Wciornastek mieczykowiec

Wciornastek mieczykowiec (Thrips simplex) – gatunek wciornastka z podrzędu pokładełkowych, rodziny wciornastkowatych i podrodziny Thripinae. Jego przedstawiciele żerują głównie na roślinach z rodziny kosaćcowatych.

Gatunek ten opisany został przez Guya D. Morisona w 1952 roku jako Physothrips simplex na bazie pięciu samic z Australii Południowej. W 1931 roku Moulton i Steinweden opisali, na podstawie osobników odłowionych w Ontario, gatunek Taeniothrips gladioli, który został zsynonimizowany przez Steela w 1935 roku i przeniesiony do rodzaju Thrips w 1969 roku przez Bhattiego^[2].

Osobniki dorosłe tuż po wylince są mlecznobiałe, a w pełni wybarwione przybierają kolor brązowy^[2]. Obie płcie są w pełni uskrzydlone^[3]. Samice mają około 1,65 mm długości i są nieco większe od samców^[2]. Czułki ośmioczłonowe^[3], ciemnobrązowe z wyjątkiem trzeciego segmentu, który jest jasnobrązowy^[2]. Na głowie obecne szczeciny oczne tylko drugiej i trzeciej pary, przy czym trzeciej małe, wyrastające z przedniego brzegu trójkąta ocznego^[3]. Na ciemnych skrzydłach przednich obecna jest jasna, poprzeczna przepaska przy nasadzie^[4]. Część dystalna pierwszej żyłki skrzydeł przednich opatrzona jest siedmioma szczecinami^[2][4]. Druga żyłka z około 14 szczecinami^[3]. Tylna krawędź przedplecza wyposażona jest w jedną parę szczecin brzeżnych i dwie pary długich szczecin tylnokątowych^[4]. Zaplecze pośrodku siateczkowane^[3]. Krawędź ósmego tergitu odwłoka z całkowitym, nieco nieregularnym grzebieniem mikrotrichiów^[3][4]. Samiec osiąga długość ciała około 1,4 mm i jest podobny do samicy. Cechują go duże, poprzeczne, jasne pola gruczołowe obecne na sternitach od trzeciego do ósmego^[4] i brak grzebienia na ósmym tergicie^[3].

Jaja są fasolkowate w obrysie, gładkie, białe. Występują dwa stadia larwalne^[2], ubarwione jasnożółto. Na odwłoku larw występuje po dziewięć rzędów wzgórków na każdy segment, a segment dziewiąty ma na krawędzi tylnej pierścień 22 ostrych ząbków, widoczny od góry^[4]. Pierwsze stadium poczwarkowe ma krótkie poduszki skrzydłowe i czułki wyciągnięte ku przodowi. W stadium poczwarkowym drugim poduszki są znacznie dłuższe, a czułki położone na ciele, ku tyłowi^[2].

Roślinami żywicielskimi tego wciornastka są kosaćcowate, głównie mieczyk ogrodowy, ale też kosaćce, tritonie, tygrysówki^[2][4] czy Neomarica sp.^[3]. Rozmnaża się też na trytomach^[2]. Podawany ponadto z goździka ogrodowego, frezji, anturium Andreego, zwartnic^[4], Philodendron selloum, Clitoria sp., Rhododendron indicum, nagietków oraz Eleusine indica^[2].

Pochodzi z Afryki. Znany ze wszystkich krain zoogeograficznych. W Europie po raz pierwszy odnotowany we Francji w 1946 roku, a w Polsce w 1989 roku^[4].