Trzciniak perski

Trzciniak perski
	Acrocephalus griseldis
	(Hartlaub, 1891)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	trzciniaki
Rodzaj	Acrocephalus
Gatunek	trzciniak perski
Synonimy
	Calamoherpe griseldis Hartlaub, 1891; Acrocephalus arundinaceus griseldis (Hartlaub, 1891); Acrocephalus arundinaceus griseldiss (Hartlaub, 1891); Acrocephalus babylonicus Ticehurst, 1920;
	Calamoherpe griseldis Hartlaub, 1891; Acrocephalus arundinaceus griseldis (Hartlaub, 1891); Acrocephalus arundinaceus griseldiss (Hartlaub, 1891); Acrocephalus babylonicus Ticehurst, 1920;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; zagrożony
	Zasięg występowania
	; w sezonie lęgowym zimowiska

Trzciniak perski^[5] (Acrocephalus griseldis) – gatunek małego ptaka z rodziny trzciniaków (Acrocephalidae). Wędrowny – w sezonie lęgowym występuje na Bliskim Wschodzie, zimuje we wschodniej Afryce. Jest zagrożony wyginięciem.

Systematyka

Gatunek ten po raz pierwszy opisał w 1891 roku Gustav Hartlaub. Autor nadał mu nazwę Calamoherpe griseldis, a jako miejsce typowe wskazał Nguru w Tanganice (obecnie Tanzania)^[2]^[3]^[6]. Obecnie gatunek umieszczany jest w rodzaju Acrocephalus^[2]^[5]^[7]. Dawniej takson ten bywał uznawany za podgatunek trzciniaka zwyczajnego (A. arundinaceus)^[2]^[3], ale ptaki te różnią się od siebie morfologią i śpiewem, a ich odrębność gatunkową potwierdziły badania mitochondrialnego DNA^[2]. Nie wyróżnia się podgatunków^[2]^[7].

Morfologia

Długość ciała 17–18 cm; masa ciała 12–29 g (średnio 17 g)^[2]. Ubarwienie grzbietu, lotek i sterówek ciemnobrązowe, natomiast brzucha brudnobiałe. Gatunek ten charakteryzuje ponadto stosunkowo długi dziób i jego kontrastowa barwa: górna część brązowa, dolna jasnoróżowa.

Występowanie

Trzciniak perski występuje w południowo-wschodnim Iraku (między Bagdadem a Basrą); dużo mniej liczny w południowo-zachodnim Iranie i Kuwejcie; w 1. dekadzie XXI wieku po raz pierwszy odnotowano lęgi w Izraelu. Na zimę migruje do wschodniej Afryki (Sudan, Sudan Południowy, Etiopia, południowa Somalia, południowo-wschodnia Kenia, wschodnia Tanzania, południowe Malawi oraz Mozambik). W czasie przelotów występuje również w Kuwejcie i Arabii Saudyjskiej^[4].

Środowiskiem naturalnym trzciniaka perskiego są płytkie, bagniste tereny podmokłe.

Ekologia i zachowanie

Trzciniak perski lęgi przeprowadza w szuwarach trzcinowych. Występuje zazwyczaj pojedynczo lub w parach, podczas migracji widywany w luźnych grupach^[4].

Status

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje trzciniaka perskiego za gatunek zagrożony (EN – Endangered). Liczebność populacji szacuje się na 1500–7000 dorosłych osobników. Siedliska lęgowe tego ptaka od lat 50. XX wieku systematycznie się kurczyły w wyniku realizacji na dużą skalę projektów hydrologicznych w dorzeczach Eufratu i Tygrysu; w 2003 roku pozostało ich około 759 km², ale później sytuacja uległa poprawie. Ze względu na znaczną utratę areału lęgowego światowa populacja tego gatunku gwałtownie spadła. Obecnie (2022) BirdLife International ocenia trend liczebności populacji jako stabilny^[4].

Przypisy

↑ Acrocephalus griseldis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
1 2 3 4 5 6 7 Dyrcz, A.: Basra Reed-warbler (Acrocephalus griseldis). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-10)].
1 2 3 4 5 D. Lepage: Basra Reed-Warbler Acrocephalus griseldis. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-01-01]. (ang.).
1 2 3 4 Acrocephalus griseldis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
1 2 P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Acrocephalidae Salvin, 1882 (1838) - trzciniaki - Brush, reed and swamp warblers (wersja: 2019-04-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2019-12-05].
↑ G.G. Hartlaub G.G., Vierter Beitrag zur Ornithologie der östlich-aequatorialen Länder und der östlichen Küstengebiete Afrikas, „Abhandlungen herausgegeben vom Naturwissenschaftlichen Verein zu Bremen”, 12, 1891, s. 7-8 (łac. • niem.).
1 2 F. Gill, D. Donsker (red.): Bushtits, leaf warblers, reed warblers. IOC World Bird List: Version 9.2. [dostęp 2019-12-05]. (ang.).

Bibliografia

Basra Reed-warbler Acrocephalus griseldis. BirdLife International. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-22)]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Basra reed warbler – zdjęcia. ARKive. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-06)]. (ang.).
Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Acrocephalus griseldis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[hbwa-2] 1 2 3 4 5 6 7 Dyrcz, A.: Basra Reed-warbler (Acrocephalus griseldis). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-10)].

[avibase-3] 1 2 3 4 5 D. Lepage: Basra Reed-Warbler Acrocephalus griseldis. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-01-01]. (ang.).

[iucn-4] 1 2 3 4 Acrocephalus griseldis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-5] 1 2 P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Acrocephalidae Salvin, 1882 (1838) - trzciniaki - Brush, reed and swamp warblers (wersja: 2019-04-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2019-12-05].

[oryg-6] G.G. Hartlaub G.G., Vierter Beitrag zur Ornithologie der östlich-aequatorialen Länder und der östlichen Küstengebiete Afrikas, „Abhandlungen herausgegeben vom Naturwissenschaftlichen Verein zu Bremen”, 12, 1891, s. 7-8 (łac. • niem.).

[ioc-7] 1 2 F. Gill, D. Donsker (red.): Bushtits, leaf warblers, reed warblers. IOC World Bird List: Version 9.2. [dostęp 2019-12-05]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]