Szpeciele
| Eriophyoidea | |
| Nalepa, 1898 | |
 Aceria anthocoptes | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Rząd |
Trombidiformes |
| Podrząd |
Prostigmata |
| Infrarząd |
Eupodina |
| Nadrodzina |
szpeciele |
.jpg)
Szpeciele, obrzęki (Eriophyoidea) – nadrodzina roślinożernych roztoczy charakteryzująca się obecnością dwóch par odnóży i odmiennym od pozostałych roztoczy wykształceniem narządów gębowych.
Morfologia
Szpeciele są najmniejszymi roztoczami. Wielkość tych pajęczaków waha się w przedziale 0,08–0,30 mm. Ich ciało jest wrzecionowate, wydłużone, jasno ubarwione (zwykle białe lub słomkowo-kremowe)[1].
W przedniej części ciała występuje tarcza, narządy gębowe i odnóża. Narządy gębowe składają się z rostrum, pedipalp i sztylecików służących do nakłuwania roślin. Odwłok jest segmentowany[1].
We wszystkich stadiach rozwoju posiadają jedynie dwie pary odnóży.
Znaczenie gospodarcze
Ślina szpecieli zawiera substancje powodujące u roślin odbarwienia lub deformacje liści, a także powstawanie wyrośli[1].
Szpeciele atakują przeważnie rośliny jednego lub kilku gatunków należących do tego samego rodzaju. Polską nazwę zawdzięczają deformacjom i uszkodzeniom jakie wywołują na roślinach żywicielskich, takim jak np. galasy, przebarwienia, zawijanie krawędzi liści, nabrzmiewanie pąków, czarcie miotły.
Wiele gatunków szpecieli to wektory grzybów, wirusów i mykoplazm, wywołujących choroby roślin[1].
Systematyka
Wśród szpecieli wyróżniane są rodziny:
- Diptilomiopidae
- Eriophyidae – szpecielowate
- Nalepellidae
- Pentasetacidae
- Phytoptidae
Wybrane gatunki
- Abacarus hystrix
- Abacarus acutatus
- Aceria tulipae – przebarwiacz czosnkowy
- Aculus fockeui – pordzewiacz śliwowy
- Aculus schlechtendali – pordzewiacz jabłoniowy
- Cecidophyopsis ribis – wielkopąkowiec porzeczkowy
- Epitrimerus piri – wzdymacz gruszowy
- Eriophyes laevis – kolbowiec olchowy[2]
- Eriophyes piri – podskórnik gruszowy
- Eriophyes tiliae – różkowiec lipowy