Wiewiórolot

Wiewiórolot
	Aeromys
	H.C. Robinson & Kloss, 1915
	; Wiewiórolot czarny (A. tephromelas) na ilustracji z 1873 roku
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Nadgromada	żuchwowce
Gromada	ssaki
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	wiewiórkokształtne
Rodzina	wiewiórkowate
Podrodzina	wiewiórki
Plemię	polatuchy
Rodzaj	wiewiórolot
	Typ nomenklatoryczny
	Pteromys tephromelas Günther, 1873
Gatunki
	2 gatunki – zobacz opis w tekście
	2 gatunki – zobacz opis w tekście

Wiewiórolot^[2] (Aeromys) – rodzaj ssaków z podrodziny wiewiórek (Sciurinae) w obrębie rodziny wiewiórkowatych (Sciuridae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w południowo-wschodniej Azji^[3]^[4]^[5].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 300–385 mm, długość ogona 370–443,5 mm; masa ciała 1,1–1,4 kg^[4]^[6].

Systematyka

Rodzaj zdefiniowali w 1915 roku brytyjscy zoolodzy Herbert Christopher Robinson i Cecil Boden Kloss w artykule zatytułowanym Aeromys, nowy rodzaj polatuch, opublikowanym w czasopiśmie „Journal of the Federated Malay States Museums”^[1]. Gatunkiem typowym jest (oryginalne oznaczenie) wiewiórolot czarny (A. tephromelas).

Etymologia

Aeromys: gr. αηρ aēr, αερος aeros ‘powietrze’^[7]; μυς mus, μυος muos ‘mysz’^[8].

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[9]^[6]^[3]^[2]:

Grafika	Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa^[2]	Podgatunki^[4]^[3]^[6]	Rozmieszczenie geograficzne^[4]^[3]^[6]	Podstawowe wymiary^[4]^[6]^[a]	Status IUCN^[10]
	Aeromys tephromelas	(A. Günther, 1873)	wiewiórolot czarny	2 podgatunki	półwyspowa Malezja (wraz z wyspą Penang), północna Sumatra (wraz z wyspą Siberut), rozproszone populacje w północnym, zachodnim i wschodnim Borneo; być może północna Tajlandia	DC: 37–38 cm DO: 39–44 cm MC: 1,1–1,2 kg	DD
	Aeromys thomasi	(Hose, 1900)	wiewiórolot borneański	gatunek monotypowy	Borneo, za wyjątkiem południowej części (Indonezja, Malezja i Brunei); zakres wysokości: do 1600 m n.p.m.	DC: 30–36 cm DO: 37–41 cm MC: 1,1–1,4 kg	LC

Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski, DD – gatunki o nieokreślonym stopniu zagrożenia.

Uwagi

↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

1 2 H.Ch. Robinson & C.B. Kloss. Aeromys, a new genus of flying-squirrel. „Journal of the Federated Malay States Museums”. 6, s. 23, 1915. (ang.).
1 2 3 Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 197. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 604. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
1 2 3 4 5 J. Koprowski, E. Goldstein, K. Bennett & C. Pereira: Family Sciuridae (Tree, Flying and Ground Squirrels, Chipmunks, Prairie Dogs and Marmots). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 777–778. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Aeromys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-23].
1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 387. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 9.
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 160.
↑ C.J. Burgin, J.S. Zijlstra, M.A. Becker, H. Handika, J.M. Alston, J. Widness, S. Liphardt, D.G. Huckaby & N.S. Upham: The ASM Mammal Diversity Database. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 2.1) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-04-25]. (ang.).
↑ Taxonomy: Aeromys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-04-25]. (ang.).

Bibliografia

E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).

[10] DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

[Robinson&Kloss-1] 1 2 H.Ch. Robinson & C.B. Kloss. Aeromys, a new genus of flying-squirrel. „Journal of the Federated Malay States Museums”. 6, s. 23, 1915. (ang.).

[Cichocki&inni-2] 1 2 3 Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 197. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-3] 1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 604. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Koprowski&inni-4] 1 2 3 4 5 J. Koprowski, E. Goldstein, K. Bennett & C. Pereira: Family Sciuridae (Tree, Flying and Ground Squirrels, Chipmunks, Prairie Dogs and Marmots). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 777–778. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).

[Wilson&Reeder-5] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Aeromys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-23].

[amw-6] 1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 387. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=49_9]-7] Jaeger 1959 ↓, s. 9.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=200_160]-8] Jaeger 1959 ↓, s. 160.

[mdd-9] C.J. Burgin, J.S. Zijlstra, M.A. Becker, H. Handika, J.M. Alston, J. Widness, S. Liphardt, D.G. Huckaby & N.S. Upham: The ASM Mammal Diversity Database. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 2.1) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-04-25]. (ang.).

[11] Taxonomy: Aeromys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-04-25]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[a]

[10]