Vlada Urošević

Vlada Urošević
Влада Урошевиќ
Ilustracja
Vlada Urošević (2019)
Data i miejsce urodzenia

17 października 1934
Skopje

Narodowość

macedońska

Język

macedoński

Alma Mater

Uniwersytet Świętych Cyryla i Metodego w Skopju

Dziedzina sztuki

literatura piękna

Gatunek

poezja, proza, esej

Vlada Urošević[1] (mac. Влада Урошевиќ[2], ur. 17 października 1934[3] w Skopju[4]) – północnomacedoński poeta, prozaik, eseista, krytyk literacki, krytyk sztuki.

Życiorys

Ukończył studia na wydziale filozofii[4] Uniwersytetu Świętych Cyryla i Metodego w Skopju[5]. Habilitował się w Skopju w 1981 roku na podstawie pracy pt. Nekoi odliki na kniżewnata fantastika (mac. Некои одлики на книжевната фантастика)[5], uzyskał doktorat w 1987 roku[2].

Pracował w Departamencie Kultury i Sztuki Telewizji Skopja[4][6]. Został profesorem na wydziale filologicznym w Skopju[4] w 1982 roku[6]. Został profesorem zwyczajnym w 1988 roku[6]. Pracował jako redaktor czasopisma literackiego „Razgłedi”[6].

Należy do Macedońskiej Akademii Nauk i Sztuk[4]. Jest członkiem-korespondentem paryskiej Académie Mallarmé oraz należy do północnomacedońskiego centrum PEN[6]. Od 1961 roku należy do Stowarzyszenia Pisarzy Macedonii[6][5].

Nagrody

  • Nagrada „Braḱa Miładinowci“ (1967, 1973, 1986)[6]
  • Grigor Pyrliczew (1974, 1989)[6]
  • Nagrada „Racinowo priznanie“[6]
  • Nagrada „Kirił Pejczinowiḱ – Tetoec“[6]
  • Mładost[6]
  • Nolit[6]
  • Nagrada „Sw. Kliment Ohridski“ (2022)[7]
  • Roman na godinata za powieść Wistinata no ne mnogu weroјatna istoriјa za semeјstwoto Pustopołski za kućata pokraј Wardar i za czetirite prsteni (2023)[8]
  • Złoty Wieniec (2023)[8]

Twórczość

W swojej refleksyjnej poezji nawiązuje do dokonań francuskiego surrealizmu, sprzeciwia się w swojej twórczości wkraczaniu cywilizacji technicznej w krajobraz współczesnych miast[9]. Był redaktorem licznych antologii poezji macedońskiej i francuskiej[4][6]. Przekładał z języka francuskiego i serbskiego[9]. Jego dzieła tłumaczono na języki: serbsko-chorwacki, słoweński, francuski i polski[10]. Jego wiersze ukazały się w języku polskim w antologii Wiersze znad Ochrydu (1974)[9].

Publikacje książkowe

  • Еден друг град trb. Eden drug grad trl. Eden drug grad, zbiór wierszy (1959)[4]
  • Невиделица trb. Newidelica trl. Nevidelica, zbiór wierszy (1962)[4]
  • Вкусот на праските trb. Wkusot na praskite trl. Vkusot na praskite, powieść (1965)[4]
  • Манекен во пејзажот trb. Maneken wo peјzażot trl. Maneken vo peјzažot, zbiór wierszy (1967)[4]
  • Летен дожд trb. Łeten dożd trl. Leten dožd, zbiór wierszy (1967)[4]
  • Знаци trb. Znaci trl. Znaci, zbiór opowiadań (1969)[4]
  • Врсници trb. Wrsnici trl. Vrsnici, teksty krytyczne i eseje (1971)[4]
  • Nocna dorożka (Ноќниот тајион trb. Noćniot taјion trl. Noḱniot taјion), zbiór opowiadań (1972[4], wyd. pol. 1986, tłum. Olga Ristowska[1])
  • Ѕвездена терапија trb. Dzwezdena terapiјa trl. Ẑvezdena terapiјa, zbiór wierszy (1973)[4]
  • Нуркачко ѕвоно trb. Nurkaczko dzwono trl. Nurkačko ẑvono, zbiór wierszy (1975)[4]
  • Сонувачот и празнината trb. Sonuwaczot i prazninata trl. Sonuvačot i prazninata, zbiór wierszy (1979)[4]
  • Мрежа на неуловливото trb. Mreża na neułowliwoto trl. Mreža na neulovlivoto, teksty krytyczne i eseje (1980)[4]
  • Лов на еднорози trb. Łow na ednorozi trl. Lov na ednorozi, zbiór opowiadań (1983)[4]
  • Компасот на сонот trb. Kompasot na sonot trl. Kompasot na sonot, zbiór wierszy (1986)[4]
  • Хипнополис trb. Hipnopolis trl. Hipnopolis[5], zbiór wierszy (1986)[4]
  • Нишката на Аријадна trb. Niszkata na Ariјadna trl. Niškata na Ariјadna, eseje (1987)[4]
  • Демони и галаксии trb. Demoni i gałaksii trl. Demoni i galaksii, studium (1988)[4]
  • Панична планета trb. Paniczna płaneta trl. Panična planeta, zbiór wierszy (1989)[4]
  • Aldebaran, proza podróżnicza (1991)[4]
  • Митска оска на светот trb. Mitska oska na swetot trl. Mitska oska na svetot, teksty krytyczne i eseje (1993)[4]
  • Ризништата на занесот trb. Riznisztata na zanesot trl. Rizništata na zanesot, zbiór wierszy (1993)[4]
  • Паники trb. Paniki trl. Paniki,, zbiór wierszy (1995)[4]
  • Мојата роднина Емилија trb. Moјata rodnina Emiliјa trl. Moјata rodnina Emiliјa, powieść (1996)[4]
  • Париски приказни trb. Pariski prikazni trl. Pariski prikazni, proza podróżnicza (1997)[4]
  • Astrolab, teksty krytyczne i eseje (2000)[4]
  • Дива лига trb. Diwa liga trl. Diva liga, powieść (2000)[4]
  • Чуда и чудовишта trb. Czuda i czudowiszta trl. Čuda i čudovišta, eseje o sztuce (2001)[4]
  • Mane tekel fares[6], zbiór wierszy (2002)[4]
  • Измислени светови trb. Izmisłeni swetowi trl. Izmisleni svetovi, eseje o sztuce (2003)[4]
  • Седмата страна на коцката trb. Sedmata strana na kockata trl. Sedmata strana na kockata, zbiór opowiadań (2010)[11]
  • Тајна мисија trb. Taјna misiјa trl. Taјna misiјa, zbiór opowiadań (2013)[11]
  • Размена на пораки trb. Razmena na poraki trl. Razmena na poraki, opowiadania (z Tanią Uroszewiḱ, 2013)[12]
  • Маџун trb. Madżun trl. Mad̂un, powieść (2018)[13]
  • Безразборна лабораторија trb. Bezrazborna łaboratoriјa trl. Bezrazborna laboratoriјa, zbiór wierszy (2019)[14]
  • Вистината но не многу веројатна историја за семејството Пустополски за куќата покрај Вардар и за четирите прстени trb. Wistinata no ne mnogu weroјatna istoriјa za semeјstwoto Pustopołski za kućata pokraј Wardar i za czetirite prsteni trl. Vistinata no ne mnogu veroјatna istoriјa za semeјstvoto Pustopolski za kuḱata pokraј Vardar i za četirite prsteni, powieść (2022)[15]

Przypisy

  1. 1 2 Nocna dorożka / Vlada Uroševič ; przekł. z macedońskiego Olga Ristowska [online], Biblioteka Narodowa (Polska) [dostęp 2025-05-25] (pol.).
  2. 1 2 Jovan Pavlovski (red.), Makedonski pisateli, Skopje: Društvo na Pisatelite na Makedonija, 2004, s. 271, ISBN 978-9989-855-07-8 (mac. • ang.).
  3. ↑ Urosevic Vlada [online], www.sanu.ac.rs [dostęp 2025-05-25] (serb.).
  4. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 Contemporary Macedonian writers, Skopje: St. Clement of Ohrid. National and University Library, 2013, s. 101, ISBN 978-608-232-122-6 (ang.).
  5. 1 2 3 4 Makedonski pisateli, Rade Siljan (red.), Vele Smilevski (red.), Branko Cvetkoski (red.), Skopje: Društvo na pisatelite na Makedonija, 1987, s. 256 (mac.).
  6. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Jovan Pavlovski (red.), Makedonski pisateli, Skopje: Društvo na Pisatelite na Makedonija, 2004, s. 272, ISBN 978-9989-855-07-8 (mac. • ang.).
  7. ↑ Доделени државните награди „Св. Климент Охридски” за 2022 година [online], Фокус, 8 grudnia 2022 [dostęp 2025-05-25] (ang.).
  8. 1 2 Libertas Libertas, Влада Урошевиќ е добитник на „Златен венец“ на СВП за 2023 [online], Либертас, 21 marca 2023 [dostęp 2025-05-25] (mac.).
  9. 1 2 3 Uroševik' Vlada, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2025-05-25].
  10. ↑ Makedonski pisateli, Rade Siljan (red.), Vele Smilevski (red.), Branko Cvetkoski (red.), Skopje: Društvo na pisatelite na Makedonija, 1987, s. 257 (mac.).
  11. 1 2 МАГИЈАТА НА РАСКАЖУВАЊЕТО [online], Блесок, 31 lipca 2019 [dostęp 2025-05-25] (mac.).
  12. ↑ Постхумно е објавен романот „Еден сив мартовски ден“ од Тања Урошевиќ - Слободен печат, „Слободен печат”, 7 listopada 2021 [dostęp 2025-05-25] [zarchiwizowane z adresu 2021-12-07] (mac.).
  13. ↑ Романот „Маџун“ од Влада Урошевиќ во едицијата „ПРОаЗА“ [online], ИЛИ-ИЛИ, 15 czerwca 2023 [dostęp 2025-05-25] (mac.).
  14. ↑ Ме вознемирува страотната, екстремна поделеност на македонската нација: Интервју со академик Влада Урошевиќ [online], Независен Весник, 18 sierpnia 2021 [dostęp 2025-05-25] (mac.).
  15. ↑ Игор Анѓелков, Кон романот „Вистинита но не многу веројатна историја за семејството Пустополски за куќата покрај Вардар и за четирите прстени“ од Влада Урошевиќ (Арс либрис, 2022) [online], Херој на еден ден, 16 marca 2023 [dostęp 2025-05-25] (mac.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.