Uromyces dianthi
.jpg) Uredinia na liściu goździka | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Uromyces dianthi |
| Nazwa systematyczna | |
| Uromyces dianthi (Pers.) Niessl Verh. nat. Ver. Brünn 10: 162 (1872) | |
.jpg)
Uromyces dianthi (Pers.) Niessl – gatunek grzybów z rodziny rdzowatych (Pucciniaceae)[1]. Mikroskopijny grzyb, u roślin uprawnych wywołujący grzybową chorobę o nazwie rdza goździka[2].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Uromyces, Pucciniaceae, Pucciniales, Incertae sedis, Pucciniomycetes, Pucciniomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1801 r. Christiaan Hendrik Persoon, nadając mu nazwę Uredo dianthi. W 1872 r. Gustav Niessl von Mayendorf przeniósł go do rodzaju Uromyces[1]. Synonimy[3]:
- Caeoma dianthi (Pers.) Link 1825
- Coeomurus caryophyllinus (Schrank) Kuntze 1898
- Lycoperdon caryophyllinum Schrank 1789
- Nigredo caryophyllina (Schrank) Arthur 1920
- Uredo dianthi Pers. 1801
- Uromyces caryophyllinus (Schrank) G. Winter 1880
Morfologia
Pyknidia kuliste, o średnicy 130–160 µm, liczne na dolnych liściach. Ecja na dolnej stronie liści, rozproszone, okrągłe lub nieco owalne, o średnicy do ok. 0,5 mm, pomarańczowożółte. Perydium bezbarwne, brzeg wyprostowany lub lekko zagięty, komórki perydialne o szerokości 19–25 µm, ściana zewnętrzna o grubości 7–10 µm, poprzecznie prążkowana, ściana wewnętrzna cienka, 3,5 µm. Ecjospory kątowo kuliste, 16–22 µm ze ścianą bezbarwną o grubości 1 µm lub mniej, drobno brodawkowate. Uredia na obu stronach liści, również na łodygach, rozproszone lub w grupach, owalne do nieregularnych, często zlewające się, o średnicy 0,5–1,5 mm, cynamonowobrązowe. Urediospory szeroko elipsoidalne, 20–24 × 24–30 µm; ściana złocistobrązowa, grubości 2,5–3 µm, silnie kolczasta; pory rostkowe 3–4, równikowe. Telia podobne do urediów, ale ciemnobrązowe. Teliospory elipsoidalne, 20–23 × 25–29 µm, zaokrąglone u góry i u dołu; ściana jasnokasztanowobrunatna, grubości 3 µm, z brodawkami szklistymi nad porą rostkową, drobno brodawkowane; trzonek bezbarwny, krótki[4].
Występowanie
Występuje na niektórych wyspach i na wszystkich kontynentach poza Antarktydą[5]. W Polsce podano jego występowanie na wielu gatunkach goździków[6].
Pasożyt, rdza dwudomowa, pełnocyklowa[7]. Pasożytuje na roślinach z rodziny goździkowatych (Dianthaceae). Pyknidia i ecja powstają na wilczomleczach (Euphorbia), uredia i telia na goździkach (Dianthus), piaskowcach (Arenaria), Bufonia, łyszczcach (Gypsophila), Lycnis, mydlnicach (Saponaria), Tunica, skalnicach (Saxifraga) i lepnicach (Silene)[4].
Przypisy
- 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2025-04-04] (ang.).
- ↑ Zbigniew Borecki, Małgorzata Solenberg (red.), Polskie nazwy chorób roślin uprawnych, wyd. 2, Poznań: Polskie Towarzystwo Fitopatologiczne, 2017, s. 66, ISBN 978-83-948769-0-6.
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2025-04-04] (ang.).
- 1 2 E. Punithalingam, Uromyces dianthi, „CMI Descriptions of Pathogenic Fungi and Bacteria”, 180 (1–2), Mycobank, 1968 [dostęp 2025-04-04].
- ↑ Występowanie Uromyces dianthi na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2018-04-01].
- ↑ Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, s. 292, ISBN 978-83-89648-75-4.
- ↑ Selim Kryczyński, Zbigniew Weber (red.), Fitopatologia. Choroby roślin uprawnych, t. 2, Poznań: PWRiL, 2011, s. 431, ISBN 978-83-09-01077-7.