Ulica Armii Krajowej w Prudniku

ulica Armii Krajowej
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Miejscowość

Prudnik

Długość

460 m

Poprzednie nazwy

Wallgrabenstrasse, Wallstrasse

Położenie na mapie Prudnika
Mapa konturowa Prudnika, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Armii Krajowej”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „ulica Armii Krajowej”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „ulica Armii Krajowej”
Położenie na mapie powiatu prudnickiego
Mapa konturowa powiatu prudnickiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „ulica Armii Krajowej”
Położenie na mapie gminy Prudnik
Mapa konturowa gminy Prudnik, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Armii Krajowej”
Ziemia50°19′10,0″N 17°34′53,0″E/50,319444 17,581389

Ulica Armii Krajowej w Prudniku – ulica w Prudniku, w centralnej części miasta.

Jedna z głównych ulic w Prudniku. Prowadzi nią droga krajowa nr 40. Wraz z ulicami Młyńską, Szkolną i Traugutta, ulica Armii Krajowej tworzy kwartał[1].

Historia

Ulicę wytyczono na miejscu fosy, która została zasypana w połowie XIX wieku[2]. Przebiegała łukiem wzdłuż dawnych murów obronnych Starego Miasta, łącząc z centrum miasta ulice biegnące od południa. Prowadziła przez przedmieście o luźnej zabudowie[3]. Nadano jej nazwę Wallgrabenstrasse, następnie zmienioną na Wallstrasse (ul. Wałowa)[3]. Stała się główną arterią komunikacyjną, pozwalającą na ominięcie Rynku. W miejscu zlikwidowanych fortyfikacji miejskich, przy Domu Cechu Tkaczy, powstały planty[1].

Budynek szkoły podstawowej, wzniesiony w 1861

W 1857 Johann Hanel założył przy ulicy pierwszą zmechanizowaną fabrykę obuwniczą[4][5]. Znajdowały się przy niej również zakłady obuwnicze Reimitzów[6]. W 1860 przy ulicy otwarto męską szkołę realną II stopnia. W 1861 wybudowano dla niej nowy budynek, w którym ulokowano również szkołę elementarną. Od 1869 funkcjonowała jako gimnazjum[7]. Na początku XX wieku na skrzyżowaniu ulic Batorego i Armii Krajowej planowano budowę nowego kościoła katolickiego[8].

Podczas II wojny światowej w zakładzie obuwniczym przy ul. Armii Krajowej pracowali jeńcy wojenni z obozu w Łambinowicach[9]. Bomba zrzucona podczas radzieckiego nalotu zerwała dach budynku mieszkalnego Hanela[10].

W marcu 1945 w budynku przy ul. Armii Krajowej 16 ulokowana została radziecka wojskowa Komendatura Powiatowa. W latach późniejszych w budynku mieściła się drukarnia, a następnie Studio Urody[11]. Po przejęciu Prudnika przez administrację polską, ulica otrzymała nazwę Czerwonej Armii[12]. Pod numerem 13 znajdowała się siedziba redakcji tygodnika „Głos Prądnika” (od 1946 „Nasz Głos”)[13], pod numerem 36 warsztat szewski J. Berezeckiego[14], a pod numerem 6 restauracja „Kaskada” (w latach 60. XX wieku przeniesiona do budynku przy ul. Zamkowej)[15]. W znajdujących się przy ulicy zabudowaniach pofabrycznych zakładu Hanela funkcjonowały warsztaty szkolne i hala sportowa, na której trenowali zawodnicy klubu Obuwnik Prudnik[16].

Zawodnicy Memoriału Stanisława Szozdy na ul. Armii Krajowej (2021)

W 1990 ulica została przemianowana na Armii Krajowej[3]. Od 1998 przy ulicy, pod numerami 18–20, znajdowała się siedziba Telewizji Kablowej Prudnik[17]. Od 2014 ulicą przebiega trasa wyścigu kolarskiego Memoriał Stanisława Szozdy[18]. W 2016 rozebrano grożący zawaleniem komin przy dawnej fabryce obuwniczej Hanela[16].

Obiekty

Zabudowa przy ulicy

Północna pierzeja ulicy ma charakter niejednolity. Krańce zachodni i wschodni są ujęte w zabudowę w postaci kamienic z I połowy XIX wieku. Środkowy fragment ulicy wypełnia zieleń miejska (planty)[3].

  • nr 1 – budynek filialny Zespołu Szkolno-Przedszkolnego nr 1. Przed reformą systemu oświaty w 2017 Publiczne Gimnazjum nr 1 im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Budynek wzniesiono w 1861 w stylu angielskim jako siedzibę męskiej szkoły realnej. Od 1869 funkcjonowała jako gimnazjum[7].
  • nr 3 – neogotycka kamienica narożna u zbiegu z ul. Krótką[3].
  • nr 6 – kamienica, w której do końca II wojny światowej mieściła się restauracja i zajazd „Kaiserkrone”. Następnie, do lat 60. XX wieku, kiedy budynek przeszedł remont, znajdowała się w niej restauracja „Kaskada”[15].
Kamienica nr 3

Według stanu na 2024 do gminnej ewidencji zabytków było wpisanych 38 obiektów położonych przy ul. Armii Krajowej: szkoła podstawowa (pod numerem 1), dawne internaty Zespołu Szkół Zawodowych (pod numerami 8, 10), dawny budynek gospodarczy (pod numerem 8), 5 obiektów Zespołu Szkół Zawodowych pod numerem 14 (internat, oficyna, stołówka, kotłownia, komin kotłowni), 21 domów (pod numerami: 2, 3, 4, 5, 7, 9, 11, 12, 15, 16, 18–20, 22, 24, 26, 28, 30, 32, 34, 36, 38, 40), 8 oficyn (pod numerami: 5, 6A, 6B, 6C, 6D, 9A, 14, 16)[19].

Przypisy

  1. 1 2 Andrzej Dereń, Ulica Armii Krajowej: Przy plantach [online], Teraz Prudnik!, 6 stycznia 2019 [dostęp 2025-01-05] (pol.).
  2. ↑ Kasza 2020 ↓, s. 21.
  3. 1 2 3 4 5 Kasza 2020 ↓, s. 375.
  4. ↑ Kasza 2020 ↓, s. 19.
  5. ↑ Kasza 2020 ↓, s. 20.
  6. ↑ Kasza 2020 ↓, s. 511.
  7. 1 2 Kasza 2020 ↓, s. 22.
  8. ↑ Kasza 2020 ↓, s. 542.
  9. ↑ Kasza 2020 ↓, s. 86.
  10. ↑ Kasza 2020 ↓, s. 98.
  11. ↑ Kasza 2020 ↓, s. 80.
  12. ↑ Kasza 2020 ↓, s. 93.
  13. ↑ Kasza 2020 ↓, s. 418.
  14. ↑ Kasza 2020 ↓, s. 283.
  15. 1 2 Kasza 2020 ↓, s. 379.
  16. 1 2 Kasza 2020 ↓, s. 382.
  17. ↑ Kasza 2020 ↓, s. 385.
  18. ↑ Maciej Dobrzański, Na horyzoncie 8 Memoriał im. Stanisława Szozdy! [online], Prudnik24, 11 września 2021 [dostęp 2025-01-05] (pol.).
  19. ↑ Ewidencja – Gmina Prudnik [online], bip.wuozopole.pl [dostęp 2025-01-05].

Bibliografia

  • Ryszard Kasza: Ulicami Prudnika z historią i fotografią w tle. Przemysław Birna, Franciszek Dendewicz, Piotr Kulczyk. Prudnik: Powiat Prudnicki, 2020. ISBN 978-83-954314-5-6.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.