Wiosłonos amerykański

Wiosłonos amerykański
	Polyodon spathula
	(Walbaum, 1792)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Podgromada	kostnochrzęstne
Rząd	jesiotrokształtne
Rodzina	wiosłonosowate
Rodzaj	Polyodon; Lacepède, 1797
Gatunek	wiosłonos amerykański
Synonimy
	Accipenser lagenarius Rafinesque, 1820; Platirostra edentula Lesueur, 1818; Polyodon feuille Lacepède, 1797; Polyodon folium Bloch & Schneider, 1801; Proceros maculatus Rafinesque, 1820; Proceros vittatus Rafinesque, 1820; Squalus spathula Walbaum, 1792;
	Accipenser lagenarius Rafinesque, 1820; Platirostra edentula Lesueur, 1818; Polyodon feuille Lacepède, 1797; Polyodon folium Bloch & Schneider, 1801; Proceros maculatus Rafinesque, 1820; Proceros vittatus Rafinesque, 1820; Squalus spathula Walbaum, 1792;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie

Wiosłonos amerykański^[3], wieloząb^[4], wiosłonos^[5] (Polyodon spathula) – gatunek słodkowodnej ryby jesiotrokształtnej z rodziny wiosłonosowatych. Jedyny przedstawiciel rodzaju Polyodon.

Zasięg występowania

Występuje w dorzeczu Missisipi i w jeziorze Erie. W 1974 został z powodzeniem introdukowany w Europie.

Charakterystyka

Ryj – rostrum o kształcie poziomo ułożonego wiosła – stanowi niekiedy połowę długości całego ciała. Stanowi on czułe narzędzie czuciowe pokryte licznymi elektroreceptorami. Pysk nie jest wysuwalny jak u jesiotrów. Wiosłonos osiąga nawet do 2 m długości i 70 kg masy ciała.

Pokarm

W charakterystyczny sposób chwyta pokarm, który stanowią głównie pelagiczne skorupiaki, pływając z szeroko otwartym pyskiem w strefie pozbawionej roślinności odfiltrowuje organizmy planktonowe za pomocą długich i gęstych wyrostków filtracyjnych (młode osobniki początkowo mają zęby, które z czasem zostają zresorbowane), zataczając koła, a często ósemki.

Rozmnażanie

Tarło odbywa wczesną wiosną w rzekach i jeziorach w mętnej wodzie o piaszczysto-żwirowym lub kamienistym dnie, w temperaturze 14–15 °C. Samica składa od 80–250 tys. ziaren ikry. Tworzy wtedy duże stada, które wpływają do większych dopływów lub jezior. W swoim środowisku przebywa z dala od brzegu na znacznej głębokości.

Znaczenie gospodarcze

Jeszcze kilkadziesiąt lat temu ryba ta miała duże znaczenie, a jej połowy dochodziły do 1000 ton rocznie. Szczególnie ceniona była jej ikra. Na skutek zanieczyszczenia i zabudowy rzek jego pogłowie znacznie się zmniejszyło.

Zobacz też

Ryby Polski

Przypisy

↑ Polyodon spathula, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Polyodon spathula, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973
↑ Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, seria: Mały słownik zoologiczny.
↑ Stanislav Frank: Wielki atlas ryb. Przekład: Henryk Szelęgiewicz. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1974.

Bibliografia

Polyodon spathula (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 23 lutego 2009]
Grady, J. (U.S.J.(U.S. Fish J. (U.S.J.(U.S., WildlifeW. Service) WildlifeW., Polyodon spathula, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2009-02-23] (ang.).
Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.

[itis-1] Polyodon spathula, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Polyodon spathula, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[KRR-3] Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973

[mszR-4] Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, seria: Mały słownik zoologiczny.

[Frank-5] Stanislav Frank: Wielki atlas ryb. Przekład: Henryk Szelęgiewicz. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1974.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]