Tadeusz Abłamowicz
| Data i miejsce urodzenia |
2 lutego 1884 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1906–1907, 1914–1919, 1920–1924 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
Pułk Artylerii Fortecznej Nr 2 |
| Stanowiska |
dowódca baterii |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Późniejsza praca |
urzędnik bankowy |
| Odznaczenia | |
Tadeusz Abłamowicz[a] (ur. 2 lutego 1884 w Nowej Wsi Narodowej, zm. 1940 w ZSRR) – major rezerwy artylerii Wojska Polskiego, urzędnik bankowy, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Urodził się 2 lutego 1884 w Nowej Wsi Narodowej (obecnie Kraków) jako syn Stanisława[1][2][3] i Marii z domu Matuszewicz[4][5]. Miał sześcioro rodzeństwa: Stanisławę[6], Marię, Piotra, Adama, Włodzimierza i Witolda[3].
Uczył się w C. K. Gimnazjum św. Jacka w Krakowie, gdzie w 1902 ukończył VIII klasę i zdał egzamin dojrzałości[7][5]. Następnie w 1906 ukończył studia na Wydziale Prawnym Uniwersytetu Jagiellońskiego[4], a rok później uzyskał absolutorium[8]. W trakcie studiów udzielał się we wspieraniu emigrantów pochodzących z obszaru zaboru rosyjskiego[9]. Jako jednoroczny ochotnik C. K. Armii odbywał służbę w 2 pułku artylerii fortecznej w Krakowie od 1906 do 1907[9]. Później posiadał przydział do tej jednostki trafiając do niej na ćwiczenia[10][11][9]. W rezerwie korpusu artylerii fortecznej został mianowany kadetem z dniem 1 stycznia 1909[12], następnie awansowany na chorążego 1 stycznia 1909[13] i na stopień podporucznika z dniem 1 stycznia 1912[14]. Od 1 stycznia 1908 był zatrudniony na stanowisku urzędniczym w Banku Krajowym we Lwowie[9].
Po wybuchu I wojny światowej w sierpniu 1914 został zmobilizowany do macierzystej jednostki i w składzie 6 baterii służył na froncie rosyjskim i serbskim do końca września 1916[9]. Został awansowany na stopień porucznika w rezerwie artylerii fortecznej z dniem 1 lipca 1915[15]. Od 2 października 1916 do 20 kwietnia 1918 pozostawał instruktorem w baterii zapasowej swojego pułku[9][16][17][18]. Od maja 1918 był oficerem 12 pułku artylerii ciężkiej jako oficer baterii i dowódca baterii nadmorskiej[9].
Po powrocie do Lwowa w listopadzie 1918 uczestniczył w obronie miasta podczas wojny polsko-ukraińskiej[9][4]. U kresu tych walk zgłosił się do Wojska Polskiego i 23 listopada 1918 został przydzielony do lwowskiego Dowództwa Artylerii WP[9]. 28 lutego 1919 został skierowany do Krakowa i wyznaczony na stanowisko dowódcy baterii zapasowej 2 pułku artylerii górskiej[9]. W 1919 wyreklamowano go z armii z inicjatywy wcześniejszego pracodawcy (późniejszy Bank Gospodarstwa Krajowego), po czym pracował tamże jako kierownik działu likwidatur[9]. W trakcie wojny polsko-bolszewickiej zgłosił się do wojska i został dowódcą baterii w 205 pułku ochotniczym, walcząc od końca lipca do końca grudnia 1920 na Wołyniu i Podolu[9]. W ostatnim dniu tego roku został zdemobilizowany[9]. W 1922 zweryfikowano go w stopniu kapitana, a później został zatwierdzony w stopniu majora rezerwy artylerii ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[19][20][9]. W 1923, 1924, jako oficer rezerwowy był przydzielony do 10 pułku artylerii ciężkiej w garnizonie Przemyśl[21][22]. W 1934 jako rezerwy był przydzielony do Oficerskiej Kadry Okręgowej nr VI jako oficer po ukończeniu 40 roku życia i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Lwów Miasto[23][9].
Od 1921 ponownie pracował w Banku Gospodarstwa Krajowego[9]. 12 lipca 1927 został wybrany prezesem komisji rozjemczej Giełdy Pieniężnej we Lwowie[24]. Pod koniec lat 20. był urzędnikiem bankowym we Lwowie[25]. W 1932 był dyrektorem Banku Ziemian we Lwowie[9]. 25 lutego 1937 został wybrany wiceprezesem zarządu koła Związku Oficerów Rezerwy we Lwowie[26], pełniąc tę funkcję do lata 1939 (dodatkowo też skarbnik)[9]. Od 1938 do 1939 funkcjonował jako urzędnik z upoważnieniem do parcelacji na obszarze województwa lwowskiego[9].
Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez Sowietów nocą 8/9 grudnia 1939 we Lwowie[9]. Był przetrzymywany w więzieniu na Zamarstynowie[9]. W 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD[1]. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 55/4-46 oznaczony numerem 1)[1]. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni[27].
Od 1915 był żonaty z Heleną z domu Elektorowicz[9]. Miał syna Tadeusza (ur. 1917)[9].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie)[4]
- Złoty Krzyż Zasługi (28 czerwca 1929)[28]
- Medal Niepodległości[4]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[4]
- Odznaka pamiątkowa „Orlęta”[9]
- Brązowy Medal Zasługi Wojskowej na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej (Austro-Węgry, przed 1916)[16] z mieczami (przed 1918)[18]
- Krzyż Wojskowy Karola (Austro-Węgry, przed 1918)[18]
- Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913 (Austro-Węgry, przed 1914)[11]
Uwagi
- ↑ W ewidencji wojskowych C. K. Armii był określany w języku niemieckim jako „Thaddäus Abłamowicz”.
Przypisy
- 1 2 3 Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 1. [dostęp 2020-12-20].
- ↑ Tadeusz Abłamowicz. wbh.wp.mil.pl. [dostęp 2020-12-21].
•Tadeusz Abłamowicz. wbh.wp.mil.pl. [dostęp 2020-12-21]. - 1 2 Stanisław Abłamowicz, „Nowa Reforma” (127), 5 czerwca 1901, s. 2.
- 1 2 3 4 5 6 Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1939, s. 1. [dostęp 2021-06-26].
- 1 2 Księga 2015 ↓, s. 121.
- ↑ Józef Reiss, Aze schudła z ony chytrości do muzyki, „Dziennik Polski” (336), 7 grudnia 1946, s. 3.
- ↑ Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum św. Jacka w Krakowie za rok szkolny 1902. Kraków: 1902, s. 52, 67.
- ↑ Księga 2015 ↓, s. 121-122.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 Księga 2015 ↓, s. 122.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1910. Wiedeń: 1909, s. 1008.
•Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1911. Wiedeń: 1910, s. 1013.
•Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1912. Wiedeń: 1911, s. 1020.
•Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1913. Wiedeń: 1912, s. 1079. - 1 2 Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1914. Wiedeń: 1914, s. 906.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1910. Wiedeń: 1909, s. 1002.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1912. Wiedeń: 1911, s. 1011.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1914. Wiedeń: 1914, s. 894.
- ↑ Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1916. Wiedeń: 1916, s. 895.
- 1 2 Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1916. Wiedeń: 1916, s. 813.
- ↑ Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1917. Wiedeń: 1917, s. 1103.
- 1 2 3 Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1918. Wiedeń: 1918, s. 1368.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 837.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 762.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 797.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 715.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 133, 955.
- ↑ Komunikat Biura Giełdy Pieniężnej. „Gazeta Lwowska”. Nr 158, s. 4, 14 lipca 1927.
- ↑ Część urzędowa. „Gazeta Lwowska”. Nr 15, s. 2, 19 stycznia 1930.
- ↑ Nowy zarząd Zw. Oficerów Rezerwy we Lwowie. „Gazeta Lwowska”. Nr 47, s. 3, 28 lutego 1937.
- ↑ Tadeusz Abłamowicz. nieobecni.com.pl. [dostęp 2020-12-21].
- ↑ M.P. z 1930 r. nr 12, poz. 18 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
Bibliografia
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934.
- Paweł Libera, Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Noty biograficzne. W: Polski Cmentarz Wojenny Kijów-Bykownia. Księga cmentarna. T. I: A-B. Warszawa: Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2015, s. 117-323. ISBN 978-83-89474-32-2.