Szedar
| α Cassiopeiae | |||||||||||||||||||||
 Położenie w gwiazdozbiorze | |||||||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
00h 40m 30,441s[1] | ||||||||||||||||||||
| Deklinacja |
+56° 32′ 14,39″[1] | ||||||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||||||||||||
| Odległość | |||||||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | |||||||||||||||||||||
| Rozmiar kątowy |
0,00525[3] | ||||||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
−32,13 ± 0,10 mas/rok[1] | ||||||||||||||||||||
| Prędkość radialna |
−4,31 ± 0,02 km/s[1] | ||||||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy | |||||||||||||||||||||
| Typ widmowy |
K0-IIIa[1] | ||||||||||||||||||||
| Masa | |||||||||||||||||||||
| Promień | |||||||||||||||||||||
| Metaliczność [Fe/H] |
−0,10[2] | ||||||||||||||||||||
| Wielkość absolutna | |||||||||||||||||||||
| Jasność | |||||||||||||||||||||
| Wiek |
100–200 mln lat[3] | ||||||||||||||||||||
| Temperatura |
4530 K[3] | ||||||||||||||||||||
| Charakterystyka orbitalna | |||||||||||||||||||||
| Krąży wokół | |||||||||||||||||||||
| Półoś wielka |
7574[2] pc | ||||||||||||||||||||
| Mimośród |
0,0189[2] | ||||||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Szedar (Schedar, Alfa Cassiopeiae) – gwiazda w gwiazdozbiorze Kasjopei. Według danych satelity astrometrycznego Hipparcos Szedar znajduje się w odległości około 228,5 lat świetlnych od Słońca.
Nazwa
Nazwa gwiazdy pochodzi od arabskiego słowa صدر şadr oznaczającego „pierś”, miejsce położenia gwiazdy w wizerunku królowej Kasjopei[3][5][6]. Sułtan Uług Beg nazwał tę gwiazdę ذات الكرسي Al Dhāt al Kursiyy, co oznacza „kobietę na tronie”; Giovanni Battista Riccioli ukuł z tego nazwę Dath Elkarti[5]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2016 roku formalnie zatwierdziła użycie nazwy Schedar dla określenia tej gwiazdy[7].
Charakterystyka obserwacyjna
Jest to druga pod względem jasności gwiazda konstelacji Kasjopei, większą jasność osiąga w niej tylko zmienna Gamma Cassiopeiae[3]. Jej obserwowana wielkość gwiazdowa to 2,24m, a wielkość absolutna jest równa −1,98m[2]. Dziewiętnastowieczni astronomowie twierdzili, że jej jasność może spadać do połowy trzeciej wielkości gwiazdowej, w związku z czym jest uznawana za gwiazdę zmienną; jednak od zarania astrofotografii jej blask jest stabilny[3].
Gwiazda ma trzy optyczne towarzyszki o wielkości około 9–14m[4].
Charakterystyka fizyczna
Jest to pomarańczowy olbrzym należący do typu widmowego K0. Jego temperatura to 4530 K, jest niższa niż temperatura fotosfery Słońca; jasność Schedara jest 855 razy większa niż jasność Słońca[3]. Gwiazda ma 42 razy większy promień i 4-5 razy większą masę niż Słońce. Uformowała się 100–200 milionów lat temu, początkowo będąc białobłękitną gwiazdą podobną do Regulusa. Jej skład jest podobny do słonecznego, chociaż jest zubożona względem niego w niektóre pierwiastki, takie jak cyrkon i europ[3].
Zobacz też
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 Szedar w bazie SIMBAD (ang.)
- 1 2 3 4 5 6 7 Anderson E., Francis C.: HIP 3179. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-05-21]. (ang.).
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Jim Kaler: SHEDAR (Alpha Cassiopiae). STARS, 1999-04-05. [dostęp 2018-05-21]. (ang.).
- 1 2 Mason et al.: WDS J00405+5632A. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.
- 1 2 Cassiopeia, or Cassiope. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 147. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
- ↑ Milena Ratajczak: Kosmos. Kasjopeja.. T. 2. Poznań: Oksford Educationale Sp. z o.o., 2010, s. 23. ISBN 978-83-252-1353-4.
- ↑ Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-11-19. [dostęp 2018-05-21].