Urazek czteroplamkowy

Urazek czteroplamkowy
	Glischrochilus quadripunctatus
	(Linnaeus, 1758)
	; Widok od góry
	; Widok od spodu
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Rodzina	łyszczynkowate
Podrodzina	Cryptarchinae
Rodzaj	Glischrochilus
Podrodzaj	Glischrochilus (Glischrochilus)
Gatunek	urazek czteroplamkowy
Synonimy
	Silpha quadripunctata Linnaeus, 1758; Silpha quadripustulata Linnaeus, 1761;
	Silpha quadripunctata Linnaeus, 1758; Silpha quadripustulata Linnaeus, 1761;

Urazek czteroplamkowy^[1] (Glischrochilus quadripunctatus) – gatunek chrząszcza z rodziny łyszczynkowatych i podrodziny Cryptarchinae.

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1758 roku przez Karola Linneusza jako Silpha quadripunctata^[2].

Chrząszcz o płaskim, podługowato-owalnym, nagim ciele długości od 3 do 8 mm. Ubarwiony jest błyszcząco czarno z czterema dużymi, rdzawoczerwonymi do żółtawych plamami na pokrywach^[3]^[4]. Przedplecze ma podstawę węższą od nasady pokryw^[4]. Przedpiersie ma wyrostek rozszerzony i u wierzchołka ścięty^[3]^[4]. Punkty na pokrywach rozmieszczone są bezładnie, tylko gdzieniegdzie układając się w nieregularne rządki, przy czym rządek przyszwowy jest z tyłu pokryw wyraźny. Wierzchołki pokryw są u samca zaokrąglone, zaś u samicy wyciągnięte w dzióbek^[3]. Powierzchnia zapiersia jest gładka, niepunktowana^[4].

Urazek ten zaliczany jest do chrząszczy podkorowych^[5]. Najliczniej występuje pod korą drzew iglastych w chodnikach kornikowatych, zwłaszcza cetyńców (Blastophagus) i korników (Ips)^[6], których to larwy padają jego łupem^[1]. Bytuje także pod korą, na ściętych powierzchniach i przy wyciekającym soku innych drzew, także liściastych^[6]. Larwy tego urazka również przechodzą rozwój pod korą drzew^[5].

Owad palearktyczny, w Europie znany z prawie wszystkich krajów^[2], w tym z Polski, a na północ sięgający po północne skraje Fennoskandii^[6]. W Azji rozsiedlony na Bliskim Wschodzie^[2] oraz przez Syberię po Kraj Nadmorski na Dalekim Wschodzie Rosji^[6]. Znany także z Afryki Północnej^[2].

Przypisy

1 2 Jiří Zahradník: Przewodnik: Owady. Warszawa: Multico, 2000, s. 168.
1 2 3 4 Glischrochilus quadripunctatus (Linnaeus, 1758). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2019-03-12].
1 2 3 Marian Nunberg: Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XIX Chrząszcze — Coleoptera. Zeszyt 65 Łyszczynkowate — Nitidulidae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1976, s. 83.
1 2 3 4 Andrzej Lasoń. Nowe dane o wystêpowaniu w Polsce przedstawicieli rodzaju Glischrochilus Reitter, 1873 (Coleoptera: Nitidulidae: Cryptarchinae). „Wiadomości entomologiczne”. 17 (3-4), s. 169-173, 1998.
1 2 Andrzej Lasoń, Marek Holly. Glischrochilus grandis Tournier, 1872 – nowy gatunek chrząszcza dla fauny Polski oraz nowe dane o rozsiedleniu przedstawicieli rodzaju Glischrochilus Reitter, 1873 (Coleoptera: Nitidulidae: Cryptarchinae). „Acta entomologica silesiana”. 23, s. 1–4, 2015. ISSN 2353-1703.
1 2 3 4 B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Cucujoidea, część 1. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (12), 1986.

[Zahradnik-1] 1 2 Jiří Zahradník: Przewodnik: Owady. Warszawa: Multico, 2000, s. 168.

[fe-2] 1 2 3 4 Glischrochilus quadripunctatus (Linnaeus, 1758). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2019-03-12].

[Nunberg-3] 1 2 3 Marian Nunberg: Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XIX Chrząszcze — Coleoptera. Zeszyt 65 Łyszczynkowate — Nitidulidae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1976, s. 83.

[Lasoń-4] 1 2 3 4 Andrzej Lasoń. Nowe dane o wystêpowaniu w Polsce przedstawicieli rodzaju Glischrochilus Reitter, 1873 (Coleoptera: Nitidulidae: Cryptarchinae). „Wiadomości entomologiczne”. 17 (3-4), s. 169-173, 1998.

[LasońHolly-5] 1 2 Andrzej Lasoń, Marek Holly. Glischrochilus grandis Tournier, 1872 – nowy gatunek chrząszcza dla fauny Polski oraz nowe dane o rozsiedleniu przedstawicieli rodzaju Glischrochilus Reitter, 1873 (Coleoptera: Nitidulidae: Cryptarchinae). „Acta entomologica silesiana”. 23, s. 1–4, 2015. ISSN 2353-1703.

[Burakowskietal-6] 1 2 3 4 B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Cucujoidea, część 1. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (12), 1986.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]