Tetracentron chiński
![]() | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd |
trochodendropodobne |
| Rząd | |
| Rodzina |
trochodendronowate |
| Rodzaj |
tetracentron |
| Gatunek |
tetracentron chiński |
| Nazwa systematyczna | |
| Tetracentron sinense Oliv. Hooker's Icon. Pl. 19: t. 1892 (1889)[3] | |
Tetracentron chiński[4] (Tetracentron sinense Oliv.) – gatunek z monotypowego rodzaju tetracentron z rodziny trochodendronowatych. Występuje w południowych Chinach oraz we wschodnim Nepalu, w Bhutanie, w północno-wschodnich krańcach Indii, w północnej Mjanmie i północnym Wietnamie[5][6]. Jest to drzewo rosnące w lasach, zwykle wilgotnych, często w dolinach strumieni[6][5], często także na skrajach lasów, zwykle zimozielonych, liściastych i mieszanych. Spotykany jest na rzędnych od 1100 m do 3500 m n.p.m.[5] Kwiaty zapylane są przez wiatr[4]. Drzewa te nie mają naczyń w drewnie wtórnym[4], a komórki ich cewek osiągają 4,5 cm długości[7].
Drzewo jest bardzo dekoracyjne z powodu wznoszących się konarów i gałęzi, żółtozielonych, zwisających kwiatostanów i liści przebarwiających się jesienią na jaskrawy, czerwony kolor. Młode liście są jednak wrażliwe na późne przymrozki[6].
Morfologia

- Pokrój
- Drzewa osiągające do 40 m wysokości, z pniem o średnicy do 1,5 m[5]. Konary i gałęzie wznoszące się ku górze i łukowato przewisające. Występują krótkopędy[6]. Pędy są nagie, szarobrązowe, zakończone są okazałym, do 1 cm długości[5], zaostrzonym pąkiem[6].
- Liście
- Skrętoległe, zrzucane przed zimą[6]. Ogonek liściowy ma 2–4 cm długości. Blaszka liściowa jest szerokojajowata, cienka, u nasady sercowata do zaokrąglonej, na wierzchołku zaostrzona, na brzegu piłkowana, osiąga 7–16 cm długości i 4–12 cm szerokości. Użyłkowanie jest dłoniaste, z 5–7 wyraźnymi głównymi wiązkami przewodzącymi. Od spodu liście są jaśniejsze[5].
- Kwiaty
- Drobne, skupione po 80–125 w długie do 15 cm, zwisające kwiatostany kotkowate[6][5]. Kwiaty wsparte są drobnymi przysadkami, są siedzące, osiągają 1–2 mm średnicy. Listki okwiatu, w liczbie 4, osiągają 1–2 mm długości i są zaokrąglone. Pręciki są cztery, wystają ponad okwiat. Słupkowie tworzą cztery owocolistki za znamionami zbiegającymi wzdłuż linii ich zrośnięcia się[5][6].
- Owoce
- Bocznie połączone cztery mieszki (mieszek złożony), otwierające się do wewnątrz pęknięciami[8]. W każdym znajduje się 4–6 wrzecionowatych nasion o długości 2–3 mm, krótko oskrzydlonych na obu końcach[5].
Systematyka
Gatunek reprezentuje monotypowy rodzaj tetracentron Tetracentron D. Oliver, Hooker's Icon. Pl. 19: ad t. 1892. Oct 1889[9]. Należy do rodziny trochodendronowatych z rzędu trochodendronowców. Jest taksonem siostrzanym także monotypowego rodzaju trochodendron Trochodendron[2][4].
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-04-18] (ang.).
- 1 2 Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-04-18] (ang.).
- ↑ Tetracentron sinense Oliv.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-04-18].
- 1 2 3 4 Słownik botaniczny. Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.). Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 926–927. ISBN 83-214-1305-6.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Tetracentron sinense Oliver. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-04-18].
- 1 2 3 4 5 6 7 8 Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 94. ISBN 0-333-73003-8.
- ↑ David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 912, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
- ↑ Maarten J.M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World. Richmond UK, Chicago USA: Kew Publishing, Royal Botanic Gardens, The University of Chicago Press, 2017, s. 226–227. ISBN 978-1-842466346.
- ↑ Tetracentron. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2021-04-18].
- EoL: 2886389
- Flora of China: 200008490
- Flora of North America: 200008490
- GBIF: 5529117
- IPNI: 555255-1
- NCBI: 13715
- Plant Finder: 290606
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): tro-50002133
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:555255-1
- identyfikator Tropicos: 50002133
- CoL: 55L8W
