Witold Krzymiński
| Data i miejsce urodzenia |
24 stycznia 1895 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
między 13 a 14 kwietnia |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy |
wojna polsko-bolszewicka |
| Odznaczenia | |
Witold Aleksander Krzymiński (ur. 24 stycznia 1895 w Inowrocławiu[1], zm. między 13 a 14 kwietnia[2] 1940 w Katyniu) – podporucznik piechoty rezerwy Wojska Polskiego, prawnik, sędzia Sądu Najwyższego, ofiara zbrodni katyńskiej[3].
Życiorys
Urodził się w rodzinie dr. Józefa (prezydent Inowrocławia w latach 1918–1928) i Anny z Kempińskich. Absolwent Królewskiego Gimnazjum w Inowrocławiu[4].
Uczestnik powstania wielkopolskiego, akcji plebiscytowej na Śląsku i wojny 1920. Po zakończeniu działań wojennych od 1923 w rezerwie[1].
W okresie międzywojennym ukończył prawo na Uniwersytecie Poznańskim i Szkołę Podchorążych Rezerwy Piechoty nr 7 (1932). W 1934 był podporucznikiem rezerwy piechoty 55 pułku piechoty ze starszeństwem z dniem 1 września 1932 i 210 lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty. Podlegał pod PKU Poznań Miasto[5].
Po ukończeniu studiów był sędzią w Gnieźnie, w Poznaniu jako sędzia Sądu Apelacyjnego[6], ostatnio orzekał jako sędzia w Izbie Cywilnej Sądu Najwyższego[7][1][3]. 20 września 1930 został przewodniczącym Okręgowej Komisji Wyborczej Okręgu nr 25[6].
Podczas kampanii wrześniowej wyjechał z Warszawy razem z innymi najwyższymi urzędnikami państwowymi. Nie przekroczył jednak granicy. Przyłączył się do jednego oddziałów Wojska Polskiego. Ostatecznie został wzięty do niewoli radzieckiej[8]. Według dokumentów z dnia 1 stycznia 1941 Krzymiński był w grupie jeńców którzy przybyli z obozu w Starobielsku do Kozielska. Według stanu na 20 listopada 1939 był jeńcem obozu w Kozielsku[2]. Między 11 a 12 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD[2] – lista wywózkowa 022/1 poz. 36 nr akt 2889[9] z 9.04.1940[2]. Został zamordowany między 13 a 14 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[2]. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, zapis w dzienniku ekshumacji 7.05.1943 pod numerem 1392[2]. Przy szczątkach Witolda Krzymińskiego znaleziono książeczkę oficerską, modlitewnik, kartę pocztową, list, różaniec, cygarniczkę z napisem „Kozielsk, 20.11.1939", zaświadczenia szczepień z Kozielska[10][11]. Figuruje na liście AM-204-1392 i liście Komisji Technicznej PCK pod numerem: GARF-47-01392. Nazwisko Krzymińskiego znajduje się na liście ofiar (pod nr 1392) opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 115, w Nowym Kurierze Warszawskim nr 126 z 1943.
Upamiętnienie
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień porucznika[12][13][14]. Awans został ogłoszony 10 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[15][16][17].
Na tablicy w I Liceum Ogólnokształcącym im. Jana Kasprowicza w Inowrocławiu umieszczono nazwisko Krzymińskiego wśród innych absolwentów-ofiar zbrodni katyńskiej[4].
Na tablicy w kościele garnizonowym w Inowrocławiu[8].
Odznaczenia
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Medal za Długoletnią Służbę, brązowym (1938) i srebrnym (1939)[18]
- Krzyż Kampanii Wrześniowej – pośmiertnie 1 stycznia 1986[19]
Zobacz też
Przypisy
- 1 2 3 Kiński i inni, Katyń, Księga Cmentarna, 2000, s. 316.
- 1 2 3 4 5 6 УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, s. 445.
- 1 2 Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 148.
- 1 2 FI), Inowrocław. Katyńskie uroczystości w I LO im. Jana Kasprowicza (zdjęcia), „pomorska.pl” [dostęp 2018-08-14] (pol.).
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw, Warszawa: MSWojsk., 1934, s. 90, 509.
- 1 2 „Informator Urzędowy powiatu gnieźnieńskiego” (Rok 79, Nr 74), 20 września 1930.
- ↑ Kirkiczenko, Kraczkiewicz i Rudzisz 1939 ↓, s. 104.
- 1 2 „Nasze Miasto Inowrocław” (Nr 4 (38)), kwiecień 2008, s. 5.
- ↑ Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 636.
- ↑ Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie [online], lublin.ap.gov.pl [dostęp 2018-08-13] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-07] (pol.).
- ↑ Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 204.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 174 [dostęp 2025-01-19] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2025-01-19] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2025-01-02].
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ Krzymiński Witold Aleksander (1895-1940), muzeum.gostyn.pl
- ↑ Zarządzenie Ministra Spraw Wojskowych Nr 1/86 w sprawie nadania odznaki pamiątkowej „Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939”. „Dziennik Ustaw RP”. 2, s. 30, 1986-04-10. Londyn: Minister Sprawiedliwości..
Bibliografia
- Rocznik Oficerski Rezerw, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1934.
- Jerzy Kirkiczenko, Marian Kraczkiewicz, Kazimierz Rudzisz: Kalendarz informator sądowy na 1939 rok. Warszawa: Wydawnictwo „Biblioteka Prawnicza”, 1939.
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
- УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
- Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.