Trans-Fuzja

Fundacja Trans-Fuzja – ogólnopolska organizacja pozarządowa działająca na rzecz osób transpłciowych.

Początkowo z inicjatywą założenia fundacji wyszła Anna Grodzka pod koniec 2005 roku. Ostatecznie do jej założenia przyczyniły się osoby z Warszawy i Wrocławia^[1]. Fundacja Trans-Fuzja utworzona została notarialnie przez pięcioro fundatorów 26 lutego 2008^[2] i działająca formalnie od 8 lipca 2008. Posiada status fundacji oraz organizacji pożytku publicznego^[3]. Do pierwszych członków zaliczali się między innymi Anna Grodzka, Lalka Podobińska, Wiktor Dynarski i Edyta Baker.^[2]

Fundacja Trans-Fuzja zajmuje się działaniami na rzecz osób transpłciowych, niebinarnych, nienormatywnych płciowo i interpłciowych. W swoim założeniu przyjmuje perspektywę intersekcjonalną i czerpie z dorobku ruchu feministycznego, LGBTQIA+, antyrasistowskiego i antyfaszystowskiego^[2].

Do celów fundacji zaliczyć można między innymi:

• ukształtowanie postaw akceptacji oraz przełamywanie uprzedzeń i stereotypów wobec osób transpłciowych, niebinarnych, nienormatywnych płciowo i interpłciowych
• wspieranie osób transpłciowych, niebinarnych, nienormatywnych płciowo i interpłciowych w budowaniu samoakceptacji
• przeciwdziałanie transfobii, interfobii, bifobii i homofobii
• wypracowanie standardów opieki zdrowotnej nad osobami przechodzącymi proces korekty płci
• propagowanie wiedzy o prawnych i medycznych aspektach procesu korekty płci zarówno w Polsce, jak i na świecie
• organizacja pomocy psychologicznej i społecznej dla osób zagrożonych dyskryminacją
• organizacja pomocy prawnej dla osób zagrożonych dyskryminacją oraz przemocą^[2]

Trans-Fuzja prowadzi grupy wsparcia dla osób transpłciowych oraz dla ich bliskich, współorganizuje Plenerowe Trans-Party, organizuje Trans-Wieczorki oraz spotkania filmowo-dyskusyjne, prowadzi warsztaty cross-dressingowe, uczestniczy w happeningach, dyżuruje w Telefonie Zaufania dla osób transpłciowych oraz monitoruje media w zakresie tematyki transpłciowości. Ważnym działaniem jest prowadzenie edukacyjnych warsztatów, seminariów i wykładów na temat transpłciowości i nienormatywności płciowej. Siedzibą fundacji jest Warszawa, a grupy wsparcia prowadzi też w Krakowie, Łodzi, Gdańsku, Szczecinie oraz Lublinie, a także współpracuje ze Stowarzyszeniem Tęczówka w Katowicach, które prowadzi grupę wsparcia dla osób transpłciowych^[4].

Fundacja  prowadzi konsultacje psychologiczne dla osób transpłciowych i ich bliskich w siedzibie w Warszawie oraz w Krakowie, a także psychologiczne konsultacje internetowe^[5]. Ponadto udziela porad prawnych dla osób transpłciowych odnośnie do sądowej zmiany płci i innych prawnych aspektów tranzycji^[6].

Trans-Fuzja współpracuje z pełnomocnikami Policji ds. Ochrony Praw Człowieka, a także z Biurem Rzecznika Praw Obywatelskich^[7] w zakresie przeciwdziałania dyskryminacji osób transpłciowych.

Organizuje warsztaty dla adeptów Centrum Szkolenia Policji w Legionowie^[4]. Przygotowuje eksperckie opinie do sądów dotyczące osób nienormatywnych płciowo.

Organizacja została wymieniona na stronie urzędu Rzecznika Praw Obywatelskich jako współpracująca w zakresie przeciwdziałania dyskryminacji ze względu na orientację seksualną^[8]. W czerwcu 2009 rzecznik Janusz Kochanowski zwrócił się do ministra spraw wewnętrznych i administracji z prośbą o wprowadzenie postulowanych przez fundację specjalnych legitymacji dla osób transpłciowych z dwoma zdjęciami. Wcześniej o takie działanie zwróciła się do niego Trans-Fuzja^[9][10]. Jak napisał rzecznik, legitymacje takie miałyby umożliwić im korzystanie z konstytucyjnych praw, zwłaszcza prawa do prywatności^[11]. Obecnie Fundacja wydaje dwu-zdjęciowe legitymacje „Trans Karty” dla osób transpłciowych^[4].

W kwietniu 2011 po konsultacjach z Fundacją Trans-Fuzja Rzecznik Praw Obywatelskich Irena Lipowicz wystąpiła do Minister Pracy i Polityki Społecznej w sprawie braku przepisów regulujących kwestie zmiany danych osobowych w świadectwie pracy w sytuacji zmiany płci przez byłego pracownika^[12].

W sierpniu 2011 ponownie pani rzecznik wspomniała o Fundacji Trans-Fuzja, występując do Ministra Sprawiedliwości w sprawie potrzeby przyjęcia kompleksowego aktu prawnego dotyczącego osób transpłciowych^[13]. Następnie w marcu 2012 wystąpiła ponownie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie postępu prac nad regulacją prawną dotyczącą osób transseksualnych^[14].

Fundacja zainteresowała również panią Rzecznik Praw Obywatelskich sprawą dyskryminacji osób transpłciowych w dostępie do usług adopcyjnych^[15], sytuacją transpłciowych dzieci i transpłciowej młodzieży w szkole^[16], dyskryminacją osób transpłciowych w zatrudnieniu^[17].

W listopadzie 2013 w Biurze Rzecznik Praw Obywatelskich odbyła się konferencja pt: „Europejskie standardy i dobre praktyki w zakresie korekty płci metrykalnej”, zorganizowana przez Rzecznika Praw Obywatelskich, Fundację Trans-Fuzja oraz Radę Europy^[18].

W 2012 Trans-Fuzja wspólnie z posłanką Anną Grodzką przygotowywała projekt Ustawy o uzgodnieniu płci^[19], która została uchwalona przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej VII kadencji w dniu 10.09.2015 r.^[19] Ustawa została jednak zawetowana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Andrzeja Dudę, w dniu 2.10.2015 r.^[20] i ostatecznie nie weszła w życie.

W 2014 Fundacja przeprowadziła badanie dotyczące doświadczeń osób transpłciowych w dostępie do usług związanych z opieką zdrowotną, a w 2015 badanie sytuacji tranzycjującej młodzieży w środowisku szkolnym^[4].

Fundacja jest członkiem Koalicji Równych Szans^[21], Koalicji na rzecz Edukacji Antydyskryminacyjnej^[22], Koalicji na rzecz CEDAW^[23], Forum Organizacji LGBTQIA^[24], Komitetu Organizacyjnego Parady Równości^[25], Policyjnej Platformy Przeciw Nienawiści^[4][26], Koalicji Przeciw Mowie Nienawiści^[27] oraz organizacji międzynarodowych: Transgender Europe^[28], ILGA Europe^[29], IGLYO^[30], a także Koalicji V4, zrzeszającej transorganizacje z Czech, Polski, Słowacji i Węgier^[4].

• Anna Grodzka – od lipca 2008 do grudnia 2011^[31]
• Lalka Podobińska – od grudnia 2011 do czerwca 2014
• Wiktor Dynarski – od czerwca 2014 do stycznia 2017^[32]
• Edyta Baker – od stycznia 2017 do marca 2021^[33]
• Emilia Wiśniewska – od marca 2021 do marca 2023^[34]
• Grzegorz Żak – od marca 2023^[35]

• „Po pierwsze zdrowie. Twoje prawa w dostępie do opieki zdrowotnej. Podręcznik dla osób transpłciowych”; Izabela Jąderek, Wiktor Dynarski^[36]
• „Sytuacja prawna osób transpłciowych w Polsce — raport z badań i propozycje zmian”, Warszawa 2013^[36]
• „Transpłciowa młodzież w polskiej szkole — raport”^[37]
• „Transpłciowa młodzież w polskiej szkole. Specyfika pomocy transpłciowym dzieciom i młodzieży. Podręcznik dla nauczycieli”^[38]
• „Rodzina przede wszystkim — trans rodzicielstwo w Polsce”^[39]
• „Komiks o transpłciowości od osób transpłciowych”; Edyta Baker, Kaj Koperski, Stanisław Orszulak, Grzegorz „Lifyen” Żak^[40]
• „Ale po co ty sobie to robisz? — Pakiet wiedzy startowej dla rodziców dzieci transpłciowych”^[41]
• „Binderowanie”; Kaj Koperski, Stanisław Orszulak, Grzegorz „Lifyen” Żak^[42]
• „Sądowa procedura uzgodnienia płci”; Maciej Koziński, Paulina Pilch, Karolina Więckiewicz^[43]
• „Transprzyjazny Gabinet”; Julia Kata, Emilia Wiśniewska^[44]
• „Zdrowie osób transpłciowych i niebinarnych – podręcznik psychoedukacyjny dla osób i pacjentów oraz ich bliskich”^[45]
• „Diagnostyka HIV/AIDS a potrzeby osób transpłciowych w Polsce”^[46]
• „Raport z badań: Transpłciowa społeczność a COVID-19"^[47]

Fundacja Trans-Fuzja angażuje się w działania na polu LGBTQ^[48]:

• Festiwal Lesbijki, Geje i Przyjaciele
• Wybory Miss Trans
• Parada Równości
• Festiwal Tęczowych Rodzin
• Obchody Dni Pamięci Osób Transpłciowych
• Projekt Razem Przeciw Nienawiści^[49]
• Kampania Społeczna: Stop dyskryminacji osób transpłciowych na rynku pracy
• Konferencja: Rodzina-transseksualność-prawo
• Konferencja: Różne barwy trans
• Konferencja: Europejskie standardy i dobre praktyki w zakresie korekty płci metrykalnej^[18]
• Happening: Chłopak i dziewczyna – normalna rodzina
• Happening: Wiec propagandy homoseksualnej
• Happening: Paramobil
• Happening: Prychod

• Festiwale LGBT w Polsce