Wełtyń (jezioro)
 | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowości nadbrzeżne | |
| Region | |
| Wysokość lustra |
26,6[4] m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
310,1 ha[4] |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
| Długość linii brzegowej |
13795 m[4] |
| Objętość |
13 971,3 tys. m³[4] |
| Hydrologia | |
| Klasa czystości wody |
II (2002)[5] |
| Rzeki wypływające | |
| Rodzaj jeziora | |
Położenie na mapie gminy Gryfino _location_map.png) | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gryfińskiego  | |
 53°14′27″N 14°34′46″E/53,240833 14,579444 | |
Wełtyń (do 1945 r. niem. Woltinsee) – jezioro położone wśród wzgórz morenowych w rozległej rynnie polodowcowej, w zachodniej części Pobrzeża Szczecińskiego na Równinie Wełtyńskiej na południe od wsi Wełtyń.
Z Jeziora Wełtyńskiego wypływa Struga Wełtyńska, uchodzą do niego liczne małe cieki i rowy melioracyjne oraz wody podziemne. Zbiornik charakteryzuje się urozmaiconą linią brzegową i zmiennym dnem. Dno jeziora jest piaszczyste, jedynie w zatokach pokrywa je warstwa mułu, obfituje w liczne zmiany głębokości.
Na jeziorze znajdują się trzy duże wyspy: Koźla, Dzicza i Ptasia, które zajmują łącznie 32 ha i są porośnięte łąkami i lasami[6].
Zachodni brzeg spełnia funkcje rekreacyjne, mieszczą się tam ośrodki wypoczynkowe, pola namiotowe i gospodarstwa agroturystyczne. W południowej części, w pobliżu wsi Wirów brzeg tworzy szeroką piaszczystą plażę, a miejsce kąpieli otoczone jest pomostem. Jest tu nawet brodzik dla najmłodszych. Za pomostem koniec kąpieliska wyznaczają czerwone boje. Teren rekreacyjny otoczony jest domkami letniskowymi, drzewami i małą, trawiastą polaną. Na terenie kąpieliska jest plac zabaw i boisko do plażowej siatkówki. W Wełtyniu również znajduje się niestrzeżona plaża, kąpielisko otoczone jest lasem i domkami letniskowymi[7]. Wschodni brzeg jest podmokły, jest tam rezerwat faunistyczno-florystyczny Łąki Storczykowe ze stanowiskami storczyków i miejscami występowania chronionych gatunków zwierząt.
Od strony zachodniej jeziora przebiega 
Szlak Czepiński, a od wschodu 
Szlak Równiny Wełtyńskiej i Pojezierza Myśliborskiego
Jezioro Wełtyńskie jest akwenem wędkarskim, który okoliczne związki wędkarskie zarybiają szczupakiem, linem i karpiem.
Na jeziorze jest prowadzona gospodarka rybacka, Wełtyń należy do jezior typu leszczowego. Jest to największy zbiornik wodny Gminy Gryfino[6].
Latem nad jeziorem odbywał się Gryfiński Festiwal Rowerowy "Komandor Cool Bike Jazz Bike".
W 1995 roku dokonano badań czystości wody Wełtynia, gdzie oceniono stan wód na II klasę. Stwierdzono także III kategorię podatności na biodegradację[8].
Na wodach Jeziora Wełtyńskiego obowiązuje zakaz używania jednostek pływających napędzanych silnikami spalinowymi oraz skuterów wodnych[9]. Wyjątkiem są szalupy pływające na wyspy Koźlą oraz Dziczą z przystani w Wełtyniu.
Zobacz też
Przypisy
- 1 2 3 4 5 Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 369, ISBN 83-239-9607-5.
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2025, identyfikator PRNG: 144928.
- ↑ Andrzej Richling i inni, Regionalna geografia fizyczna Polski : praca zbiorowa, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2021, s. 107-108, ISBN 978-83-7986-381-5, OCLC 1288191487 [dostęp 2023-03-30].
- 1 2 3 4 5 6 7 8 Jerzy Jańczak (red.), Atlas jezior Polski, t. I, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 1996, s. 92-93, ISBN 83-86001-29-1.
- ↑ Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 189. ISBN 83-232-1732-7.
- 1 2 Wrota Gryfina, przewodnik UMiG Gryfino
- ↑ Starostwo Powiatowe w Gryfinie, Jezioro Wełtyńskie [online], www.gryfino.powiat.pl [dostęp 2023-06-03].
- ↑ IV.3. Jeziora. W: Raport o stanie środowiska w województwie zachodniopomorskim w roku 2001. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie, 2003-01-18, s. 107.
- ↑ Uchwała Nr XLV/401/2010 Rady Powiatu w Gryfinie z dnia 29 października 2010 r. ws. wprowadzenia zakazu używania jednostek pływających napędzanych silnikami spalinowymi (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2010 r., Nr 130, poz. 2619)