Topolipka

Topolipka
	; Thespesia populnea
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	ślazowce
Rodzina	ślazowate
Rodzaj	topolipka
	Nazwa systematyczna
	Thespesia Solander ex Corre; Ann. Mus. Natl. Hist. Nat. 9: 290. 1807
	Typ nomenklatoryczny
	T. populnea (Linnaeus) Solander ex Correa
Synonimy
	Armouria Lewton; Atkinsia R. A. Howard; Azanza Alefeld; Bupariti Duhamel du Monceau; Maga Urb.; Montezuma DC.; Shantzia Lewton; Thespesiopsis Exell & Hillc.; Ulbrichia Urb.; Parita Scopoli;

Topolipka^[5] (Thespesia Sol. ex Corrêa) – rodzaj roślin z rodziny ślazowatych. Obejmuje około 17 gatunków^[6]^[7] (według The Plant List zweryfikowanych jest 11 gatunków)^[8]. Występują one w Afryce, Azji, Australii i Oceanii, poza tym jako introdukowane rosną w Ameryce Południowej, Środkowej i Północnej^[7].

Morfologia

Pokrój: Drzewa i krzewy o pędach nagich i owłosionych za młodu^[6]^[7].
Liście: Skrętoległe, pojedyncze lub rzadko trójdzielne o blaszce całobrzegiej, zwykle sercowato wyciętej u nasady, często z miodnikami^[6]^[7].
Kwiaty: Zwykle pojedyncze, rzadziej po kilka w niewielkich wierzchotkach, wyrastają w kątach liści i są okazałe. Kieliszek z 3 lub 5 działkami odpada podczas kwitnienia. Kielich dzwonkowaty, 5-działkowy. Płatki dzwonkowatej korony w kolorze żółtym, rzadziej białym lub różowym, zwykle z ciemną, purpurową plamką u nasady. Pręciki zrośnięte otaczają pojedynczy słupek. Zalążnia 5-komorowa z kilkoma zalążkami w każdej z komór. Znamię bruzdowane lub rzadziej podzielone na 3-5 części^[6].
Owoce: Wzniesione^[7] torebki 3-5 komorowe, kuliste lub gruszkowate, skórzaste lub drewniejące, pękające lub nie, rzadko nieco mięsiste. Nasiona jajowate, krótko owłosione lub rzadziej nagie^[6]^[7].

Systematyka

Rodzaj z plemienia Gossypieae z podrodziny ślazowych Malvoideae w obrębie rodziny ślazowatych Malvaceae^[4]. Rodzaj w tradycyjnym ujęciu najwyraźniej nie jest monofiletyczny – występuje wyraźna odrębność między dwiema sekcjami – T. sect. Thespesia oraz T. sect. Lampas (Ulbrich) Borssum Waalkes^[6].

Wykaz gatunków^[8]

Thespesia acutiloba (Baker f.) Exell & Mendonça
Thespesia beatensis (Urb.) Fryxell
Thespesia campylosiphon (Turcz.) Rolfe
Thespesia danis Oliv.
Thespesia digitata Cav.
Thespesia grandiflora DC.
Thespesia gummiflua Capuron
Thespesia lampas (Cav.) Dalzell1
Thespesia populnea (L.) Sol. ex Corrêa
Thespesia populneoides (Roxb.) Kostel.
Thespesia trilobata Baker f.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-02-27] (ang.).
1 2 3 Thespesia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2017-02-27].
1 2 Genus: Thespesia Sol. ex Corrêa. [w:] U.S. National Plant Germplasm System [on-line]. [dostęp 2017-02-27].
↑ Jan Karłowicz, Adam Kreński, Władysław Niedźwiedzki: Słownik języka polskiego. Warszawa: K. Król i W. Niedźwiedzki z zapomogi Kasy im. Mianowskiego, 1919.
1 2 3 4 5 6 Thespesia Solander ex Corrêa. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2017-02-27].
1 2 3 4 5 6 Paul A. Fryxell, Steven R. Hill: Thespesia Solander ex Corrêa. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2017-02-27].
1 2 Thespesia. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2017-02-27].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-02-27] (ang.).

[ing-3] 1 2 3 Thespesia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2017-02-27].

[grin-4] 1 2 Genus: Thespesia Sol. ex Corrêa. [w:] U.S. National Plant Germplasm System [on-line]. [dostęp 2017-02-27].

[karlowicz-5] Jan Karłowicz, Adam Kreński, Władysław Niedźwiedzki: Słownik języka polskiego. Warszawa: K. Król i W. Niedźwiedzki z zapomogi Kasy im. Mianowskiego, 1919.

[china-6] 1 2 3 4 5 6 Thespesia Solander ex Corrêa. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2017-02-27].

[america-7] 1 2 3 4 5 6 Paul A. Fryxell, Steven R. Hill: Thespesia Solander ex Corrêa. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2017-02-27].

[tpl-8] 1 2 Thespesia. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2017-02-27].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]