Uvaria

*Uvaria*
	; Owoce gatunku Uvaria chamae
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	magnoliopodobne
Rząd	magnoliowce
Rodzina	flaszowcowate
Rodzaj	Uvaria
	Nazwa systematyczna
	Uvaria L.; Sp. Pl. 536. 1 Mai 1753
	Typ nomenklatoryczny
	U. zeylanica L.
Synonimy
	Narum Adans.; Uva Kuntze;
	Narum Adans.; Uva Kuntze;

Uvaria L. – rodzaj roślin z rodziny flaszowcowatych (Annonaceae Juss.). Według The Plant List w obrębie tego rodzaju znajduje się 113 gatunków o nazwach zweryfikowanych i zaakceptowanych, podczas gdy kolejnych 196 taksonów ma status gatunków niepewnych (niezweryfikowanych)^[4]. Występuje naturalnie w klimacie tropikalnym całego świata^[5]^[6]. Gatunkiem typowym jest U. zeylanica L.^[3]

Morfologia

Pokrój: Zimozielone drzewa, krzewy lub liany. Pędy czasami są pnące^[6]^[5].
Liście: Naprzemianległe, pojedyncze, całobrzegie, siedzące^[6].
Kwiaty: Promieniste, obupłciowe^[6], zebrane w zakrzywione kwiatostany^[5], rozwijają się w kątach pędów, na ich szczytach lub naprzeciwlegle do liści. Mają 3 działki kielicha, zrośnięte u podstawy, nienakładające się na siebie. Płatków jest 6, ułożonych w dwóch okółkach, nakładające się na siebie, czasami są zrośnięte u podstawy. Torus jest obniżony, może być owłosiony lub nagi. Kwiaty mają liczne pręciki. Zalążnia jest górna, składająca się z licznych wolnych owocolistków^[6].
Owoce: Zebrane w owoc zbiorowy. Osadzone na dłuższych lub krótszych szypułkach^[6].

Systematyka

Pozycja według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)

Rodzaj wraz z całą rodziną flaszowcowatych w ramach rzędu magnoliowców wchodzi w skład jednej ze starszych linii rozwojowych okrytonasiennych określanych jako klad magnoliowych^[2].

Lista gatunków^[4]

Uvaria acuminata Oliv.
Uvaria afzelii G.F. Scott-Elliot
Uvaria ambongoensis (Baill.) Diels
Uvaria angolensis Welw. ex Oliv.
Uvaria anonoides Baker f.
Uvaria antsiranensis Le Thomas
Uvaria argentea Blume
Uvaria bathiei Ghesq. ex Cavaco & Keraudren
Uvaria baumannii Engl. & Diels
Uvaria beccarii Attan., I.M.Turner & R.M.K.Saunders
Uvaria boniana Finet & Gagnep.
Uvaria borneensis (Merr.) Utteridge
Uvaria brazzavillensis A.Chev.
Uvaria brevistipitata De Wild.
Uvaria cabindensis Exell
Uvaria cabrae De Wild.
Uvaria caffra E. Mey. ex Sond.
Uvaria calamistrata Hance
Uvaria capuronii Keraudren
Uvaria catocarpa Diels
Uvaria chamae P.Beauv.
Uvaria clavata Pierre ex Engl. & Diels
Uvaria clementis (Merr.) Attan., I.M.Turner & R.M.K.Saunders
Uvaria combretifolia Diels
Uvaria comperei Le Thomas
Uvaria concava Teijsm. & Binn.
Uvaria cornuana Engl. & Diels
Uvaria cuanzensis Paiva
Uvaria cuneifolia (Hook.f. & Thomson) L.L.Zhou, Y.C.F.Su & R.M.K.Saunders
Uvaria curvistipitata Attan., I.M.Turner & R.M.K.Saunders
Uvaria dacremontii Boutique
Uvaria dasoclema L.L.Zhou, Y.C.F.Su & R.M.K.Saunders
Uvaria decaryana Cavaco & Keraudren
Uvaria decidua Diels
Uvaria denhardtiana Engl. & Diels
Uvaria dependens Engl. & Diels
Uvaria dinklagei Engl. & Diels
Uvaria diplocampta Diels
Uvaria doeringii Diels
Uvaria excelsa (Hook.f. & Thomson) King
Uvaria farquharii Hutch. & Dalziel
Uvaria faulknerae Verdc.
Uvaria furfuracea (A.DC.) Walp.
Uvaria gabonensis Engl. & Diels
Uvaria glabra Span.
Uvaria grandiflora Roxb. ex Hornem.
Uvaria griffithii L.L.Zhou, Y.C.F.Su & R.M.K.Saunders
Uvaria hamiltonii Hook. f. & Thomson
Uvaria heterotricha Pellegr.
Uvaria hirsuta Jack
Uvaria hispidocostata Pierre ex Engl. & Diels
Uvaria humbertii Ghesq. ex Cavaco & Keraudren
Uvaria javana Dunal
Uvaria johannis Exell
Uvaria kirkii Oliv. ex Hook. f.
Uvaria klaineana Engl. & Diels
Uvaria klainei Pierre ex Engl. & Diels

Uvaria kurzii (King) P.T. Li
Uvaria kweichowensis P.T. Li
Uvaria lanuginosa Ridl.
Uvaria lastoursvillensis Pellegr.
Uvaria latifolia (G.F. Scott-Elliot) Engl. & Diels
Uvaria laurentii De Wild.
Uvaria leandrii Ghesq. ex Cavaco & Keraudren
Uvaria lemurica Diels
Uvaria leopoldvillensis De Wild.
Uvaria leptoclados Oliv.
Uvaria leptopoda (King) R.E. Fr.
Uvaria littoralis (Blume) Blume
Uvaria lobbiana Hook.f. & Thomson
Uvaria longipes (Craib) L.L.Zhou, Y.C.F.Su & R.M.K.Saunders
Uvaria lucida Bojer ex Benth.
Uvaria lungonyana Vollesen
Uvaria manjensis Cavaco & Keraudren
Uvaria marenteria (DC.) Baill.
Uvaria mendesii Paiva
Uvaria micrantha (A.DC.) Hook.f. & Thomson
Uvaria mocoli De Wild. & T.Durand
Uvaria monticola Miq.
Uvaria muricata Pierre ex Engl. & Diels
Uvaria musaria (Dunal) A.DC. ex Merr.
Uvaria ngounyensis Pellegr.
Uvaria obanensis Baker f.
Uvaria osmantha Diels
Uvaria osmontha Diels
Uvaria ovata (Vahl ex DC.) Hook.f. & Benth.
Uvaria pandensis Verdc.
Uvaria poggei Engl. & Diels
Uvaria psorosperma Pierre ex Engl. & Diels
Uvaria puguensis D.M. Johnson
Uvaria pulchra Louis ex Boutique
Uvaria relambo Deroin & L. Gaut.
Uvaria rivularis Louis ex Boutique
Uvaria rufa Blume
Uvaria saboureaui Cavaco & Keraudren
Uvaria sambiranensis Deroin & L. Gaut.
Uvaria sassandrensis Jongkind
Uvaria scabrida Oliv.
Uvaria schefferi L.L.Zhou, Y.C.F.Su & R.M.K.Saunders
Uvaria scheffleri Diels
Uvaria schweinfurthii Engl. & Diels
Uvaria smithii Engl.
Uvaria sofa G.F. Scott-Elliot
Uvaria suaveolens Louis ex Boutique
Uvaria tanzaniae Verdc.
Uvaria thomasii Sprague & Hutch.
Uvaria tonkinensis Finet & Gagnep.
Uvaria utteridgei L.L.Zhou, Y.C.F.Su & R.M.K.Saunders
Uvaria valvata De Wild.
Uvaria verrucosa Scheff.
Uvaria versicolor Pierre ex Engl. & Diels
Uvaria welwitschii (Hiern) Engl. & Diels
Uvaria wrayi (King) L.L.Zhou, Y.C.F.Su & R.M.K.Saunders

Zastosowanie

Rośliny tego rodzaju zawierają acetogeninę – substancję o działaniu przeciwnowotworowym. W zachodniej Afryce gatunek U. chamae ma lokalnie zastosowanie w medycznie niekonwencjonalnej – wyciąg z korzeni służy do przemywania oczu, itp. Niektóre gatunki tego rodzaju mają jadalne owoce^[5].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
1 2 Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-01] (ang.).
1 2 3 4 Uvaria. Index Nominum Genericorum (ING). [dostęp 2015-12-04]. (ang.).
1 2 Uvaria. The Plant List. [dostęp 2015-12-04]. (ang.).
1 2 3 4 D.J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants (Second Edition). Cambridge University Press, 1997, s. 739-740. ISBN 978-0-521-41421-0. (ang.).
1 2 3 4 5 6 Uvaria. Plantes & botanique. [dostęp 2015-12-04]. (fr.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] 1 2 Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-01] (ang.).

[ing-3] 1 2 3 4 Uvaria. Index Nominum Genericorum (ING). [dostęp 2015-12-04]. (ang.).

[tpl-4] 1 2 Uvaria. The Plant List. [dostęp 2015-12-04]. (ang.).

[mabberley-5] 1 2 3 4 D.J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants (Second Edition). Cambridge University Press, 1997, s. 739-740. ISBN 978-0-521-41421-0. (ang.).

[peb-6] 1 2 3 4 5 6 Uvaria. Plantes & botanique. [dostęp 2015-12-04]. (fr.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]