Video nasty
Video nasty (pol. nieprzyzwoite filmy) – termin ukuty w Wielkiej Brytanii w latach 80. minionego stulecia, odnoszący się do dystrybuowanych na wideokasetach filmów, krytykowanych przez prasę i organizacje religijne za brutalność oraz epatowanie seksem. Wprowadzenie listy wiązało się z brakiem regulacji ograniczeń wiekowych filmów trafiających na rynek domowy, w odróżnieniu od filmów wyświetlanych w kinach, które zawsze klasyfikowane były przez British Board of Film Censors. Brak odpowiednich regulacji powodował, że – na mocy Obscene Publications Act (tłum. Ustawa o gorszących publikacjach) z 1959 roku – możliwe było pociągnięcie do odpowiedzialności karnej producentów, dystrybutorów i sprzedawców filmów, które przez lokalne władze uznane zostały za gorszące. Na początku lat 80. doprowadziło to do nalotów na brytyjskie wideowypożyczalnie, a ponieważ dobór „gorszących” tytułów był kompletnie przypadkowy, za takowy uznano m.in. komediowy musical Dolly Parton Najlepszy mały burdelik w Teksasie. W roku 1983 brytyjska prokuratura opublikowała własną listę filmów, czyli właśnie video nasties, które następnie – na mocy uchwalonej w 1984 roku Video Recordings Act (tłum. Ustawa o wideonagraniach) – zostały zakazane.
Lista video nasties
| Film | Tytuł oryginalny | Kraj | Rok prod. | Dodatkowe informacje |
|---|---|---|---|---|
| Apokalipsa kanibali | Apocalypse domani | 1980 | Wydany w roku 2005 w wersji skróconej o 2 sek. Wycięto fragment zawierający okrucieństwo wobec zwierzęcia. | |
| La bestia in calore | La bestia in calore | 1977 | Do dziś niewydany. | |
| The Boogey Man | The Boogey Man | 1980 | Wydany w roku 1992 w wersji skróconej o 44 sek, w 2000 w nieocenzurowanej. | |
| Boogeyman II: Odrodzenie | Boogeyman II | 1983 | Wydany w roku 2003 w wersji zawierającej dodatkowe sceny. | |
| Il cacciatore di uomini | Il cacciatore di uomini | 1980 | Wydany w roku 2008 w wersji nieocenzurowanej. | |
| Cannibal Ferox – Niech umierają powoli | Cannibal ferox | 1981 | Wydany w roku 2000 w wersji skróconej o około 6 min (w tym 6 sekund cięć BBFC). Następnie wydany w roku 2018 w wersji skróconej o 1 min i 55 sek z wyciętymi scenami okrucieństwa wobec zwierząt. | |
| Ciało dla Frankensteina | Flesh for Frankenstein | 1973 | Wydany w 1996 roku w wersji skróconej o 56 sek, w 2006 w nieocenzurowanej. | |
| Ciemności | Tenebrae aka Tenebre | 1982 | Wydany w roku 1999 w wersji skróconej o 5 sek, w 2003 w nieocenzurowanej. | |
| Człowiek z głębokiej rzeki | Il paese del sesso selvaggio | 1972 | Wydany w roku 2003 w wersji skróconej o 3 min i 45 sek, w 2016 w wersji skróconej o 3 min i 1 sek. Wycięto fragmenty zawierające okrucieństwo wobec zwierząt. | |
| Des diamants pour l'enfer | Des diamants pour l’enfer | 1975 | Do dziś niewydany. | |
| Dom na skraju parku | La casa sperduta nel parco | 1980 | W 2002 roku wydany w wersji skróconej o 11 min i 43 sek, w 2011 w wersji skróconej o 42 sek. Wycięto fragment zawierający przemoc o podłożu seksualnym. | |
| Dom na Słomianym Wzgórzu | Exposé | 1976 | Wydany w roku 1997 w wersji skróconej o 51 sek. | |
| Dom przy cmentarzu | Quella villa accanto al cimitero | 1981 | W 1988 roku wydany w wersji skróconej o 4 min i 11 sek, w 2001 w wersji skróconej o 33 sek, a w 2009 w nieocenzurowanej. | |
| Don't Go Near the Park | Don’t Go Near the Park | 1979 | Wydany w roku 2006 w wersji nieocenzurowanej. | |
| The Driller Killer | The Driller Killer | 1979 | Wydany w roku 1999 w wersji skróconej o 54 sek, w 2002 w nieocenzurowanej. | |
| Eksperymentalny obóz SS | Lager SSadis Kastrat Kommandantur | 1976 | W 2005 roku wydany w wersji nieocenzurowanej. | |
| Evilspeak | Evilspeak | 1981 | Wydany w roku 1987 w wersji skróconej o 3 min i 34 sek, w 2004 w nieocenzurowanej. | |
| Fight for Your Life | Fight for Your Life | 1977 | Do dziś niewydany. | |
| Le foto di Gioia | Le foto di Gioia | 1987 | Wydany w roku 1987 w wersji skróconej o 16 sek, w 2017 w nieocenzurowanej. | |
| Frozen Scream | Frozen
Scream |
1975 | Do dziś niewydany. | |
| The Ghastly Ones | The Ghastly Ones | 1968 | Do dziś niewydany. | |
| Godziny odwiedzin | Visiting Hours | 1982 | Wydany w roku 1986 w wersji skróconej o około minutę, w 2017 w nieocenzurowanej. | |
| Góra boga kanibali | La montagna del dio cannibale | 1978 | Wydany w roku 2001 w wersji skróconej o 2 min i 6 sek, w 2018 w wersji skróconej o 2 min i 1 s. Wycięto fragmenty zawierające okrucieństwo wobec zwierząt. | |
| Groza kanibali | Terreur cannibale | 1981 | Wydany w roku 2003 w wersji nieocenzurowanej. | |
| I Miss You, Hugs and Kisses | I Miss You, Hugs and Kisses | 1978 | Wydany w roku 1986 w wersji skróconej o 1 min i 6 sek jako
Drop Dead Dearest. | |
| Inferno | Inferno | 1980 | Wydany w roku 1987 w wersji skróconej o 28 sek, w 1993 w wersji skróconej o 20 sek, a w 2010 w nieocenzurowanej. | |
| Koszmar | Nightmare | 1981 | Wydany w roku 2005 w wersji skróconej o ok. 3 min (cięcia przed przesłaniem do BBFC), a w 2015 w nieocenzurowanej pod tytułem Nightmares in a Damaged Brain. | |
| Krwawy księżyc | Die Säge des Todes | 1981 | Wydany w roku 1993 w wersji skróconej o 1 min i 20 sek, w 2008 w nieocenzurowanej. | |
| Krwawy obóz | Reazione a catena | 1971 | Wydany w roku 1994 w wersji skróconej o 43 sek, w 2010 w nieocenzurowanej. | |
| Krwiożercy | Toxic Zombies | 1980 | Do dziś niewydany. | |
| Love Camp 7 | Love Camp 7 | 1969 | W roku 2002, a potem ponownie w 2020 odmówiono przyznania filmowi certyfikatu uprawniającego do dystrybuowania go na terenie Wielkiej Brytanii. Do dziś zakazany. | |
| Ludożerca | Antropophagus | 1980 | Wydany w roku 2002 jako The Grim Reaper w wersji skróconej przed przesłaniem do BBFC, w 2015 w nieocenzurowanej pod tytułem The Savage Island. | |
| Lunapark | The Funhouse | 1981 | W roku 1987 wydany w wersji nieocenzurowanej, w 2007 z kategorią 15. | |
| Mardi Gras Massacre | Mardi Gras Massacre | 1978 | Do dziś niewydany. | |
| Martwe zło | The Evil Dead | 1981 | Wydany w roku 1990 w wersji skróconej o 1 min i 55 sek (w tym 1 min i 6 sek cięć BBFC), w 2001 w nieocenzurowanej. | |
| Martwy i pogrzebany | Dead & Buried | 1981 | Wydany w roku 1990 w wersji skróconej o 30 sek, w 2004 w nieocenzurowanej. | |
| Mordercza zakonnica | Suor omicidi | 1978 | Wydany w roku 1993 w wersji skróconej o 13 sek, w 2006 w nieocenzurowanej. | |
| Mordercze eksperymenty | Human Experiments | 1979 | Do dziś niewydany, choć dopuszczony do dystrybucji w wersji nieocenzurowanej. | |
| Nadzy i rozszarpani | Cannibal Holocaust | 1980 | Wydany w roku 2001 w wersji skróconej o 5 min i 44 sek. Usunięto głównie sceny mordowania zwierząt oraz gwałtów. W 2011 roku wydany w wersji skróconej o 15 sek. Pozostawiono wyciętą jedną scenę okrucieństwa wobec zwierzęcia. | |
| Nie chodź do lasu | Don’t Go in the Woods | 1981 | Wydany w roku 2007 w wersji nieocenzurowanej z kategorią wiekową 15. | |
| Nie chodź do tego domu | Don’t Go in the House | 1980 | Wydany w roku 1987 w wersji skróconej o 3 min i 7 sek, w 2011 w nieocenzurowanej. | |
| Nie zaglądaj do piwnicy | The Forgotten | 1973 | Wydany w roku 2006 w wersji nieocenzurowanej z kategorią wiekową 15 jako Don't Look in The Basement. | |
| Night Warning | Night Warning | 1981 | Do dziś niewydany. | |
| Noc demona | Night of the Demon | 1980 | Wydany w roku 1994 w wersji skróconej o 1 min i 41 sek. | |
| Noc krwiożerczych małp | La horripilante bestia humana | 1969 | Wydany w roku 1999 w wersji skróconej o 2 min i 50 sek przed przesłaniem do BBFC, w 2007 w nieocenzurowanej. | |
| Oblicza śmierci | Faces of Death | 1978 | Wydany w roku 2003 w wersji skróconej o 2 min i 19 sek. Wycięto fragmenty zawierające okrucieństwo wobec zwierząt. | |
| Oczy pełne strachu | Night School | 1981 | Wydany w roku 1987 w wersji skróconej o 1 min i 16 sek jako Terror Eyes. | |
| Opętanie | Possession | 1981 | Wydany w roku 1999 w wersji nieocenzurowanej. | |
| Ostatnia orgia gestapo | L’ultima orgia del III Reich | 1977 | W roku 2021 odmówiono przyznania filmowi certyfikatu uprawniającego do dystrybuowania go na terenie Wielkiej Brytanii. Do dziś zakazany. | |
| Ostatni dom po lewej | The Last House on the Left | 1972 | Wydany w roku 2002 w wersji skróconej o 31 sek, w 2003 w wersji skróconej o 28 sek, a w 2008 w nieocenzurowanej. | |
| Piekło żywych trupów | Virus | 1980 | Wydany w 2002 roku w wersji nieocenzurowanej pod tytułem Zombie Creeping Flesh. | |
| Pluję na twój grób | Day of the Woman | 1978 | Wydany w roku 2001 w wersji skróconej o 7 min i 2 sek, w 2003 wydany w dłuższej wersji, ale zmodyfikowanej i skróconej o 41 sek. W 2010 wydany w wersji skróconej o 2 min i 54 sek jako I Spit on Your Grave. Wycięto niektóre fragmenty zawierające przemoc seksualną. | |
| Pociąg tortur | L’ultimo treno della notte | 1975 | Wydany w roku 2008 w wersji nieocenzurowanej. | |
| Podpalenie | The Burning | 1981 | Wydany w roku 1992 w wersji skróconej o 9 sek, w 2002 w nieocenzurowanej. | |
| La semana del asesino | La semana del asesino | 1972 | Wydany w roku 1993 w wersji skróconej o 3 sek. | |
| Siedem bram piekieł | E tu vivrai nel terrore: L’aldilà | 1981 | Wydany w roku 1987 w wersji skróconej o ok. 2 min, w 2001 w nieocenzurowanej. | |
| Siekiera | Lisa, Lisa | 1974 | Wydany w roku 1999 w wersji skróconej o 19 sek, w 2005 w nieocenzurowanej pod tytułem Axe. | |
| Skażenie | Contamination | 1980 | Wydany w roku 2004 w wersji nieocenzurowanej z kategorią wiekową 15. | |
| The Slayer | The Slayer | 1982 | Wydany w roku 1992 w wersji skróconej o 14 sek, w 2001 w nieocenzurowanej. | |
| Snuff | Snuff | 1976 | W roku 2003 dopuszczony do dystrybucji w wersji nieocenzurowanej, jednakże w dalszym ciągu niewydany na DVD. | |
| Sypialnie ociekające krwią | The Dorm That Dripped Blood | 1982 | Wydany w roku 1992 w wersji skróconej o 10 sek jako Pranks. | |
| Święto krwi | Bood Feast | 1963 | Najstarszy film na liście. Wydany w roku 2001 w wersji skróconej o 11 sek, w 2005 w nieocenzurowanej. | |
| There Was a Little Girl | There Was a Little Girl | 1981 | Wydany w roku 2004 w wersji nieocenzurowanej jako Madhouse. | |
| The Toolbox Murders | The Toolbox Murders | 1978 | Wydany w roku 2000 w wersji skróconej o 1 min i 46 sek, w 2017 w nieocenzurowanej. | |
| Unhinged | Unhinged | 1982 | Wydany w roku 2004 w wersji nieocenzurowanej. | |
| Wilkołak i yeti | La maldición de la bestia | 1975 | Do dziś niewydany. | |
| The Witch Who Came from the Sea | The Witch Who Came from the Sea | 1976 | Wydany w roku 2006 w wersji nieocenzurowanej. | |
| Wyspa śmierci | Ta paidia tou diavolou | 1976 | W 2002 roku wydany w wersji skróconej o 4 min i 9 sek, w 2011 w nieocenzurowanej. | |
| Zjedzeni żywcem | Eaten Alive | 1977 | Wydany w 1992 roku w wersji skróconej o 25 sek, w 2000 w nieocenzurowanej pod tytułem Death Trap. | |
| Zombie – pożeracze mięsa | Zombi II | 1979 | Wydany w roku 1992 w wersji skróconej o 1 minutę i 46 sek, w roku 1999 w wersji skróconej o 23 sek, a w 2005 w nieocenzurowanej pod tytułem Zombi Flesh Eaters. | |
| Z piekła rodem | Rosso sangue | 1981 | Wydany w roku 1983 w wersji skróconej o 2 min i 32 sek, w 2017 w nieocenzurowanej. | |
| Żywe trupy w Manchester Morgue | Non si deve profanare il sonno dei morti | 1974 | Wydany w roku 1985 w wersji skróconej o 1 min i 53 sek (w tym 26 sekund cięć BBFC), w 2002 w nieocenzurowanej. |
Oprócz listy oficjalnej istnieje także tzw. „Sekcja 3 Video Nasties” zawierająca dodatkowo 82 filmy. Część z nich do dziś nie została wydana.
Last House on Dead End Street, znany pod alternatywnym tytułem The Fun House, został pomylony z Lunaparkiem (The Funhouse) Tobe’a Hoopera, dzięki czemu uniknął trafienia na listę.
Zakazane filmy, które nie trafiły na listę
| Film | Tytuł oryginalny | Kraj | Rok prod. | Dodatkowe informacje |
|---|---|---|---|---|
| Cicha noc, śmierci noc 2 | Silent Night, Deadly Night Part 2 | 1987 | Zakazany w roku 1987 i do dziś niewydany. | |
| Dzień matki | Mother’s Day | 1980 | W 1980 roku niedopuszczony do dystrybucji kinowej. W 2015 roku ukazał się w wersji nieocenzurowanej. | |
| Egzorcysta | The Exorcist | 1973 | Przed powstaniem listy dystrybuowany w wersji nieocenzurowanej. W późniejszym czasie jego wydanie na video zostało wstrzymane przez cenzora Jamesa Fermana. Wydany w lutym 1999 roku bez cenzorskich cięć po przejściu Fermana na emeryturę. | |
| Gurotesuku | Gurotesuku | 2009 | Pozostaje zakazany od roku 2009 ze względu na przedstawienie brutalnych tortur na tle seksualnym. | |
| Krew dla Draculi | Blood for Dracula | 1974 | Skonfiskowany przez policję ze względu na powiązanie z filmem Ciało dla Frankensteina. Pierwotnie wydany w wersji skróconej, w 1995 roku w nieocenzurowanej. | |
| La noche de las gaviotas | La noche de las gaviotas | 1975 | Skonfiskowany przez policję ze względu na podobieństwo do innych filmów o zombie i okładkę. W 1987 roku dopuszczony do dystrybucji w wersji skróconej o 1 min i 6 sek. W 2005 roku wydany w wersji nieocenzurowanej. | |
| La ragazza del vagone letto | La ragazza del vagone letto | 1979 | Skonfiskowany przez policję ze względu na podobieństwo do filmu Pociąg tortur. Do dziś niewydany. | |
| Nędzne psy | Straw Dogs | 1971 | Zakazany w okresie obowiązywania listy, jednakże nigdy nie został na niej umieszczony. 1 lipca 2002 roku wydany w wersji nieocenzurowanej. | |
| Nowojorski rozpruwacz | Lo squartatore di New York | 1982 | W 1982 roku BBFC odmówiła dopuszczenia filmu do dystrybucji kinowej, jak również nakazała usunięcie z kraju wszystkich jego kopii. Wydany został w roku 2002 w wersji skróconej o 29 sekund. | |
| Madman | Madman | 1982 | Skonfiskowany przez policję ze względu na podobieństwo do innych filmów z gatunku slasher. Wydany w 2002 roku w wersji nieocenzurowanej. | |
| Makabra | Macabro | 1980 | Skonfiskowany przez policję w związku z drastyczną okładką. W 1987 roku wydany w wersji nieocenzurowanej. | |
| Maniak | Maniac | 1980 | Niedopuszczony w roku 1981 do dystrybucji kinowej, a w 1998 do dystrybucji wideo. Wydany w wersji skróconej o 58 sekund w roku 2002. | |
| Miasto żywej śmierci | Paura nella città dei morti viventi | 1980 | Pierwotnie dystrybuowany z wyciętą jedną sceną. W 1987 roku wydany w wersji skróconej o 2 min i 21 sek. W 2001 roku dopuszczony do dystrybucji w wersji nieocenzurowanej. | |
| Mechaniczna pomarańcza | A Clockwork Orange | 1971 | Mylnie uważa się, że film został zakazany przez BBFC, w rzeczywistości jednak w dwa lata po premierze sam Kubrick zabronił jego wyświetlania ze względu na osoby naśladujące brutalne zachowania bohaterów. Rok po śmierci reżysera ukazał się w wersji nieocenzurowanej. | |
| Mikey | Mikey | 1992 | Zakazany w 1996 roku. Do dziś niewydany. | |
| Teksańska masakra piłą mechaniczną III | Leatherface: The Texas Chainsaw Massacre III | 1990 | Zakazany w roku 1990. Wydany w 2004 roku w wersji skróconej o 4 min i 18 sek. | |
| Wiklinowy koszyk | Basket Case | 1982 | Skonfiskowany przez policję ze względu na podobieństwo do innych filmów z gatunku slasher. Pierwotnie wydany w wersji skróconej (dodatkowo skrócony o 35 sekund w 1987 roku). W 1999 roku wydany w wersji nieocenzurowanej. |
Zobacz też
Linki zewnętrzne
- O video nasty (pol.)