Thryssa

Thryssa
Cuvier, 1829[1]
Ilustracja
Trysa wąsatka (T. mystax)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Gromada

promieniopłetwe

Rząd

śledziokształtne

Rodzina

sardelowate

Podrodzina

Coiliinae

Rodzaj

Thryssa

Typ nomenklatoryczny

Clupea setirostris Broussonet, 1782

Synonimy
  • Trichosoma[a] Swainson, 1838[2]
  • Xenengraulis Jordan & Seale, 1925[3]
  • Thrissina Jordan & Seale, 1925[4]
Gatunki

37 gatunków – zobacz opis w tekście

Thryssarodzaj ryb promieniopłetwych z podrodziny Coiliinae w obrębie rodziny sardelowatych (Engraulidae).

Rozmieszczenie geograficzne

Do rodzaju należą gatunki występujące w wodach Oceanu Indyjskiego i Spokojnego, w Morzu Czerwonym oraz w systemach rzecznych Nowej Gwinei i Australii[5][6][7].

Morfologia

Długość ciała do 21,5 cm; masa ciała (największa opublikowana) 60,7 g[6][7].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1829 roku przyrodnik Georges Cuvier w publikacji własnego autorstwa zatytułowanej „Królestwo zwierząt podzielone według swojej organizacji, aby służyć jako podstawa do historii naturalnej zwierząt i wprowadzenia do anatomii porównawczej”[1]. Gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie)[8] trysa wąsatka (T. mystax).

Etymologia

  • Thryssa: gr. θρισσα thrissa ‘gatunek ryby’[9].
  • Trichosoma: gr. θριξ thrix, τριχος trikhos ‘włosy’[10]; σωμα sōma, σωματος sōmatos ‘ciało’[11]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Thrissa hamiltonii Gray, 1835 (= Clupea malabaricus Bloch, 1795).
  • Xenengraulis: gr. ξενος xenos ‘obcy, dziwny’[12]; rodzaj Engraulis Cuvier, 1816. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie (również monotypowe)): Xenengraulis spinidens Jordan & Seale, 1925.
  • Thrissina: rodzaj Thrissa Cuvier, 1816; przyrostek -ina ‘odnoszący się’[13]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie (również monotypowe)): Clupea baelama Forsskål, 1775.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[5]:

  • Thryssa adelae (Rutter, 1897)
  • Thryssa aurora (Hata, Lavoué, Chungthanawong & Motomura, 2023)
  • Thryssa baelama (Fabricius, 1775) – trysynka belama[14]
  • Thryssa belvedere (Hata, Quan, Ha & Motomura, 2020)
  • Thryssa brevicauda Roberts, 1978
  • Thryssa chefuensis (Günther, 1874)
  • Thryssa cultella (Hata & Motomura, 2019)
  • Thryssa cuvierii (Swainson, 1839)
  • Thryssa dayi Wongratana, 1983
  • Thryssa dussumieri (Valenciennes, 1848)
  • Thryssa encrasicholoides (Bleeker, 1852)
  • Thryssa evermanni (Jordan & Seale, 1906)
  • Thryssa gautamiensis Babu Rao, 1971
  • Thryssa kammalensis (Bleeker, 1849)
  • Thryssa kammalensoides Wongratana, 1983
  • Thryssa katan (Hata, Lavoué & Motomura, 2022)
  • Thryssa malabarica (Bloch, 1795) – trysynka malabarska[14]
  • Thryssa marasriae Wongratana, 1987
  • Thryssa mystax (Bloch & Schneider, 1801) – trysa wąsatka[14]
  • Thryssa nasuta (Castelnau, 1878)
  • Thryssa polybranchialis Wongratana, 1983
  • Thryssa polynemoides (Günther, 1868)
  • Thryssa porava Bleeker, 1849
  • Thryssa purava (Hamilton, 1822)
  • Thryssa rastrosa Roberts, 1978
  • Thryssa samam (Montrouzier, 1857)
  • Thryssa scratchleyi (Ramsay & Ogilby, 1886)
  • Thryssa serena (Hata & Motomura, 2019)
  • Thryssa setirostris (Broussonet, 1782)
  • Thryssa spinidens (Jordan & Seale, 1925)
  • Thryssa splendida (Hata, 2022)
  • Thryssa stenosoma Wongratana, 1983.
  • Thryssa supra (Hata, Psomadakis, Osmany & Motomura, 2021)
  • Thryssa tuberculosa (Lacépède, 1803)
  • Thryssa valenciennesi (Bleeker, 1866)
  • Thryssa vitrirostris (Gilchrist & Thompson, 1908)
  • Thryssa whiteheadi Wongratana, 1983

Uwagi

  1. Młodszy homonim Trichosoma Rudolphi, 1819 (Nemathelminthes).

Przypisy

  1. 1 2 G. Cuvier: Le règne animal distribué d’après son organisation, pour servir de base a l’histoire naturelle des animaux et d’introduction a l’anatomie comparée. Wyd. Nouvelle édition rev. et aug. T. 2. Paris: Chez Déterville, 1829, s. 323. (fr.).
  2. W. Swainson: The natural history of fishes, amphibians, & reptiles, or monocardian animals. Cz. 1. London: Longman & Co., 1838, s. 281. (ang.).
  3. Jordan i Seale 1925 ↓, s. 28.
  4. Jordan i Seale 1925 ↓, s. 29.
  5. 1 2 Ron Fricke, William Neil Eschmeyer, Richard van der Laan (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer’s Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 7 stycznia 2025 [dostęp 2025-01-23] (ang.).
  6. 1 2 R. Froese & D. Pauly: Scientific Names where Genus Equals Thryssa. FishBase (ver. (10/2024)). [dostęp 2025-01-23]. (ang.).
  7. 1 2 R. Froese & D. Pauly: Scientific Names where Genus Equals Thrissina. FishBase (ver. (10/2024)). [dostęp 2025-01-23]. (ang.).
  8. D.S. Jordan: The genera of fishes. Cz. 1: From Linnaeus to Cuvier, 1758-1833, seventy-five years, with the accepted type of each. A contribution to the stability of scientific nomenclature. Calif: Stanford University, 1917, s. 98, seria: Leland Stanford junior university publications. University nr 27. (ang.).
  9. Ch. Scharpf: Family Engraulidae Gill 1861 (Anchovies). The ETYFish Project. [dostęp 2025-01-23]. (ang.).
  10. Jaeger 1959 ↓, s. 270.
  11. Jaeger 1959 ↓, s. 241.
  12. Jaeger 1959 ↓, s. 284.
  13. Jaeger 1959 ↓, s. 126.
  14. 1 2 3 S. Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo morskie, 1982, s. 196. ISBN 83-215-2103-7.

Bibliografia