Witalis Martanus

Witalis Martanus

Виталий Николаевич Мартанус

generał brygady
Data i miejsce urodzenia	27 kwietnia 1896 Żabłówek
Data i miejsce śmierci	27 czerwca 1955 Taszkent
Przebieg służby
Lata służby	1915–1947
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Armia Czerwona ludowe Wojsko Polskie
Jednostki	Wyższa Szkoła Oficerska 1 Szkolna Dywizja Piechoty
Stanowiska	komendant szkoły oficerskiej dowódca szkolnej dywizji
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna domowa w Rosji II wojna światowa
Odznaczenia

Witalis Martanus, ros. Виталий Николаевич Мартанус (ur. 27 kwietnia 1896 w Żabłówku, zm. 27 czerwca 1955 w Taszkencie^[1]) – generał major Armii Czerwonej i generał brygady ludowego Wojska Polskiego.

Witalis Martanus urodził się 27 kwietnia 1896 roku w Żabłówku, w powiecie oszmiańskim ówczesnej guberni wileńskiej, w polskiej rodzinie. W 1913 roku skończył szkołę miejską w Dwińsku. Od 1915 roku służył w armii rosyjskiej. W jej szeregach walczył na froncie przeciwniemieckim. W 1916 roku skończył szkołę oficerską.

Od 1918 roku żołnierz Armii Czerwonej i uczestnik wojny domowej w Rosji. Ukończył akademię wojskową. Uczestnik wojny niemiecko-sowieckiej, trzykrotnie ranny i dwukrotnie kontuzjowany. W dniu 3 czerwca 1944 roku awansował na generała majora.

W dniu 25 maja 1944 został skierowany do służby w Armii Polskiej w ZSRR. W dniu 12 czerwca 1944 został wyznaczony na stanowisko komendanta Centrum Wyszkolenia Armii w Riazaniu, które później przemianowano na Wyższą Szkołę Oficerską i w marcu 1945 roku przeniesiono do Rembertowa. Od 30 kwietnia do 28 sierpnia 1945 roku dowodził 1 Szkolną Dywizją Piechoty w Skierniewicach. Po zdaniu dowództwa tej dywizji powrócił do ZSRR. Do listopada 1946 był szefem pierwszego kursu (dowódców pułków strzelców) wyższych kursów oficerskich w Sołniecznogorsku.

Zmarł nagle w Taszkencie i został pochowany na cmentarzu Botkinskim.

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (11 maja 1945)^[2]
• Order Lenina (ZSRR, 6 listopada 1945)
• Order Czerwonego Sztandaru (ZSRR, dwukrotnie: 1920, 1944)
• Order Czerwonej Gwiazdy (ZSRR, dwukrotnie: 1943, 1944)
• Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR, 9 maja 1945)
• Medal jubileuszowy „XX lat Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej” (ZSRR, 1941)

• Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990 t. II: I–M, Toruń 2010, s. 454–455.
• Edward JanE.J. Nalepa Edward JanE.J., Oficerowie Armii Radzieckiej w Wojsku Polskim 1943–1968, Warszawa: Bellona, 1995, ISBN 83-11-08353-3, OCLC 830273795 . Brak numerów stron w książce

• Fotografie na "Zdjęcia - generałowie i admirałowie lata 1941–1945 (ros.)"