Willa Basnera w Sopocie
 nr rej. 1020 z 15.02.1988[1] | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Chrobrego 48 |
| Typ budynku |
rezydencja |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Inwestor |
Frederich i Emma Basner |
| Kondygnacje |
4 |
| Rozpoczęcie budowy |
1909 |
| Ukończenie budowy |
1910 |
| Odbudowano |
2000 |
| Pierwszy właściciel |
Frederich Basner (1910–1933) |
| Kolejni właściciele |
Gerhard Behrend von Grass (1933-) |
| Obecny właściciel |
Wojciech Gawdzik (1998-) |
Położenie na mapie Sopotu  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
 54°26′29,760″N 18°34′27,480″E/54,441600 18,574300 | |
Willa Basnera w Sopocie – jedna z trzech najbardziej charakterystycznych rezydencji położonych w Sopocie nad brzegiem morza, przy ul. Chrobrego 48, róg al. Wojska Polskiego, nazywanej też przez mieszkańców al. Prominentów, należąca do zamożnego kupca zbożowego, handlarza nieruchomościami i kolekcjonera dzieł sztuki Friedricha Basnera (1869–1936). Inne nazwy willi: Dom Basnera, Sopocki Malbork i Willa Cadena.
Architekt Adolf Bielefeldt zaprojektował bryłę budynku nawiązując do architektury Pałacu Wielkiego Mistrza na zamku malborskim, parter przeznaczając do celów ekspozycyjnych, którą zrealizowano w latach 1909–1910 przy ówczesnej Wäldchenstrasse 48.
Rezydencja mieściła najbogatsze (np. w 1925 łącznie kilka tysięcy eksponatów)[2] prywatne zbiory znajdujące się na wschód od Berlina, składające się z kolekcji przede wszystkim dzieł rzemiosła artystycznego, w tym mebli, wyrobów złotniczych i fajansów, oraz z obrazów malarzy włoskich, flamandzkich i niemieckich, w dużej mierze pochodzących z zasobów gdańskich. Zbiory te były udostępniane dla zwiedzających[3]. Światowy kryzys gospodarczy zmusił właścicieli do sukcesywnej jej wysprzedaży (1927–1935). Jednym z nabywców było Muzeum Miejskie w Gdańsku (Stadtmuseum Danzig). W 1933, po śmierci Basnera, który zmarł po przeziębieniu, jakiego nabawił się po morskiej kąpieli, właścicielem rezydencji został Gerhard von Grass (1891–1975). W tym okresie willa pełniła funkcję pensjonatu.[4]
Po II wojnie światowej willa pełniła rolę rządowej rezydencji wypoczynkowej, siedziby gdańskiej rozgłośni Polskiego Radia, przedszkola nr 1 (1951–1994), prywatnej rezydencji Lucjana Myrty (1994–1998), siedziby firmy „Cadena” (1998-), obecnie SMT Shipmanagement and Transport Gdynia Ltd Sp. z o.o. (2011-).
Zobacz też
Bibliografia
- Hanna Domańska: Opowieści Sopockich Kamienic, Polnord Oskar Gdańsk 2005, 176 s., ISBN 83-89923-07-6
- Janusz Miliszkiewicz: Tropem skarbów Basnera, dwumieś. "cenne, bezcenne, utracone", nr 6/2000, Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów Warszawa, [w:]
- Małgorzata Buchholz-Todoroska: Upadek kolekcjonera, Kuryer Sopocki z 6 stycznia 2011
- Małgorzata Buchholz-Todoroska: Dom Friedricha Basnera, [w:] Architektura willi i rezydencji sopockich, projektanci, inwestorzy i użytkownicy w latach 1870–1945, tom 1, Muzeum Sopotu 2017, s. 36
Linki zewnętrzne
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025 [dostęp 2014-02-24].
- ↑ dr Heinrich Wichman: Kunst und Kunsthandwerk im Hause Basner in Zoppot (Sztuka i Rzemiosło w domu Basnera w Sopocie), Danzig 1925, 171 s., [w:] , katalog zbiorów
- ↑ Nieznany dziennik gdańskiego kupca i kolekcjonera. "To skarb"
- ↑ Małgorzata Buchholz-Todoroska: Dom Friedricha Basnera, [w:] Architektura willi i rezydencji sopockich, projektanci, inwestorzy i użytkownicy w latach 1870–1945, tom 1, Muzeum Sopotu 2017, s. 36