Wawrzyniec Sielski

Wawrzyniec Sielski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

30 kwietnia 1874
Piorunów

Data i miejsce śmierci

17 lutego 1936
Wyszyna

Poseł I kadencji Sejmu (II RP)
Okres

od 1922
do 1924

Przynależność polityczna

Związek Ludowo-Narodowy

Następca

Marcin Roch

Wawrzyniec Zygmunt Sielski[1] (ur. 30 kwietnia 1874 w Piorunowie, zm. 17 lutego 1936 w Wyszynie) – polski ziemianin, sędzia pokoju, polityk i działacz społeczny, poseł na Sejm I kadencji w II RP z ramienia Związku Ludowo-Narodowego[2].

Życiorys

Zdjęcia z zamieszek w Wyszynie (1936)
Zajazd i wejście do dworku. Nie widać drzwi wejściowych, które zostały rozbite przez policję
Okno dworku przez które policja wrzucała granaty łzawiące
Biurko Sielskiego, w którym tkwią policyjne kule

Ukończył szkołę realną w Kaliszu[3].

Był właścicielem majątku Wyszna i ruin zamku w tej miejscowości[4]. Od 1902 był sędzią gminnym, a następnie sędzią pokoju we Władysławowie[3][5] i Turku[6]. Był członkiem rzeczywistym Towarzystwa Popierania Przemysłu Ludowego w Królestwie Polskim[7]. Członek rady gminnej oraz sejmiku i wydziału powiatowego konińskiego[3][8]. Przewodniczył lokalnemu dozorowi szkolnemu i kółku rolniczemu. Pisywał artykuły do pism rolniczych m.in. do „Zorzy[9]. Był członkiem powiatowego zarządu Polskiego Czerwonego Krzyża. Prezesował zarządowi Hurtowni Polskiej w Koninie. W wyborach w 1922 uzyskał mandat posła z listy nr 8 (Chrześcijański Związek Jedności Narodowej) w okręgu nr 15 (Konin). W Sejmie był sekretarzem Komisji do Walki z Drożyzną[2]. Zrzekł się mandatu w marcu 1924. Został zastąpiony przez posła Marcina Rocha (ChNSP)[10]. Był członkiem władz okręgowych Związku Ludowo-Narodowego[3] i Rady Naczelnej ZLN, a następnie Stronnictwa Narodowego. Jako szef konińskiego oddziału Stronnictwa Narodowego wielokrotnie inicjował zajścia antyżydowskie i wzywał do bojkotu ekonomicznego Żydów[2]. Należał także do narodowego Zjednoczenia Zawodowego „Praca Polska”[11].

Zamieszki w Wyszynie i śmierć

Od stycznia 1936 w okolicach Wyszyny odbywały się rozruchy polegające na niedopuszczaniu Żydów do handlowania na lokalnych targach[12]. W lutym doszło do starć z policją, w których zginęło 5 chłopów. 14 lutego policja postanowiła zatrzymać prowodyrów tych zajść, w tym m.in. Wawrzyńca Sielskiego. Do jego dworku udało się 40 policjantów, a kolejny oddział miał przeprowadzać rewizje w okolicach Władysławowa. Sielski zdołał zmobilizować 1500 swoich zwolenników uzbrojonych w widły, kłonice i drągi. Doszło do starcia z policją zakończonego wycofaniem się oddziałów w kierunku Konina. 16 lutego zadecydowano o zatrzymaniu lokalnych przywódców buntu, a Sielskiego postanowiono umieścić w Berezie Kartuskiej[13]. Ponowiono próbę zatrzymania Sielskiego w Wyszynie, jednak tym razem ściągnięto kompanię rezerwy pieszej policji z Żyrardowa oraz pluton rezerwy pieszej i konnej z Łodzi. 17 lutego o 6:30 rano policja zaskoczyła zwolenników Sielskiego zabarykadowanych w jego dworze. Padły strzały z wewnątrz budynku. Policjanci w kamizelkach kuloodpornych zaczęli rąbać liczne barykady utworzone w pokojach dworskich. Wrzucono również granaty z gazem łzawiącym[14]. W końcu stłoczeni w ostatnim pokoju obrońcy poddali się. W trakcie akcji policji Sielski został postrzelony przez policjanta w okolicę serca i wkrótce zmarł[13].

Został pochowany pod osłoną nocy na cmentarzu w Koninie. Z nakazu władz w pogrzebie uczestniczyła tylko najbliższa rodzina[13].

Rodzina

Był synem Teodora Sielskiego, ziemianina, i Florentyny z Durzyńskich[15]. Ożenił się z Kazimierą Tylman[1]. Miał syna Tadeusza i córkę Zofię[16].

Publikacje

  • Kto zwycięży?: obrazek wzięty z życia w powiatowym mieście Koninie w okresie przedwyborczym (1922)[17]
  • Gospodarstwo przemysłowe: książka napisana przez właściciela średniego gospodarstwa dla mniejszych i średnich posiadaczy rolnych, a oparta na spostrzeżeniach i własnych doświadczeniach autora (1928)[18]

Przypisy

  1. 1 2 Akt urodzenia Janiny Wandy Teodory Sielskiej, szukajwarchiwach.gov.pl, 1909 (ros.).
  2. 1 2 3 Sielski Wawrzyniec 1874-1936. Biblioteka Sejmowa, Parlamentarzyści RP. [dostęp 2025-03-27]. (pol.).
  3. 1 2 3 4 Sejm i Senat 1922-192: podręcznik dla wyborców, zawierający wyniki wyborów w powiatach, okręgach, województwach, podobizny senatorów i posłów sejmowych oraz mapy poglądowe, Poznań 1923, s. 180-181.
  4. Echo Tureckie, R. 6, nr 29 (20 lipca 1929) = nr 282, s. 2.
  5. Dziennik Urzędowy Królewsko-Polskiego Ministerstwa Sprawiedliwości, nr 7 (3 stycznia 1918) + wkł., s. 271.
  6. Dziennik Urzędowy Ministerstwa Sprawiedliwości, nr 23 (1 grudnia 1926), s. 421.
  7. Rocznik Towarzystwa Popierania Przemysłu Ludowego w Królestwie Polskiem R. 6, Warszawa 1914, s. 73.
  8. Tygodnik Urzędowy: organ Komisarjatu Konińsko-Słupeckiego, R. 2, nr 26 (4 kwietnia 1919), s. 2.
  9. Zorza, R. 63, nr 36 (26 sierpnia 1928), s. 470.
  10. Roch Marcin. Biblioteka Sejmowa, Parlamentarzyści RP. [dostęp 2025-03-28]. (pol.).
  11. Wojciech Muszyński, Narodowcy w ruchu zawodowym II RP. Geneza, działalność i znaczenie Zjednoczenia Zawodowego „Praca Polska” (1925-1939), [w:] Tomasz Sikorski, Adam Wątor (red.), Narodowa Demokracja XIX-XXI wiek: (koncepcje - ludzie - działalność), Szczecin 2008, s. 207.
  12. Niebudek 1936 ↓, s. 3.
  13. 1 2 3 Grzegorz Janiszewski, Zabić endeka! Mordercza konfrontacja sanacji z narodowcami [online], Historia Do Rzeczy, 17 lutego 2020 [dostęp 2025-03-28].
  14. Drwęca: z dodatkami "Opiekun Młodzieży" i "Nasz Przyjaciel", R. 16, nr 79 (11 lipca 1936), s. 1.
  15. Akt zgonu Marianny Sielskiej, szukajwarchiwach.gov.pl, 1901 (ros.).
  16. Dziennik Kujawski, R. 44, nr 161 (14 lipca 1936), s. 2.
  17. Kto zwycięży?: obrazek wzięty z życia w powiatowym mieście Koninie w okresie przedwyborczym [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 2025-03-28] (ang.).
  18. Gospodarstwo przemysłowe [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 2025-03-28] (ang.).

Bibliografia