Włodzimierz Dobromilski
| Data i miejsce urodzenia |
11 sierpnia 1933 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
30 kwietnia 1993 |
| Zawód | |
| Odznaczenia | |
Włodzimierz Dobromilski (ur. 11 sierpnia 1933 w Samborze, zm. 30 kwietnia 1993 w Szczecinie) – polski aktor-lalkarz, reżyser, dyrektor i kierownik artystyczny Teatru Lalek „Pleciuga” w Szczecinie, pedagog
Życiorys
Urodził się 11 sierpnia 1933 roku w Samborze (obecnie na Ukrainie). Po wojnie wraz z rodziną (ojciec Jan, brat Roman, siostra Maria) został repatriowany na Ziemie Zachodnie. W latach czterdziestych uczęszczał do Szkoły Podstawowej nr 1 w Gryfinie. Szkołę średnią ukończył w 1950 roku. W latach 1950–1953 studiował w Państwowej Szkole dla Instruktorów Teatrów Ochotniczych w Poznaniu. W latach 1951–1953 był aktorem w teatrze Młodego Widza w Poznaniu. W 1959 roku zdał eksternistyczny egzamin aktorski, a w 1962 egzamin reżyserski.
W 1955 roku, po odbyciu służby wojskowej, związał się ze Szczecinem. W sezonie artystycznym 1955/56 został aktorem (od 15 września) Teatru Lalek „Rusałka”. Od listopada 1957 roku, po zmianie nazwy „Rusałki”, był aktorem i kierownikiem literackim Teatru Lalek „Pleciuga”. Jako reżyser udanie zadebiutował w 1960 roku Słoniątkiem Jana Grabowskiego. Spektakl ten grany był ponad 100 razy. Prowadził także zajęcia teoretyczne i praktyczne na kursach dla instruktorów amatorskich zespołów lalkarskich organizowanych przez Wojewódzki Dom Kultury w Szczecinie.
W latach 1967–1973 pracował na Dolnym Śląsku. Reżyserował w jednym z najciekawszych i najbardziej twórczych polskich teatrów lalkowych – we Wrocławiu, a także w teatrze lalek w Wałbrzychu. Równocześnie był wykładowcą Wydziału Lalkarskiego we wrocławskiej filii Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie. Razem ze studentami przygotowywał przedstawienia dyplomowe.
W 1974 roku powrócił do Szczecina. Powołany na dyrektora naczelnego i artystycznego Teatru Lalek „Pleciuga”, prowadził tę scenę od 2 stycznia 1974 aż do przedwczesnej śmierci. Najczęściej sięgał do sprawdzonego repertuaru, z czytelnym i wyrazistym dla dzieci przesłaniem. Łącznie zrealizował kilkadziesiąt sztuk (także poza Szczecinem) dla młodych widzów, z których wiele zaadaptowano na potrzeby telewizji. Pod jego kierownictwem teatr „Pleciuga” rozwinął się, znacznie podniósł swą rangę artystyczną oraz zyskał uznanie w Polsce i poza jej granicami (m.in. Spowiedź w drewnie, Żywoty świętych). Bardzo blisko współpracował ze Szpitalem Dziecięcym przy ul. Św. Wojciecha w Szczecinie, gdzie Teatr Lalek „Pleciuga” wystawiał specjalnie zaadaptowane przedstawienia dla często ciężko chorych dzieci. W uznaniu tych zasług, na wniosek najmłodszych widzów uhonorowany został najwyższym dziecięcym odznaczeniem, Orderem Uśmiechu. Oprócz tradycyjnych widowisk dla dzieci, reżyserował i wystawiał także współczesne dramaty. W październiku 1975 roku obchodził w Szczecinie potrójny jubileusz – dwudziestopięciolecia pracy twórczej, piętnastolecia pracy reżyserskiej oraz pięćdziesiątego wyreżyserowanego spektaklu, Żołnierza i Biedy.
Obok działalności w teatrach lalek, blisko współpracował również z amatorskim i studenckim ruchem artystycznym Szczecina. Od 1956 roku był aktorem i reżyserem studenckiego teatrzyku „Skrzat”.
Zmarł nagle 30 kwietnia 1993 w Szczecinie. Został pochowany 10 maja na cmentarzu Centralnym (kw. 43A-2-20).
Twórczość teatralna i działalność estradowa (Szczecin)
| Tytuł | Autor | Reżyseria | Forma twórczości | Postać | Teatr | Data premiery |
|---|---|---|---|---|---|---|
| O Janku, co psom szył buty | Krystyna Berwińska wg Juliusza Słowackiego | Jerzy Borowski | obsada aktorska | Nauczyciel | Teatr Lalek „Rusałka” | 30 października 1955 |
| O Słoniu Trąbalskim i Papużce Tralalużce | inscenizacja bajek Juliana Tuwima | Aleksander Fogiel | obsada aktorska | Teatr Lalek „Rusałka” | 25 grudnia 1955 | |
| Osiem lalek i jeden miś | Irena Jurgielewiczowa | Wela Lam | obsada aktorska | Teatr Lalek „Rusałka” | 19 lutego 1956 | |
| Lampa Aladyna (Baśń Szeherezady) | Janusz Makarczyk, Henryk Ryl | Aleksander Fogiel | obsada aktorska | Teatr Lalek „Rusałka” | 19 maja 1956 | |
| Awantura w czapce – impreza noworoczna | Melania Karwatowa (scenariusz) | Melania Karwatowa | obsada aktorska | Teatr Lalek „Rusałka” | 27 grudnia 1956 | |
| Baśń o zaklętym kaczorze | Maria Kann | Ewa Kołogórska | obsada aktorska | Księżyc | Teatr Lalek „Rusałka” | 21 stycznia 1957 |
| Książę i żebrak | Mark Twain | Wela Lam | obsada aktorska | Hertford | Teatr Lalek „Rusałka” | 28 lutego 1957 |
| Bajka o psotnym Straszydlaczku | Ela Zemek (Melania Karwatowa) | Melania Karwatowa | obsada aktorska | Teatr Lalek „Rusałka” | 2 maja 1957 | |
| Koziołeczek | Janina Porazińska | Melania Karwatowa | obsada aktorska | Teatr Lalek „Rusałka” | 3 września 1957 | |
| O piesku, co był szczotką | Jerzy Zaborowski | Melania Karwatowa | obsada aktorska | Teatr Lalek „Rusałka” | 3 września 1957 | |
| Czupurek i Czupurka | Ewa Laue | Melania Karwatowa | obsada aktorska | Lis | Teatr Lalek „Pleciuga” | 21 grudnia 1957 |
| Kolęda marszowa | Jan Wilkowski | Melania Karwatowa | obsada aktorska | Święty Mikołaj | Teatr Lalek „Pleciuga” | 21 grudnia 1957 |
| Żart olszowiecki | Hanna Januszewska | Ewa Kołogórska, Melania Karwatowa | obsada aktorska | Jan III Sobieski; Kaczor | Teatr Lalek „Pleciuga” | 15 marca 1958 |
| Biedulka | Anna Świrszczyńska | Jan Dorman | obsada aktorska | Teatr Lalek „Pleciuga” | 31 maja 1958 | |
| Awantura w Pacynkowie | Jiří Pehr | Jan Dorman | obsada aktorska | Strażak | Teatr Lalek „Pleciuga” | 31 sierpnia 1958 |
| Wynalazek profesora Orzeszka | Zofia Nawrocka | Maryla Kędra | obsada aktorska | Prof. Orzeszek | Teatr Lalek „Pleciuga” | 15 listopada 1958 |
| Śpiewka spod drzewka | Maryla Kędra | Maryla Kędra | obsada aktorska | Członek Zespołu III | Teatr Lalek „Pleciuga” | 20 grudnia 1958 |
| Dzikie łabędzie | Kazimiera Jeżewska wg Hansa Christiana Andersena | Maryla Kędra | obsada aktorska | Brat | Teatr Lalek „Pleciuga” | 22 lutego 1959 |
| Zmruż oczko | Janina Morawska wg Hansa Christiana Andersena | Jan Dorman | obsada aktorska | Teatr Lalek „Pleciuga” | 10 października 1959 | |
| Frantik, skarb i piraci | Tadeusz Żerowski wg Franciszka Pilarza | Maryla Kędra | obsada aktorska | Teatr Lalek „Pleciuga” | 10 kwietnia 1960 | |
| Koncert Galowy Studenckich Zespołów Artystycznych z okazji XV rocznicy wyzwolenia Szczecina | różni autorzy | Włodzimierz Dobromilski, Andrzej Androchowicz | reżyseria | studenckie zespoły artystyczne (występy w Sali Bogusława Zamku Książąt Pomorskich) | 29 kwietnia 1960 | |
| Tu do niczego się nie zmusza | różni autorzy | Włodzimierz Dobromilski | autor tekstu, reżyseria, obsada aktorska | Studencki Teatrzyk Satyryczny „Skrzat” | maj 1960 | |
| Słoniątko | Jan Grabowski | Włodzimierz Dobromilski | reżyseria | Teatr Lalek „Pleciuga” | 10 września 1960 | |
| Orzeszek | Maria Kownacka | Julianna Całkowa | obsada aktorska | Teatr Lalek „Pleciuga” | 10 grudnia 1960 | |
| Kolorowe ptaki | Jadwiga Morawska, Irena Pikiel | Włodzimierz Dobromilski | reżyseria | Teatr Lalek „Pleciuga” | 1 czerwca 1961 | |
| Marcelianek Majster Klepka | Stefan Themerson | Włodzimierz Dobromilski | reżyseria, obsada aktorska | Teatr Lalek „Pleciuga” | 5 maja 1962 | |
| Tomek w krainie dziwów | Krzysztof Orski | Włodzimierz Dobromilski | reżyseria | Teatr Lalek „Pleciuga” | 14 września 1962 | |
| Wesoły listonosz | Jadwiga Morawska | Włodzimierz Dobromilski | reżyseria | Teatr Lalek „Pleciuga” | 11 stycznia 1963 | |
| Baśń o zmarnowanym czasie | Eugeniusz Szwarc | Włodzimierz Dobromilski | reżyseria | Teatr Lalek „Pleciuga” | 1 czerwca 1963 | |
| Guignol w tarapatach | Leon Moszczyński, Jan Wilkowski | Włodzimierz Dobromilski | reżyseria, obsada aktorska | Teatr Lalek „Pleciuga” | 12 listopada 1963 | |
| Misie Ptysie | Zbigniew Poprawski | Włodzimierz Dobromilski | reżyseria | Teatr Lalek „Pleciuga” | 9 lutego 1964 | |
| Awantura w teatrze | Katarzyna Borysowa | Włodzimierz Dobromilski | reżyseria | Teatr Lalek „Pleciuga” | 21 listopada 1964 | |
| Niebieski Piesek | Gyula Urban | Włodzimierz Dobromilski | reżyseria | Teatr Lalek „Pleciuga” | 13 czerwca 1965 | |
| Nowe przygody Guignola | Jan Ośnica | Włodzimierz Dobromilski | reżyseria | Teatr Lalek „Pleciuga” | 29 grudnia 1965 | |
| Smocza legenda | Hanna Januszewska | Włodzimierz Dobromilski | reżyseria | Teatr Lalek „Pleciuga” | 23 lipca 1966 | |
| Zimowa przygoda | Krzysztof Orski | Włodzimierz Dobromilski | reżyseria | Teatr Lalek „Pleciuga” | 14 listopada 1966 | |
| Kotek Protek | Zbigniew Poprawski | Włodzimierz Dobromilski | reżyseria | Teatr Lalek „Pleciuga” | 5 kwietnia 1967 | |
| Kraina lalek | Eugeniusz Szwarc | Włodzimierz Dobromilski | reżyseria | Teatr Lalek „Pleciuga” | 15 października 1967 | |
| Kopciuszek | Eugeniusz Szwarc | Włodzimierz Dobromilski | reżyseria | Teatr Lalek „Pleciuga” | 20 października 1974 | |
| Kot w walizce | Genadyj Cyfierow, Henryk Sapgir | Włodzimierz Dobromilski | reżyseria | Teatr Lalek „Pleciuga” | 12 stycznia 1975 | |
| Żołnierz i Bieda | Samuel Marszak | Włodzimierz Dobromilski | reżyseria | Teatr Lalek „Pleciuga” | 19 października 1975 | |
| O Kasi, co gąski zgubiła | Maria Kownacka | Włodzimierz Dobromilski | reżyseria | Teatr Lalek „Pleciuga” | 9 grudnia 1976 | |
| Baśń o zaklętym kaczorze | Maria Kann | Włodzimierz Dobromilski | reżyseria | Teatr Lalek „Pleciuga” | 26 grudnia 1977 | |
| Królewna i echo | Vlasta Pospisilova | Włodzimierz Dobromilski | reżyseria | Teatr Lalek „Pleciuga” | 1 października 1978 | |
| Złoty klucz (O chłopie, co wszystkich zwodził) | Jan Ośnica | Włodzimierz Dobromilski | reżyseria, obsada aktorska | Teatr Lalek „Pleciuga” | 26 marca 1979 | |
| Bajka o Emilu | Borys Sudaruszkin | Włodzimierz Dobromilski | reżyseria | Teatr Lalek „Pleciuga” | 11 października 1980 | |
| Bułanek | Henryk Sapgir | Włodzimierz Dobromilski | reżyseria | Teatr Lalek „Pleciuga” | 27 marca 1982 | |
| Kopciuszek | Eugeniusz Szwarc | Włodzimierz Dobromilski | reżyseria | Teatr Lalek „Pleciuga” | 28 października 1984 | |
| Wyspa kapitanów | Zofia Prokofiewa, Henryk Sapgir | Włodzimierz Dobromilski | reżyseria | Teatr Lalek „Pleciuga” | 25 stycznia 1986 | |
| Pożarcie królewny Bluetki | Maciej Wojtyszko | Włodzimierz Dobromilski | reżyseria, obsada aktorska (głos) | Teatr Lalek „Pleciuga” | 10 kwietnia 1988 | |
| Wakacje smoka Bonawentury | Maciej Wojtyszko | Włodzimierz Dobromilski | reżyseria | Teatr Lalek „Pleciuga” | 7 kwietnia 1990 | |
| Trzymaj się, Pietrek | Hanna Januszewska | Włodzimierz Dobromilski | reżyseria | Teatr Lalek „Pleciuga” | 14 września 1991 | |
| Tygrysek i piraci | Hanna Januszewska | Włodzimierz Dobromilski | reżyseria | Teatr Lalek „Pleciuga” | 30 maja 1992 | |
| Niebieski piesek | Gyula Urban | Włodzimierz Dobromilski | reżyseria | Teatr Lalek „Pleciuga” | 17 kwietnia 1993 | |
| Rok | Tytuł | Autor | Realizacja TV | Data emisji |
|---|---|---|---|---|
| 1964 | Misie Ptysie | Zbigniew Poprawski | 9 lutego 1964 | |
| 1965 | Awantura w teatrze | Katarzyna Borysowa | 1965 | |
| 1966 | Smocza legenda | Hanna Januszewska | 1966 | |
| 1966 | Pleciugowe piosenki | różni autorzy | Juliusz Burski | 1966 |
| 1967 | Zimowa przygoda | Krzysztof Orski | Krystian Woźniewicz | 25 grudnia 1967 |
| 1968 | Kraina lalek | Eugeniusz Szwarc | Krystian Woźniewicz | 7 lipca 1968 |
| 1978 | O Kasi, co gąski zgubiła | Maria Kownacka | 1978 | |
| 1981 | Bajka o Emilu | Borys Szudaruszkin | 1981 | |
| 1984 | Bułanek | Henryk Sapgir | 1984 | |
| 1985 | O Kasi, co gąski zgubiła | Maria Kownacka | 1985 | |
| 1985 | Kopciuszek | Eugeniusz Szwarc | 1985 | |
Nagrody
- 1960 – III miejsce dla STS „Skrzat” oraz nagroda Ministra Kultury i Sztuki za program Tu do niczego się nie zmusza na Festiwalu Kulturalnym Studentów Ziem Zachodnich we Wrocławiu
- 1964 – II nagroda dla widowiska Awantura w teatrze lalek E. Borysowej w Państwowym Teatrze Lalek w Wałbrzychu oraz I nagroda za reżyserię na II Ogólnopolskim Festiwalu Teatrów Lalek w Opolu
- 1965 – nagroda za reżyserię przedstawienia Niebieski piesek na Ogólnopolskim Konkursie Małoobsadowych Przedstawień w Teatrach Lalek w Warszawie
- 1967 – I nagroda dla spektaklu oraz II nagroda za inscenizację i reżyserię przedstawienia O chłopie, co wszystkich zwodził J. Ośnicy w Państwowym Teatrze Lalek w Wałbrzychu na III Ogólnopolskim Festiwalu Teatrów Lalek w Opolu
- 1974 – nagroda Prezesa Rady Ministrów PRL za twórczość artystyczną w dziedzinie teatru lalek
- 1976 – nagroda wojewódzka „za liczące się w całym kraju osiągnięcia artystyczne teatru i pozyskiwanie coraz to nowych kręgów młodych widzów”
- 1978 – nagroda Wojewody Szczecińskiego „za całokształt osiągnięć artystycznych i wzorowe kierowanie pracą zasłużonej dla regionu szczecińskiego placówki kulturalnej”
- 1983 – nagroda artystyczna Wojewody Szczecińskiego „za wysokie walory artystyczne i wychowawcze reżyserowanych przedstawień”
Odznaczenia
- 1963 – Srebrna Odznaka Honorowa Gryfa Pomorskiego
- 1964 – Srebrny Krzyż Zasługi
- 1978 – Order Cyryla i Metodego II st. przyznany przez Radę Państwa Ludowej Republiki Bułgarii „za zasługi dla rozwoju polsko-bułgarskich stosunków kulturalnych"
- 1979 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- 1983 – Order Uśmiechu
- 1984 – Medal 40-lecia Polski Ludowej[1]
- 1985 – Medal 40-lecia Polski Ludowej
Przypisy
- ↑ Lista odznaczonych Medalem 40-lecia Polski Ludowej /w/ "Rzeczpospolita", nr 175, 23 lipca 1984, s. 2.
Bibliografia
Włodzimierz Dobromilski. Encyklopedia Pomorza Zachodniego – pomeranica.pl. [dostęp 2016-07-15].- Robert Cieślak, Elżbieta Stelmaszczykowa, Pół wieku Teatru Lalek w Szczecinie. „Rusałka” – „Pleciuga” 1953-2003, Teatr Lalek „Pleciuga”, Szczecin 2004
- Maria Dworakowska, Pożegnanie, „Gazeta Wyborcza – Szczecin” z dn. 10 maja 1993
- Encyklopedia Szczecina t. I A-O (pod red. Tadeusza Białeckiego, autor hasła Ryszard Markow), Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 1999
Inne źródła
- Materiały ze zbiorów Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie i ze zbiorów Andrzeja Androchowicza