzją Biura Politycznego Komitetu Centralnego Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (b) z 5 marca 1940 roku. Лариса Еремина (red.). Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.