Tadeusz Gołąb
 major piechoty | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca batalionu piechoty |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
_BAR.svg.png){kind=small} _BAR.svg.png){kind=small}    | |
.png){kind=small}
Tadeusz Franciszek Gołąb (ur. 4 października 1895 w Żywcu, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – major piechoty Wojska Polskiego, kawaler Krzyża Walecznych, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Urodził się w rodzinie Jana i Marii z Ostrowskich[1]. Był młodszym bratem kapitana intendenta Jana Józefa Gołębia (ur. 13 marca 1892 roku)[2].
Ukończył Wyższą Szkołę Realną w Żywcu. Powołany do armii austriackiej. Walczył w kampanii włoskiej w Alpach Karnickich i Dolomitach, w szeregach c. i k. 56 pułku piechoty. 1 sierpnia 1916 roku został mianowany podporucznikiem rezerwy piechoty[3].
Wstąpił do Armii Polskiej we Francji. W latach 1918–1921 uczestnik walk na froncie ukraińskim, litewsko-białoruskim i bolszewickim.
W okresie międzywojennym pracował pozostał w wojsku jako zawodowy oficer w 13 Kresowej Dywizji Piechoty. W 1924 w stopniu kapitana (starszeństwo z dniem 1 czerwca 1919 i 605 lokatą w korpusie oficerów piechoty) służył w 44 pułku piechoty[4]. Przez kilka lat był wykładowcą w Dywizyjnej Szkole Podoficerskiej w Nisku. W 1932 był majorem (starszeństwo z dniem 1 stycznia 1931 i 21 lokatą w korpusie oficerów piechoty[5]. W kwietniu 1934 roku został przesunięty ze stanowiska dowódcy batalionu na stanowisko kwatermistrza[6]. W 1938 roku zajmowane przez niego stanowisko zostało przemianowane na stanowisko II zastępcy dowódcy pułku.
W kampanii wrześniowej był w Ośrodku Zapasowym 13 Dywizji Piechoty. Ranny w nogi. Wzięty do niewoli radzieckiej, osadzony w obozie przejściowym (Putywl?) a następnie przeniesiony do Kozielska. Osadzony w tzw. „bloku majorowskim” (Skit). Między 3 a 5 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD – lista wywózkowa bez numeru, poz. 99 z 2.04.1940[7], nr akt 300. Został zamordowany między 4 a 7 kwietnia 1940 przez funkcjonariuszy NKWD w lesie katyńskim i tam pogrzebany. 28 lipca 2000 nastąpiło oficjalne otwarcie w tym miejscu Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu[8]. Zidentyfikowany jako „Golabuz Tadeusz” podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, zapis w dzienniku ekshumacji pod datą 15 kwietnia 1943 roku. Przy szczątkach znaleziono dowód osobisty[9]. Figuruje na liście AM 169-124 i liście Komisji Technicznej PCK pod numerem 124. Nazwisko Tadeusza Gołębia znajduje się na liście ofiar opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 93 i w Nowym Kurierze Warszawskim nr 94 z 1943. W Archiwum Robla znajduje się pakiet nr 0424, zawierający notatnik nieznanego żołnierza. W zapisanych tam wspomnieniach "Trochę wspomnień o Skicie" znajduje się nazwisko Gołąb.
5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło – decyzją nr 439/MON[10] – mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika[11][12]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[13][14].
Życie prywatne
Tadeusz Franciszek Gołąb był żonaty z Marią z Myślińskich (ur. 8 września 1902 roku w Klewaniu), z którą miał syna Zbigniewa Henryka[1]. Brat żony – podporucznik artylerii Władysław Myśliński także został zamordowany w Katyniu. Maria Gołąb została wraz z synem deportowana na Syberię. W 1941 roku, po amnestii, oboje dostali się do Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR. Maria pełniła służbę w 8 Szpitalu Wojennym jako siostra Czerwonego Krzyża. Zmarła 21 września 1945 roku i została pochowana na brytyjskim cmentarzu wojennym Ramla (Ramleh)[15]. Zbigniew Henryk Gołąb zmarł w 2004 roku w Wielkiej Brytanii.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Walecznych
- Złoty Krzyż Zasługi – 10 listopada 1938 „za zasługi w służbie wojskowej”[16][17]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921 „Polska Swemu Obrońcy”
- Srebrny Medal Waleczności 2 klasy[18]
- Krzyż Wojskowy Karola[18]
Upamiętnienie
W listopadzie 2009 roku Zespół Oświatowy w Starej Róży posadził Dąb Pamięci podpułkownika Tadeusza Franciszka Gołąba[19].
Zobacz też
Przypisy
- 1 2 Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 173.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 371, 865.
- ↑ Lista starszeństwa c. i k. Armii 1918 ↓, s. 311, 640.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 235.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 38, 574.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 150.
- ↑ УБИТЫ В КАТЫНИ, 2015, s. 270.
- ↑ 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2024-06-27] (pol.).
- ↑ Amtliches Material zum Massenmord von Katyn, Berlin 1943, s. 169.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 13 [dostęp 2024-09-24] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ Wykaz poległych 1952 ↓, s. 344.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 12.
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 259, poz. 612
- 1 2 Lista starszeństwa c. i k. Armii 1918 ↓, s. 640.
- ↑ Tomasz Lewandowski, Adam Nielski, Katyń - strona główna [online] [dostęp 2017-12-09] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-01] (ang.).
Bibliografia
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: 1918.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Adam Moszyński (oprac.): Lista Katyńska. Jeńcy obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk, zaginieni w Rosji sowieckiej. Warszawa: Agencja Omnipress – Spółdzielnia Pracy Dziennikarzy, Polskie Towarzystwo Historyczne, 1989. ISBN 83-85028-81-1.
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
- УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
- Wykaz poległych i zmarłych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na obczyźnie w latach 1939-1946. Londyn: Instytut Historyczny im. gen. Sikorskiego, 1952.