Szerokodziób filipiński

Szerokodziób filipiński
	Sarcophanops steerii
	(Sharpe, 1876)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	tyrankowce
Rodzina	szerokodzioby
Rodzaj	Sarcophanops
Gatunek	szerokodziób filipiński
Synonimy
	Eurylæmus Steerii Sharpe, 1876; Eurylaimus steerii Sharpe, 1876;
	Eurylæmus Steerii Sharpe, 1876; Eurylaimus steerii Sharpe, 1876;
Podgatunki
	S. s. steerii (Sharpe, 1876); S. s. mayri (Salomonsen, 1953);
	S. s. steerii (Sharpe, 1876); S. s. mayri (Salomonsen, 1953);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Zasięg występowania

Szerokodziób filipiński^[4] (Sarcophanops steerii) – gatunek małego ptaka z rodziny szerokodziobów (Eurylaimidae). Występuje endemicznie na Filipinach. Narażony na wyginięcie.

Zasięg występowania

Szerokodzioby filipińskie na XIX-wiecznej ilustracji

Szerokodziób filipiński zamieszkuje w zależności od podgatunku^[2]^[5]:

S. steerii steerii – południowo-zachodnie Mindanao (Półwysep Zamboanga), Malamaui i Basilan
S. steerii mayri – Dinagat, Poneas, Siargao i Mindanao (oprócz południowo-zachodniej części wyspy)

Systematyka

Szerokodziób filipiński jest zaliczany do rodzaju Sarcophanops^[4]; dawniej klasyfikowano go w rodzaju Eurylaimus^[6]. Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny nie uznaje podgatunku mayri^[6]. Dawniej za podgatunek szerokodzioba filipińskiego często uznawany był Sarcophanops samarensis (szerokodziób czerwony), obecnie traktowany jako osobny gatunek^[2]^[4]^[7].

Morfologia

Długość ciała 16,5–17,5 cm; masa ciała 33,7–44,4 g (podgatunek mayri)^[5].

Mały, kontrastowo ubarwiony ptak. Czarne gardło i twarz. Oko z zieloną tęczówką otoczone wydatnym błękitnym przydatkiem. Dziób duży, szeroki, bladoniebieski. Wierzch głowy bordowofioletowy, biały kołnierz wokół szyi. Ciemnoszary płaszcz na grzbiecie ciała, jasnokasztanowy kuper i ogon. Czarne skrzydła z wyróżniającymi się biało-żółtymi paskami w poprzek lotek III i II rzędu. Spód ciała liliowy, przechodzący w żółtawobiały w dolnej części brzucha. Samica podobna do samca, ale pierś i brzuch ma lśniąco białe. Osobniki młodociane są bardziej matowe^[8].

Status

IUCN uznaje szerokodzioba filipińskiego za gatunek narażony (VU – Vulnerable). Liczebność populacji szacuje się na 2500–9999 dorosłych osobników, a trend liczebności oceniany jest jako spadkowy^[3].

Przypisy

1 2 Sarcophanops steerii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
1 2 3 Handbook of the Birds of the World. J. del Hoyo, A. Elliott & D.A. Christie (red.). T. 8: Broadbills to Tapaculos. Barcelona: Lynx Edicions, 2003, s. 91. ISBN 84-87334-50-4. (ang.).
1 2 Sarcophanops steerii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
1 2 3 Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Eurylaimidae Lesson, 1831 - szerokodzioby - Typical Broadbills (wersja: 2020-12-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-02-19].
1 2 Bruce, M.D.: Wattled Broadbill Sarcophanops steerii, version 1.1. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2021. [dostęp 2024-02-16]. (ang.).
1 2 F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v13.2). [dostęp 2024-02-16]. (ang.).
↑ Frank Lambert, Martin Woodcock: Pittas, Broadbills and Asities. Robertsbridge, Sussex: Pica Press, 1996. ISBN 1-873403-24-0. (ang.).
↑ Species factsheet: Sarcophanops steerii. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-03-19]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] 1 2 Sarcophanops steerii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[HBW-2] 1 2 3 Handbook of the Birds of the World. J. del Hoyo, A. Elliott & D.A. Christie (red.). T. 8: Broadbills to Tapaculos. Barcelona: Lynx Edicions, 2003, s. 91. ISBN 84-87334-50-4. (ang.).

[iucn-3] 1 2 Sarcophanops steerii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-4] 1 2 3 Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Eurylaimidae Lesson, 1831 - szerokodzioby - Typical Broadbills (wersja: 2020-12-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-02-19].

[botw-5] 1 2 Bruce, M.D.: Wattled Broadbill Sarcophanops steerii, version 1.1. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2021. [dostęp 2024-02-16]. (ang.).

[ioc-6] 1 2 F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v13.2). [dostęp 2024-02-16]. (ang.).

[Lambert&Woodcock-7] Frank Lambert, Martin Woodcock: Pittas, Broadbills and Asities. Robertsbridge, Sussex: Pica Press, 1996. ISBN 1-873403-24-0. (ang.).

[birdlife-8] Species factsheet: Sarcophanops steerii. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-03-19]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]