Vytautas Mačernis

Vytautas Mačernis

Mačernis w 1939 roku
Data i miejsce urodzenia	5 czerwca 1921 Šarnelė
Data i miejsce śmierci	7 października 1944 Kalwaria Żmudzka
Narodowość	litewska
Dziedzina sztuki	literatura piękna
Epoka	Dwudziestolecie międzywojenne, II wojna światowa
Ważne dzieła
Wizje

Vytautas Mačernis (ur. 5 czerwca 1921 w Šarnelach w rejonie płungiańskim, zm. 7 października 1944 w Kalwarii Żmudzkiej) – litewski poeta tworzący w nurcie egzystencjalizmu.

Pochodził z żmudzkiej rośliny szlacheckiej. W młodości chłopcem opiekowała się głównie babcia, która potem powracała w jego wierszach. Uczył się w Siadach, gdzie należał do katolickiej organizacji Ateitis, a następnie uczęszczał do gimnazjum w Telszach. Od najmłodszych lat przejawiał zainteresowanie poezją i filozofią. W 1939 roku rozpoczął studiowanie anglistyki i literatury na Uniwersytecie Witolda Wielkiego w Wilnie (do wyboru tego kierunku częściowo skłoniło go zamiłowanie do twórczości Edgara Allana Poe). W 1943 roku, po zamknięciu Uniwersytetu Witolda Wielkiego, wrócił do rodzinnych Sarneli. W latach 1939-1942, pod wpływem dzieł Oskara Miłosza, tworzył swoje Wizje, zaś w 1943 i 1944 roku stworzył kilkadziesiąt sonetów. Brał udział w wileńskich wieczorach literackich, na których odnosił sukcesy, i przygotowywał się do napisania pracy dyplomowej Nietzsche i Chrystus. 7 października 1944 roku zginął od odłamków pocisku artyleryjskiego^[1].

Jedynym w pełni ukończonym dziełem Macernisa jest cykl wierszy Wizje. Napisał kilkadziesiąt sonetów i rozpoczął prace nad poematem. W jego poezji dominują klasyczne formy takie jak sonet, triolet czy oktawa. W swoich wierszach wyrażał stoicyzm i sceptycyzm wolnego człowieka w obliczu metafizycznego absurdu istnienia. Macernis jest uznawany za poetę klasycyzującego, spod znaku rewolucji konserwatywnej. W swoich wierszach poruszał tematy takie jak tęsknota, ból istnienia, wartość ojczyzny i miłość do jej spadku kulturalnego. Jest jednym z pionierów oderwania się od folklorystycznej ornamentyki i symbolizmu oraz wprowadzenia elementów kultury powszechnej w literaturze litewskiej^[2].

Jego poezja jeszcze przed śmiercią rozpowszechniła się w kręgu litewskich poetów i wywarła na nich wpływ. Do 1970 roku był objęty na Litwie zakazem wydawniczym. O jego spuściznę literacką dbali m.in. Kazys Bradunas, Alfonsas Nyka-Niliunas^[3] czy tłumaczący jego wiersze na język polski Juozas Kekstas^[4]. Kilka jego wierszy opublikowano w paryskiej Kulturze^[2].