Tałgat Begeldinow
![]() | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1940–1956 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
144 gwardyjski pułk lotnictwa szturmowego 9 Gwardyjskiej Dywizji Lotnictwa Szturmowego 1 Gwardyjskiego Korpusu Lotnictwa Szturmowego 5 Armii Powietrznej |
| Stanowiska |
dowódca eskadry |
| Odznaczenia | |
Tałgat Jusufbekuły Begeldinow (kaz. Талғат Юсуфбекұлы Бегелдинов, ur. 5 sierpnia 1922 w Biszkeku, zm. 10 listopada 2014 w Ałmaty) – radziecki i kazachski pilot wojskowy, generał major lotnictwa, dwukrotny Bohater Związku Radzieckiego (1944 i 1945).
Życiorys
W 1940 roku wstąpił do oficerskiej szkoły lotniczej w Bałaszowie, potem przeniesiony do szkoły oficerskiej w Orenburgu, którą ukończył 1942 roku. Od stycznia 1943 roku uczestnik II wojny światowej, członek WKP(b) od 1943 roku. Latał na samolocie Ił-2, był zastępcą dowódcy eskadry. 26 października 1944 roku za odwagę i mistrzowskie umiejętności bojowe wykazane podczas walk i zestrzelenie 4 samolotów wroga został uhonorowany tytułem Bohatera Związku Radzieckiego. Od jesieni 1944 roku dowódca eskadry 144 gwardyjskiego pułku lotnictwa szturmowego 9 Gwardyjskiej Dywizji Lotnictwa Szturmowego 1 Gwardyjskiego Korpusu Lotnictwa Szturmowego 5 Armii Powietrznej na 1 Froncie Ukraińskim. Uczestnik parady zwycięstwa w Moskwie 24 czerwca 1945 roku. 27 czerwca 1945 roku otrzymał tytuł Bohatera Związku Radzieckiego po raz drugi - m.in. za wyczyny bojowe podczas walk powietrznych o Kraków, Opole, Wrocław i Berlin. Łącznie podczas wojny wykonał 305 lotów bojowych, podczas których zestrzelił 7 samolotów wroga. 1950 roku ukończył Akademię Wojskowo-Powietrzną i do 1956 roku nadal służył w Siłach Powietrznych ZSRR, następnie do 1970 toku w lotnictwie cywilnym. W 1968 roku ukończył Moskiewski Instytut Inżynieryjno-Budowniczy. Deputowany do Rady Najwyższej ZSRR 2, 3 i 12 kadencji. 9 maja 2000 roku w Kokczetawie odsłonięto jego popiersie.
Odznaczenia
- Złota Gwiazda Bohatera ZSRR (dwukrotnie)
- Order Lenina (1944)
- Order Czerwonego Sztandaru (dwukrotnie - 1943 i 1944)
- Order Aleksandra Newskiego (17 sierpnia 1944)
- Order Wojny Ojczyźnianej I klasy (27 stycznia 1944)
- Order Wojny Ojczyźnianej II klasy (8 kwietnia 1943)
- Order Czerwonej Gwiazdy
- Order Sławy
- Medal Żukowa
- Medal „Za zasługi bojowe”
- Medal 100-lecia urodzin Lenina
- Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
- Medal jubileuszowy „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
- Medal jubileuszowy „Trzydziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
- Medal jubileuszowy „Czterdziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
- Medal jubileuszowy „50-lecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
- Medal 60-lecia Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945
- Medal 65-lecia Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945
- Medal „Za zdobycie Berlina”
- Medal „Za wyzwolenie Pragi”
- Medal jubileuszowy „30 lat Armii Radzieckiej i Floty”
- Medal jubileuszowy „50 lat Sił Zbrojnych ZSRR”
- Medal jubileuszowy „60 lat Sił Zbrojnych ZSRR”
- Medal jubileuszowy „70 lat Sił Zbrojnych ZSRR”
- Order „Ojczyzna” (Kazachstan - 2007)
- Order „Sława” I klasy (Kazachstan - 2001)[1]
- Medal „10 lat Astany” (2008)
- Medal 60-lecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej (Kazachstan)
- Order „Za Zasługi” (Ukraina) III klasy (2010)
Przypisy
- ↑ Указ Президента от 10.12.2001 N 737 * "О НАГРАЖДЕНИИ ГОСУДАРСТВЕННЫМИ НАГРАДАМИ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН" [online], web.archive.org, 12 września 2017 [dostęp 2024-12-10] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-12].
Bibliografia
- http://www.warheroes.ru/hero/hero.asp?Hero_id=483 (ros.)
- https://web.archive.org/web/20130203180327/http://nomad.su/?a=3-200712190230 (ros.)
- https://web.archive.org/web/20131212211336/http://www.redstar.ru/index.php/component/k2/item/11328-v-nebe-on-byl-neustrashim (ros.)
