Wacław Maculewicz
 kapitan broni pancernych | |
| Data i miejsce urodzenia |
21 lipca 1893 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
między 16 a 19 kwietnia 1940 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
3 Dywizjon Samochodowy |
| Główne wojny i bitwy |
wojna polsko-ukraińska |
| Odznaczenia | |
_BAR.svg.png){kind=small}    | |
Wacław Maculewicz (ur. 21 lipca 1893 w Wilnie, zm. między 16 a 19 kwietnia[1] 1940 w Katyniu) – kapitan broni pancernych Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej[2].
Życiorys
Był synem Józefa i Jadwigi z Anasińskich[3]. Obrońca Lwowa w 1919, żołnierz Grupy Operacyjnej gen. Żeligowskiego w wojnie polsko-bolszewickiej.
Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku. Ukończył w 1922 Szkołę Podchorążych Piechoty[3]. W 1923 w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[4][5] i 35 lokatą służył w 3 dywizjonie samochodowym. W 1928 był oficerem 8 dywizjonu samochodowego[5] z którego w 1930 został przeniesiony do 6 dywizjonu samochodowego[6]. W 1934 został przeniesiony do 6 batalionu czołgów i samochodów pancernych[7].
W czasie kampanii wrześniowej, po agresji ZSRR na Polskę, dostał się do niewoli sowieckiej lub został aresztowany przez NKWD w Wilnie[8]. Według stanu z grudnia 1939 był jeńcem obozu w Kozielsku[1]. Między 15 a 17 maja 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego[1] – lista wywózkowa 029/1[3] poz. 60 nr akt 526[9], z 13 kwietnia 1940[1]. Został zamordowany między 16 a 19 kwietnia 1940 w lesie katyńskim[1] przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Ofiary tej zbrodni grzebano w bezimiennych mogiłach zbiorowych, gdzie od 28 lipca 2000 mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu[10][11]. W miejscu tym prowadzone były ekshumacje i prace archeologiczne[12][13]. Początkowo nie został zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców[14] w 1943. Dopiero po powtórnej analizie w wojskowym niemieckim laboratorium w Smoleńsku zidentyfikowano Maculewicza. Przy jego szczątkach znaleziono: karty wizytowe, pismo z MSWojsk., plakietę, świadectwo szczepienia w Kozielsku nr 1782 i fotografie[15][16][17]. Na liście dodatkowej Komisji Technicznej PCK figuruje pod numerem 01697[17]. Na liście AM pod numerem 1697[18] zapisane jest nazwisko Władysława Brzozowskiego, innego oficera zamordowanego w Katyniu[19]. Znajduje się na liście ofiar (pod nr 1697) opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 142, w Nowym Kurierze Warszawskim nr 146 z 1943. Krewni do 1990 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie.
Był żonaty, miał syna[1].
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora[20]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007[21] w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Ordery i odznaczenia
Zobacz też
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 500.
- ↑ Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 162.
- 1 2 3 4 5 Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 370.
- ↑ Katyń, Księgi Cmentarne błędnie podają datę starszeństwa „Kpt. ze starsz. 1 VI 1921"
- 1 2 Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk, 1928, s. 654, 657.
- ↑ „Dziennik Personalny” (R. 11, nr 8), MSWojsk, 31 marca 1930, s. 130.
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.15, nr 11), MSWojsk, 7 czerwca 1934, s. 168.
- ↑ OSA | Otwarty System Archiwizacji [online], osa.archiwa.org [dostęp 2019-03-09].
- ↑ Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 657.
- ↑ 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2025-01-18] (pol.).
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. LIII.
- ↑ Historia Zbrodni Katynskiej [online] [dostęp 2025-01-18] (pol.).
- ↑ Pierwsze ekshumacje w Katyniu. "Wszystko było przesiąknięte zapachem śmierci" - Historia [online], www.polskieradio.pl [dostęp 2025-01-18] (pol.).
- ↑ Instytut Pamięci Narodowej - Kraków, Niemcy w Katyniu w 1943 roku, „Instytut Pamięci Narodowej - Kraków” [dostęp 2025-01-20] [zarchiwizowane z adresu 2024-12-06] (pol.).
- ↑ Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie [online], lublin.ap.gov.pl [dostęp 2018-08-13] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-07] (pol.).
- ↑ Lista imienna zaginionych w ZSRR polskich jeńców wojennych z obozów Kozielsk - Ostaszków - Starobielsk, „Orzeł Biały. Polska walcząca o wolność.” (3 (341)), pbc.uw.edu.pl, 15 stycznia 1949, s. 3 [dostęp 2025-01-24] (pol.).
- 1 2 Mariusz Olczak (red.), Katyń. Listy ekshumacyjne i dokumenty Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża 1943–1944., koszalin.ap.gov.pl, s. 302, ISBN 83-89986-91-4 [dostęp 2025-01-24] (pol.).
- ↑ Auswärtiges Amt, „Amtliches Material zum Massenmord von Katyn“, 1943, s. 212 [dostęp 2025-01-24] (niem.).
- ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 168.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 46 [dostęp 2025-01-24] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk, 1923, s. 1008, 1018.
- ↑ Zarządzenie Ministra Spraw Wojskowych Nr 1/86 w sprawie nadania odznaki pamiątkowej „Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939”. „Dziennik Ustaw RP”. 2, s. 30, 1986-04-10. Londyn: Minister Sprawiedliwości..
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych [dostęp 2019-02-09].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa. Ministerstwo Spraw Wojskowych. 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa. Ministerstwo Spraw Wojskowych. 1932.
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
- Убиты в Катыни. Księga pamięci polskich jeńców wojennych – więźniów obozu NKWD w Kozielsku, rozstrzelanych decyzją Biura Politycznego Komitetu Centralnego Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (b) z 5 marca 1940 roku. Лариса Еремина (red.). Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.