Ubajd Allah ibn Jahja ibn Chakan
| wezyr | |
| Okres |
od 851 |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| wezyr | |
| Okres |
od 870 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Miejsce urodzenia |
Kalifat Abbasydów |
| Data i miejsce śmierci |
5 sierpnia 877 |
| Ojciec |
Jahja ibn Chakan |
| Dzieci |
Muhammad ibn Ubajd Allah al-Chakani |
Abū al-Ḥasan ʿUbajd Allāh ibn Jaḥyā ibn Chākān (arab. أبو الحسن عبيد الله بن يحيى بن خاقان, zm. 5 sierpnia 877 w Samarrze) – urzędnik Abbasydów, który dwukrotnie pełnił funkcję wezyra pod rządami kalifów Al-Mutawakkila i Al-Mu’tamida.
Życiorys
Rodzina ojca Ubajda Allaha, Jahja ibn Chakana, pochodziła z Antiochii Margiańskiej. Jahja ibn Chakan służył Al-Hasanowi ibn Sahl, wezyrowi kalifa Al-Mamuna[2][3]. Ubajd Allah pełnił początkowo funkcję szefa dywanu do spraw charadżu[2]. Pełnił tę funkcję już za czasów kalifa Al-Mutawakkila, a później został mianowany jego prywatnym sekretarzem[2].
W 851 roku został po raz pierwszy wezyrem, którego stanowisko od 847 roku pozostawało nieobsadzone[4]. Przyznano mu znaczne uprawnienia, w szczególności w zakresie mianowania urzędników, co pozwoliło mu ustanowić kontrolę nad aparatem administracyjnym. Ponadto Ubajd Allah był również nauczycielem jednego z synów Al-Mutawakkila[2]. Za czasów panowania kalifa Ubajd Allah odgrywał ważną rolę i był, obok Al-Fatha ibn Chakana[5], jednym z najbardziej wpływowych ludzi odnośnie polityki Al-Mutawakkila, która była przeciwna Alidom[2]. Ubajd Allah promował za czasów swojej kadencji Ahmada Ibn Tuluna, który był założycielem dynastii Tulunidów[6]. Na początku 860 roku wraz z pomocą swoich współpracowników, Al-Hasanem i Musa ibn Abd al-Malikiem, przyczynił się do upadku przywódcy dīwān al-tawqīʿ Najah ibn Salamah, który był odpowiedzialny za opracowywanie edyktów i rejestrowanie urzędników rządowych[7]. Najah ibn Salamah i jego synowie zostali uwięzieni, a ich majątek skonfiskowany. Najah zmarł w więzieniu 18 lutego 860 roku[7].
Ubajd Allah wraz z Al-Fath ibn Chakanem popierał zamiary Al-Mutawakkila powierzenia jego synowi Al-Mu’tazzowi tytułu kalifa[8]. Tym samym sprzeciwiali się prawowitemu następcy tronu, którym był wspierany przez oddziały tureckie Al-Muntasir[8].
Po zamordowaniu Al-Mutawakkila, Ubajd Allah wycofał się z polityki, a w latach 862–867 został wygnany z Barki[2]. Po wstąpieniu Al-Mu’tamida na tron w czerwcu 870 roku został on ponownie mianowany wezyrem i pełnił tę funkcję aż do śmierci[2].
Ubajd Allah zmarł 5 sierpnia 877 roku w wyniku ciosu otrzymanego podczas meczu polo[1].
Życie prywatne
Ubajd Allah miał dwóch synów. Muhammad ibn Ubajd Allah al-Chakani został wezyrem w latach 912–913, natomiast drugi syn, Abu Muzahim Musa ibn Ubajd Allah al-Chakani, uczonym[3]. Wnuk Ubajda Allaha, syn Muhammada, Abdallah, również krótko pełnił funkcję wezyra w latach 924–925[2].
Przypisy
- 1 2 Kraemer 1989 ↓, s. 89.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 Sourdel 1971 ↓, s. 824.
- 1 2 Gordon 2001 ↓, s. 247.
- ↑ Kraemer 1989 ↓, s. 111.
- ↑ Gordon 2001b ↓, s. 85.
- ↑ Gordon 2001b ↓, s. 117.
- 1 2 Kraemer 1989 ↓, s. 158-164.
- 1 2 Gordon 2001b ↓, s. 82.
Bibliografia
- Gordon, Matthew S.. The Khāqānid Families of the Early ʿAbbasid Period. „Journal of the American Oriental Society”. 121 (2), s. 236–255, 2001. JSTOR: 606563. (ang.).
- Matthew S. Gordon: The Breaking of a Thousand Swords: A History of the Turkish Military of Samarra (A.H. 200–275/815–889 C.E.). Nowy Jork: State University of New York Press, 2001. ISBN 0-7914-4795-2. [dostęp 2024-12-14]. (ang.).
- Kraemer, Joel L.: The History of al-Ṭabarī, Volume XXXIV: Incipient Decline: The Caliphates of al-Wāthiq, al-Mutawakkil and al-Muntaṣir, A.D. 841–863/A.H. 227–248. Nowy Jork: State University of New York Press, seria: SUNY Series. ISBN 978-0-88706-874-4. [dostęp 2024-11-18]. (ang.).
- Sourdel, Dominique: Ibn K̲h̲āḳān. W: Bernard Lewis, Victor Louis Ménage, Charles Pellat, Joseph Schacht: The Encyclopaedia of Islam, Second Edition. Wyd. 2. T. III: H–Iram. Brill, 1971, s. 824. DOI: 10.1163/1573-3912_islam_COM_0329. OCLC 495469525.