Temperatura odczuwalna

Temperatura odczuwalna (ang. apparent temperature) – stan określający, jakie odczucie termiczne wystąpi przy danych warunkach pogodowych. Wyliczana jest w zależności od przyjętego modelu na podstawie takich parametrów, jak temperatura powietrza, siła wiatru, wilgotność i opady.

Po raz pierwszy pojęcie temperatury odczuwalnej wprowadzili Paul Allman Siple i Charles Passel w latach 40. XX wieku. Był to wynik ich spostrzeżenia, dotyczącego zamarzania wody w naczyniu podczas badań naukowych na Antarktydzie. Z obserwacji tej wynikało, że czas, po jakim zamarzała woda, zależał od jej początkowej temperatury, temperatury otoczenia i prędkości wiatru.

Istnieje kilka modeli, pozwalających obliczyć temperaturę odczuwalną, jednak żaden nie daje zadowalających wyników w całym zakresie zmienności warunków atmosferycznych.

Proponowane modele

Model 1 – temperatura-wiatr

Według modelu zaproponowanego w 2001 przez amerykański instytut National Weather Service $T_{wc}$ jest dana wzorem:

T_{wc}=13{,}12+0{,}6215T_{a}-11{,}37V^{0{,}16}+0{,}3965T_{a}V^{0{,}16}

gdzie: $T_{a}$ temperatura powietrza w °C, $V$ prędkość wiatru w km/h (przykładowe wartości obliczone według tego modelu przedstawia tabela poniżej).

Tabela 1. Przykładowe wartości temperatury odczuwalnej obliczone według modelu 1
x	10 °C	5 °C	0 °C	−5 °C	−10 °C	−15 °C	−20 °C	−25 °C	−30 °C	−35 °C	−40 °C	−45 °C	−50 °C
10 km/h	8,6	2,7	−3,3	−9,3	−15,3	−21,1	−27,2	−33,2	−39,2	−45,1	−51,1	−57,1	−63,0
15 km/h	7,9	1,7	−4,4	−10,6	−16,7	−22,9	−29,1	−35,2	−41,4	−47,6	−53,74	−59,9	−66,1
20 km/h	7,4	1,1	−5,2	−11,6	−17,9	−24,2	−30,5	−36,8	−43,1	−49,4	−55,7	−62,0	−69,3
25 km/h	6,9	0,5	-5,9	−12,3	−18,8	−25,2	−31,6	−38,0	−44,5	−50,9	−57,3	−63,7	−70,2
30 km/h	6,6	0,1	−6,5	−13,0	−19,5	−26,0	−32,6	−39,1	−45,6	−52,1	−58,7	−65,2	−71,7
35 km/h	6,3	−0,4	−7,0	−13,6	−20,2	−26,8	−33,4	−40,0	−46,6	−53,2	−59,8	−66,4	−73,1
40 km/h	6,0	−0,7	−7,4	−14,1	−20,8	−27,4	−34,1	−40,8	−47,5	−54,2	−60,9	−67,6	−74,2
45 km/h	5,7	−1,0	−7,8	−14,5	−21,3	−28,0	−34,8	−41,5	−48,3	−55,1	−61,8	−68,6	−75,3
50 km/h	5,5	−1,3	−8,1	−15,0	−21,8	−28,6	−35,4	−42,2	−49,0	−55,8	−62,7	−69,5	−76,3
55 km/h	5,3	−1,6	−8,5	−15,3	−22,2	−29,1	−36,0	−42,8	−49,7	−56,6	−63,4	−70,3	−77,2
60 km/h	5,1	−1,8	−8,8	−15,7	−22,6	−29,5	−36,5	−43,4	−50,3	−57,2	−64,2	−71,1	−78,0

Model 2 – temperatura-wiatr

Inny z modeli traktuje temperaturę odczuwalną również jako liniową funkcję temperatury powietrza, jednak zmienia się w nim rodzaj zależności od prędkości wiatru:

T_{wc}=33+(0{,}478+0{,}237\cdot {\sqrt {V}}-0{,}0124\cdot V)\cdot (T_{a}-33)

(gdzie zastosowano oznaczenia jak w modelu 1).

Modele wielowymiarowe

Istnieje wiele uogólnień powyższych modeli, wprowadzających szereg wskaźników biometeorologicznych, zależnych m.in. od wilgotności czy promieniowania słonecznego. Temperatura odczuwalna podawana w prognozach jest liczona dla „standardowego człowieka” i ma wartość jedynie orientacyjną.

Bibliografia

Krzysztof Błażejczyk: Wymiana ciepła pomiędzy człowiekiem a otoczeniem w różnych warunkach środowiska geograficznego. Wrocław: Zakł. Nar. im. Ossolińskich, 1993.