Trzęsienie ziemi w Aszchabadzie

Trzęsienie ziemi w Aszchabadzie
ilustracja
Nawiedzone państwa

 Turkmeńska SRR
 Iran

Epicentrum

Aszchabad

Data

6 października 1948

Godzina

2:17 (UTC+05:00)

Ofiary śmiertelne

do 110 000 osób[1]

Siła

7,3 skali Richtera

Położenie na mapie Turkmenistanu
Ziemia37°58′N 58°20′E/37,966667 58,333333

Trzęsienie ziemi w Aszchabadzietrzęsienie ziemi, do którego doszło w 1948 roku w Turkmeńskiej SRR.

6 października 1948 roku o godz. 2:17 czasu miejscowego w Aszchabadzie doszło do trzęsienia ziemi o sile 7,3 w skali Richtera. Jego epicentrum znajdowało się na głębokości 18 km – niemal bezpośrednio pod miastem. W wielu okolicznych wioskach murowane budynki się zawaliły. Betonowe konstrukcje zostały poważnie uszkodzone, a pociągi towarowe się wykoleiły. Uszkodzenia i straty wystąpiły również w Darreh Gaz i sąsiednim Iranie[2].

Na skutek kataklizmu zginęło do 110 tys. osób[1]. Możliwa liczba ofiar śmiertelnych w samym Aszchabadzie to 36–37 tysięcy osób. Sytuację pogarszał fakt, że trzęsienie ziemi nastąpiło późno w nocy, gdy większość mieszkańców miasta spała. Kruchość budynków i niemożność wykrycia oznak zbliżającego się trzęsienia ziemi sprawiły, że prawie nikt nie był w stanie opuścić terenu na czas; w pewnym momencie dziesiątki tysięcy ludzi znalazło się pod gruzami własnych domów, nie mając czasu, aby zorientować się, co się dzieje[3]. Od 6 do 26 października 8799 osób zostało ewakuowanych z Aszchabadu do innych miast w ZSRR.

Uważa się je za jedno z najbardziej niszczycielskich trzęsień ziemi w historii ludzkości; intensywność wstrząsów w obszarze epicentrum osiągnęła 9–10 punktów w skali MSK-64[4].

Od 1995 roku dzień 6 października w Turkmenistanie jest obchodzony jako Dzień Pamięci[5].

Przypisy

  1. 1 2 PAGER-CAT Earthquake Catalog, Version 2008_06.1, United States Geological Survey. 4.09.2009. [dostęp 2025-04-25]. (ang.).
  2. Б. Каррыев: Землетрясения и сейсмическая уязвимость Копетдагского региона. Lambert Academic Publishing, 2013. ISBN 978-3-659-49858-9. (ros.).
  3. Д. В. Наливкин: Воспоминания об Ашхабадском землетрясении 1948 года. SIBIS. (ros.).
  4. Б. Каррыев: Вот пришло землетрясение: Гипотезы, Факты, Причины и Последствия…. SIBIS, 2017. (ros.).
  5. Центром траурных мероприятий 6 октября станет село Кипчак. turkmenistan.ru, 02.10.10. [dostęp 2025-04-25]. (ros.).