Teofil Brzozowski
 kapitan administracji | |
| Data i miejsce urodzenia |
31 marca 1896 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
4–7 kwietnia 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1918–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
oficer mobilizacyjny |
| Główne wojny i bitwy |
wojna polsko-bolszewicka |
| Odznaczenia | |
_BAR.svg.png){kind=small} _BAR.svg.png){kind=small} | |
Teofil Brzozowski (ur. 31 marca 1896 w Koluszkach, zm. 4–7 kwietnia 1940 w Katyniu) – kapitan administracji Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Urodził się 31 marca 1896 w Koluszkach, w rodzinie Wojciecha i Marianny z Mrożewiczów[1]. Od 1918 w Wojsku Polskim. W składzie 7 batalionu telegraficznego brał udział w wojnie 1920. Od 1923 służył w 1 pułku łączności w Zegrzu w stopniu porucznika (starszeństwo z dniem 1 czerwca 1923 i 9 lokatą w korpusie oficerów łączności)[2][3][4]. Później został przeniesiony do Szefostwa Inżynierii Okręgu Korpusu Nr VIII w Toruniu[5]. We wrześniu 1933 został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VIII w Toruniu[6]. W 1938 był już przeniesiony do korpusu oficerów administracji, grupa administracyjna[7]. Na stopień kapitana został awansowany ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939 i 62. lokatą w korpusie oficerów administracji, grupa administracyjna[8]. W tym czasie pełnił służbę w Kadrze 3 batalionu telegraficznego w Grodnie na stanowisku oficera mobilizacyjnego[9].
W czasie kampanii wrześniowej 1939, po agresji ZSRR na Polskę, wzięty do niewoli radzieckiej w okolicach Stanisławowa[10]. W grudniu 1939 figurował na listach jeńców osadzonych w Kozielsku[10]. Między 3 a 5 kwietnia 1940 został przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego[10] – lista wywózkowa bez numeru z 3 kwietnia 1940[1]. Między 4 a 7 kwietnia 1940 zamordowany w lesie katyńskim[10] przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Ofiary tej zbrodni grzebano w bezimiennych mogiłach zbiorowych, gdzie od 28 lipca 2000 mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu[11][12]. W miejscu tym prowadzone były ekshumacje i prace archeologiczne[13][14]. W 1943 jego ciało zostało zidentyfikowane w mundurze[15] w toku ekshumacji nadzorowanych przez Niemców[16] pod numerem 1961[17][18][1] – dosł. określony jako Berzowski Teofil (raport dzienny z 13 maja 1943[10]), a przy zwłokach znaleziono: kartę szczep. 3168[15], dwa listy z nadawcą: Zofia Brzozowska, Grodno, Grędzicka Nr. 28 oraz medalik z łańcuszkiem[19]. Figuruje na liście Komisji Technicznej PCK pod numerem 01961[19].
Był żonaty z Zofią z Wybranowskich, z którą miał córki Danutę i Teresę[1].
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora[20]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Walecznych[8]
- Srebrny Krzyż Zasługi – 1938[7][8]
Zobacz też
Przypisy
- 1 2 3 4 Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 57.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 958, 972.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 875, 889.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 612, 628.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 274, 475.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 28 września 1933, s. 202.
- 1 2 Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938, s. 41.
- 1 2 3 Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 313.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 820.
- 1 2 3 4 5 Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 168.
- ↑ 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2024-06-27] (pol.).
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. LIII.
- ↑ Historia Zbrodni Katynskiej [online] [dostęp 2024-12-10] (pol.).
- ↑ Pierwsze ekshumacje w Katyniu. "Wszystko było przesiąknięte zapachem śmierci" - Historia [online], www.polskieradio.pl [dostęp 2025-01-04] (pol.).
- 1 2 Lista imienna zaginionych w ZSRR polskich jeńców wojennych z obozów Kozielsk - Ostaszków - Starobielsk, „Orzeł Biały. Polska walcząca o wolność.” (43 (329)), pbc.uw.edu.pl, 23 października 1948, s. 3 [dostęp 2024-12-25] (pol.).
- ↑ Instytut Pamięci Narodowej - Kraków, Niemcy w Katyniu w 1943 roku, „Instytut Pamięci Narodowej - Kraków” [dostęp 2025-01-14] [zarchiwizowane z adresu 2024-12-06].
- ↑ Auswärtiges Amt, „Amtliches Material zum Massenmord von Katyn“, 1943, s. 219 [dostęp 2025-01-16] (niem.).
- ↑ Katyń według źródeł niemieckich – 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 2025-01-16].
- 1 2 Mariusz Olczak (red.), Katyń. Listy ekshumacyjne i dokumenty Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża 1943–1944., koszalin.ap.gov.pl, s. 207, ISBN 83-89986-91-4 [dostęp 2025-01-16] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Убиты в Катыни. Книга Памяти польских военнопленных - узников Козельского лагеря НКВД, расстрелянных по решению политбюро ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940 года. Лариса Еремина (red.). Москва: Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья», 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.