Tęgoskór lamparci
 Młody okaz tęgoskóra lamparciego | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
tęgoskór lamparci |
| Nazwa systematyczna | |
| Scleroderma areolatum Ehrenb. Sylv. mycol. berol. (Berlin) 15: 27 (1818) | |
Tęgoskór lamparci (Scleroderma areolatum Ehrenb.) – gatunek grzybów należący do rodziny tęgoskórowatych[1].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Scleroderma, Sclerodermataceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 2003 r, wcześniej w polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był przez F. Teodorowicza jako tęgoskór purchawkowaty[2]. Spotykana jest też nazwa tęgoskór wielkozarodnikowy[3].
Morfologia
Nieregularnie kulisty (przypłaszczony), o szerokości większej od wysokości i średnicy 2–5 cm. Na powierzchni owocnika występują nieliczne wgłębienia i dołki. Z podłożem i grzybnią łączy go krótki trzon o długości do 1,5 cm, zwykle znajdujący się w ziemi. Okrywa cienka, sucha i krucha z drobnymi, ciemnymi łuseczkami otoczonymi jaśniejszą otoczką. Po dojrzeniu pęka na szczycie[4]. Od trzonu odchodzą białe ryzomorfy[5]
U młodych okazów twarde i białe, potem ciemnieje i staje się ciemnopurpurowo-oliwkowe lub brązowe, na koniec zamienia się w proszek zawierający ogromną ilość zarodników[5].
Kuliste lub niemal kuliste, o średnicy 11–15 μm, z ostrymi kolcami o długości do 2 μm[5].
Występowanie i siedlisko
W Ameryce Północnej jest szeroko rozprzestrzeniony[5]. Występuje także w Europie. W Polsce jest niezbyt częsty, rzadszy od tęgoskóra brodawkowanego[3].
Występuje w lasach liściastych, na cmentarzach, na ziemi, pod dębem szypułkowym. Owocniki pojawiają się od sierpnia do października[2]. Jest grzybem mikoryzowym związanym z drzewami, ale prawdopodobnie także saprotrofem, gdyż rośnie także na bezdrzewnych terenach, w ogrodach[5].
Gatunki podobne
- tęgoskór brodawkowany (Scleroderma verrucosum)[4]. Jest większy i ma dłuższy trzon i nieco inne łuseczki[4].
- tęgoskór kurzawkowy (Scleroderma bovista) o nieco innych brodawkach na okrywie[4].
Pewne odróżnienie kilku podobnych gatunków tęgoskórów możliwe jest tylko przez badanie mikroskopowe[5].
Przypisy
- 1 2 Index Fungorum. [dostęp 2013-03-05]. (ang.).
- 1 2 Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- 1 2 Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985. ISBN 83-09-00714-0.
- 1 2 3 4 Na grzyby. Tęgoskór lamparci. [dostęp 2013-05-12].
- 1 2 3 4 5 6 MushroomEXpert. [dostęp 2013-03-04]. (ang.).