Tomasz Paul
 | |
 major piechoty | |
| Data i miejsce urodzenia |
30 listopada 1880 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
20 października 1939 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca batalionu |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
.jpg) | |
| Odznaczenia | |
  _BAR.svg.png){kind=small}     | |
Tomasz Paul (ur. 30 listopada 1880 w Mszczyczynie, zm. 20 października 1939 w Książu Wielkopolskim) – major piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
Urodził się w rodzinie Jana i Małgorzaty z Peisertów[1][2]. W latach1886–1893 uczęszczał do szkoły powszechnej w Dolsku, a przez następne dwa lata otrzymywał lekcje prywatne[1].
1 października 1898 wstąpił do szkoły podoficerskiej w Kwidzynie[1]. 1 października 1901 został przydzielony do pruskiego 155 pułku piechoty w Ostrowie Wielkopolskim[1]. Po dziesięcioletniej czynnej służbie przeszedł do cywila w stopniu sierżanta. Pracował jako asystent sądowy w Sądzie Okręgowym we Wrocławiu. 4 sierpnia 1914 został zmobilizowany do armii niemieckiej[1]. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach 46 pułku piechoty[1]. W lipcu 1915 został mianowany zastępcą oficera, a 11 grudnia tego roku podporucznikiem[1]. Do końca listopada 1918 pełnił obowiązki oficera przy sztabie pułku.
Po przyjeździe do Dolska przyłączył się do powstańców wielkopolskich. W stopniu porucznika służył w 12 pułku strzelców wielkopolskich, który 10 lutego 1920 został przemianowany na 70 pułk piechoty. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej, m.in. jako dowódca batalionu piechoty pod Wilejką, Połockiem, Głodowem i Przemiarowem[3]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 493. lokatą w korpusie oficerów piechoty[4]. 10 lipca 1922 został zatwierdzony na stanowisku pełniącego obowiązki komendanta kadry batalionu zapasowego w Pleszewie[5][6]. 1 grudnia 1924 został mianowany majorem ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 i 148. lokatą w korpusie oficerów piechoty[7]. W tym czasie nadal pełnił służbę w 70 pp ale bez konkretnej funkcji[8]. W maju 1925 był dowódcą II batalionu[9], a następnie został przydzielony do Korpusu Kadetów Nr 3 w Rawiczu. W kwietniu 1926 został przeniesiony do 68 pułku piechoty we Wrześni na stanowisko dowódcy I batalionu[10]. Z dniem 30 września 1927 został przeniesiony w stan spoczynku[11]. Po zwolnieniu z wojska mieszkał w Dolsku[12].
20 października 1939 został rozstrzelany w publicznej egzekucji przeprowadzonej na Rynku w Książu Wielkopolskim przez członków Einsatzkommando 14/VI[13]. Został pochowany we wspólnej mogile ofiar kaźni na miejscowym cmentarzu parafialnym[14].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 3219[15]
- Krzyż Niepodległości – 20 grudnia 1932 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[16]
- Krzyż Walecznych – 1921[17]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[2]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[2]
- pruski Krzyż Żelazny I i II klasy[2]
Zobacz też
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 Paul Tomasz. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.15-943 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-10-19].
- 1 2 3 4 Encyklopedia Powstańców Dolskich. Stowarzyszenie na rzecz wspierania aktywności lokalnej w Gminie Dolsk. [dostęp 2024-10-19].
- ↑ Tomasz Paul [online], www.powstancy.dolsk.info.pl [dostęp 2021-10-05] (pol.).
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 45.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 22 lipca 1922 roku, s. 552.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 325, 408.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 735.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 288, 351.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 55 z 22 maja 1925 roku, s. 275.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 12 kwietnia 1926 roku, s. 109.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927, s. 215.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 901.
- ↑ Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2024-10-19].
- ↑ Tomasz Paul rekord BillionGraves [online], BillionGraves [dostęp 2021-10-05] (pol.).
- ↑ Englicht 1929 ↓, s. 27.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 293, poz. 341.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 325.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Józef Englicht: Zarys historji wojennej 70-go pułku piechoty wielkopolskiej. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.