Waju
| bóg nieskończonej przestrzeni | |
 Waju – obraz z Tanjore przechowywany w Chennai Museum | |
| Inne imiona |
Wej, Wat |
|---|---|
| Występowanie | |
| Teren kultu | |
| Rodzina | |
| Dzieci | |
Waju (dewanagari वायु, też: Wajudewa, śr per. Wej, Wat) – bóstwo nieskończonej przestrzeni i wiatru, czczone w wierzeniach Indii i Persji.
Persja
Utożsamiany był z powietrzem, atmosferą i zjawiskami weń zachodzącymi.
Podejrzewa się, że Waju był czczony przez nomadów (w przeciwieństwie do Zurwana kojarzonego z ludami osiadłymi), gdyż wiatr niósł deszcz zraszający pastwiska i zapewniający możliwość wypasu stad.
Przedstawiany jest jako obdarowujący szerokimi pastwiskami, dobrym jedzeniem, życiem. Prawdopodobnie, ze względu na przychylne i nieprzychylne zjawiska atmosferyczne, bóstwo rozszczepiło się na: Wajuramę (Waju dobry), utożsamianego z aspektem obdarowywania (przychylne wiatry) i Wija (Waju zły) utożsamianego z aspektem niszczącym (huragany).
Hinduizm
Postać boga Waju na hinduistycznych przedstawieniach posiada dwie lub cztery ręce. Trzymać w nich może takie atrybuty jak: łuk, strzały, dhwadźa (rodzaj flagi), dzban z wodą, warada mudrę, paśa, ankuśa, kamala, danda.
Symbolika
Żywioł/element
Termin waju jest także oznaczeniem jednego z pięciu elementów. Są nimi: ziemia (prythiwi), woda (dźal), ogień (tedźas), wiatr (waju), przestrzeń (akaśa).
Wajuloka
Wajuloka to kraina (raj) boga Waju. W szczególności jako siedzibę Waju wskazuje się niebiańskie miasto o nazwie Gandhawati[1].
Rodzina i postacie powiązane
Waju bywa określany jako król Gandharwów[2], niebiańskich muzyków.
Awatary/Inkarnacje
Postacie opisywane jako wcielenia boga Waju to:
Recepcja w literaturze religijnej
- W mitologii wedyjskiej często towarzyszy Indrze jako woźnica jego rydwanu.
- W kręgu cywilizacji indyjskiej Waju należy do stróżów świata (lokapala) – opiekuje się północno-zachodnią stroną.
Kult
Waju otrzymywał w ofierze białe zwierzęta[3].
Świątynie
Święte miejsca
- Wajutirtha w Madhurze[5]
- Wajutirtha (Wajawjakona) w Allabahadzie
Zobacz też
Przypisy
- ↑ www.kamakoti.org, cytat: Vayu Loka is known as Gandhavati Loka dostęp=2015-08-08.
- ↑ Marta Jakimowicz-Shah, Andrzej Jakimowicz: Mitologia indyjska. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1986, s. 373, seria: Mitologie świata. ISBN 83-221-0334-4.
- ↑ I.7. Najdawniejsze indyjskie głosy sprzeciwu – powątpiewanie, sceptycyzm, opozycja wobec praktyki śmierci wdów na stosie. W: Przemysław Szczurek: Sati. Samopalenie wdów indyjskich w najdawniejszych relacjach Wschodu i Zachodu. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2013, s. 194–195, seria: Świat Orientu. ISBN 978-83-63778-15-6.
- ↑ Vayu Lingam (Air Linga) – Powerful Temple, dostęp: 2015-08-9.
- ↑ Pind Daan Services at Mathura, dostęp 2015-00-09.