Tadeusz Pater (duchowny)

Tadeusz Pater
Data i miejsce urodzenia

13 maja 1933
Rumno

Data i miejsce śmierci

18 stycznia 2025
Przemyśl

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Inkardynacja

Salezjanie

Prezbiterat

24 maja 1960

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Świadek Historii Złoty Medal Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej (1976–2016) Srebrny Medal Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej (1976–2016)

Tadeusz Pater (ur. 13 maja 1933 w Rumnie[1], zm. 18 stycznia 2025 w Przemyślu[2]) – ksiądz salezjanin, polski działacz kresowy, inicjator upamiętnień Polaków pomordowanych przez OUN-UPA w Rumnie.

Jako 11-latek był naocznym świadkiem napadu na rodzinną wieś, który przeprowadzili nacjonaliści ukraińscy w nocy z 2 na 3 czerwca 1944 r. Zamordowano wówczas 40 Polaków. Tadeusz Pater wraz ze swoją matką zdołał się uratować, ale zginęło 5 jego krewnych. Po wojnie wstąpił do zgromadzenia księży salezjanów, przyjmując święcenia kapłańskie 24 maja 1960 r. W 1965 ukończył studia ma kierunku chemia na Uniwersytecie Jagiellońskim. Posługiwał w wielu parafiach i domach zakonnych, w tym najdłużej w Przemyślu (od 1989), gdzie pełni funkcję m.in. kapelana Kresowian i Sybiraków[3][4].

Zainicjował i zorganizował obchody 50. rocznicy mordu w Rumnie. Uroczystości, które odbyły się 17 września 1994 r., zostały zwieńczone ustawieniem krzyża na mogile pomordowanych[5]. Również dzięki jego staraniom 4 czerwca 2004 r., w czasie uroczystości pod przewodnictwem ks. abp. Ignacego Tokarczuka na placu przy kościele Trójcy Świętej w Przemyślu odsłonięto pamiątkowe tablice oraz wmurowano urny z ziemią pobraną z mogiły pomordowanych Polaków w Rumnie[6].

Tadeusz Pater przez dziesiątki lat zbierał relacje byłych mieszkańców Rumna. Zredagował dwa tomy pt. Oczyma i sercem. Wieś Rumno w latach 1939–1945[7]. Opublikował także książkę Rumno w województwie lwowskim. Księga rodzin polskich w latach 1910–1945[8].

Odznaczenia

Przypisy

  1. 1 2 3 Zmarł ksiądz Tadeusz Pater na stronie IPN
  2. Zmarł ks. Tadeusz Pater (archidiecezja przemyska) [dostęp 2025-01-20]
  3. Jubileusz 60-lecia święceń ks. Tadeusza Patera – Związek Sybiraków Oddział w Przemyślu [online] [dostęp 2023-05-20] (pol.).
  4. l, Kapłani | Salezjanie | Parafia św. Józefa w Przemyślu [online], przemysl.sdb.org.pl [dostęp 2023-05-20] (pol.).
  5. Zbrodnia UPA w Rumnie. Jedni Ukraińcy mordowali, drudzy ratowali [online], Studio Wschód, 3 czerwca 2016 [dostęp 2023-05-20].
  6. Rudki [online], web.archive.org, 24 września 2015 [dostęp 2022-10-03] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-24].
  7. Oczyma i Sercem wieś Rumno w latach 1939 1945 tom I i II – Tadeusz Pater | książka w tezeusz.pl książki promocje, używane książki, nowości wydawnicze [online], tezeusz.pl [dostęp 2023-05-20] (pol.).
  8. Instytut Pamięci Narodowej, Rumno w województwie lwowskim. Księga rodzin polskich w latach 1910–1945 [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2023-05-20] (pol.).
  9. l, Odznaczenie dla Ks. Tadeusza Patera | Galeria | Salezjanie | Parafia św. Józefa w Przemyślu [online], przemysl.sdb.org.pl [dostęp 2023-05-20] (pol.).
  10. Grupa Wirtualna Polska, Rzeszów: Wręczono nagrody IPN „Świadek Historii” [online], money.pl, 8 listopada 2012 [dostęp 2023-05-20] (pol.).