Wojciech Bucior
![]() Wojciech Bucior (przed 1934) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Starosta powiatu sanockiego | |
| Okres |
od stycznia 1936 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Starosta powiatu trembowelskiego | |
| Okres |
od czerwca 1939 |
| Poprzednik |
Ludwik Schreider |
![]() | |
| Odznaczenia | |
Wojciech Bucior ps. „Kunigas” (ur. 15 kwietnia 1889 w Jędrzejowie, zm. 1940 w ZSRR) – major taborów Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, starosta w okresie II Rzeczypospolitej, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Urodził się 15 kwietnia 1889 w Jędrzejowie jako syn Wawrzyńca i Franciszki z domu Lampe[1][2][3][4][5]. Poprzez rodzinę był związany z Ostrowcem Świętokrzyskim[5][6]. Kształcił się w rosyjskim Progimnazjum w Sandomierzu, gdzie podjął działalność w szkolnej konspiracji[7]. Został stamtąd wydalony za udział w strajku szkolnym i manifestacji o charakterze politycznym[1]. W lutym 1910 jako eksternista zdał egzamin dojrzałości w C. K. II Szkole Realnej we Lwowie[8]. Przez osiem semestrów studiował geodezję na Politechnice Lwowskiej[4][5]. Od 1910 przez rok odbywał służbę wojskową w armii Imperium Rosyjskiego (22 batalion saperów)[4][1]. Następnie działał w Organizacji Młodzieży Niepodległościowej „Zarzewie” i Polskich Drużynach Strzeleckich, kończąc szkołę podoficerską[4][5][1]. Jednocześnie na Politechnice Lwowskiej od 1911 do 1913 uczył się na kursie geometrów[1].
Po wybuchu I wojny światowej 2 sierpnia 1914 wstąpił do oddziałów strzeleckich Legionów Polskich[4][5]. Pod koniec sierpnia 1914 w Kielcach wstąpił do oddziału konnego Wąsowicza[9]. Wpierw od 2 do 14 sierpnia służył w 6 kompanii II batalionu 1 pułku piechoty, następnie przeszedł do 1 pułku ułanów (tzw. „Beliniaków”) w ramach I Brygady[1]. W 1915 służył jako wachmistrz w II szwadronie pod dowództwem por. Mariusza Zaruskiego w składzie dywizjonu rtm. Władysława Beliny-Prażmowskiego[10][4]. Dosłużył stopnia wachmistrza sztabowego z dniem 10 marca 1916[1]. Nosił przydomek „Kunigas”[11]. Od 5 lutego do 31 marca 1917 był słuchaczem kawaleryjskiego kursu oficerskiego przy 1 pułku ułanów w Ostrołęce. Z dniem 27 lutego 1917 przeszedł do służby taborów LP[1]. W dniu 1 kwietnia 1917 mianowany chorążym i ukończył Szkołę Oficerów Taborowych w Warszawie[12][1].
Po kryzysie przysięgowym od końca lipca 1917[13] do 28 marca 1918 był internowany w forcie Beniaminów[1][4]. Za swoją służbę w Legionach Polskich otrzymał Order Virtuti Militari[14]. Po odzyskaniu wolności podjął na nowo studia na Politechnice Lwowskiej[1].
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił 28 listopada 1918 do Wojska Polskiego[1]. Był oficerem Komendy Placu we Lwowie od 30 listopada do 31 grudnia 1918 oraz w Rezerwie Oficerskiej od 1 do 6 stycznia 1919[1]. Od 7 stycznia 1919 dowódca kompanii rządowej Straży Bezpieczeństwa we Lwowie[1]. W czerwcu 1919 awansowany na porucznika[1]. Brał udział w wojnie polsko-ukraińskiej i wojnie polsko-bolszewickiej w latach 1919–1920[4]. W 2 Armii pełnił funkcje zastępcy referatu taborów i koni od 24 sierpnia 1919 do 31 stycznia 1920, referenta taborów i koni od 11 kwietnia 1920, referenta taborów i koni dowództwa od 3 września 1920 do 15 marca 1921[15]. 27 sierpnia 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu rotmistrza, w wojskach taborowych, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich. W tym czasie był odkomenderowany ze szwadronu zapasowego taborów nr 6 do dowództwa Frontu Wołyńskiego[16].
Potem był zastępcą dowódcy taborów 2 Armii od 16 marca do 31 maja 1921[1][4]. Po zakończeniu wojny został mianowany kapitanem taborów ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[17][18]. Od 21 kwietnia 1923 do 30 września 1924 był dowódcą szwadronu 6 dywizjonu taborów we Lwowie[19][20][21]. Od 1 października 1925 do 25 kwietnia 1927 sprawował stanowisko kwatermistrza 6 szwadronu taborów[22]. Od 26 kwietnia 1927 do 4 stycznia 1928 był pełniącym obowiązki dowódcy 6 szwadronu taborów[23][21]. 5 stycznia 1928 został przeniesiony do kadry oficerów taborowych z równoczesnym przydziałem do 6 Okręgowego Szefostwa Artylerii i Uzbrojenia we Lwowie na stanowisko kierownika referatu taborowego[24][25]. 18 lutego 1928 został awansowany na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku i 1. lokatą w korpusie oficerów taborowych[26]. 1 kwietnia 1929 został przeniesiony do Szefostwa Intendentury i Taborów Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie na stanowisko kierownika referatu taborów[27]. 10 października 1930 został komendantem kadry 6 dywizjonu taborów we Lwowie[28][29]. Od 1 kwietnia 1934 odbywał praktykę w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych w wymiarze 6 miesięcy[30]. Z dniem 30 września 1935 został przeniesiony w stan spoczynku[31][21].
Od 20 stycznia 1936 piastował urząd starosty powiatu sanockiego[32][33][34], który pełnił przez trzy lata do wrześnai 1939[21]. W Sanoku w 1936 został przewodniczącym sanockiego komitetu Zjazdu Górskiego zorganizowanego w sierpniu 1936 w Sanoku[35]. Ponadto w tym mieście pełnił funkcję prezesa Związku Oficerów Rezerwy[36][37]. W 1938 dokonał administracyjnego zawieszenia działalności dwóch czytelni ukraińskiego stowarzyszenia „Proswita”, działających w Komańczy i Osławicy i oskarżanych o szerzenie antagonizmu i nienawiści do ludności polskiej[38].
Funkcję sekretarza W. Buciora pełnił były legionista Jerzy Adamski (brat Tadeusza, szwagier Wacława i Władysława Brzozowskich)[39]. W czasie służby w Sanoku Wojciech Bucior pełnił funkcję przewodniczącego Związku Oficerów Rezerwy RP[3]. W czerwcu 1939 został mianowany starostą powiatu trembowelskiego[40][41] i sprawował ten urząd do końca II Rzeczypospolitej we wrześniu 1939.
Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 na terenach wschodnich II Rzeczypospolitej został aresztowany przez Sowietów 20 września 1939 w Tarnopolu[21]. Początkowo był osadzony w tamtejszym więzieniu, a 14 listopada przetransportowano go do obozu jenieckiego w Juchnowie, 20 grudnia do obozu jenieckiego w Kozielsku, skąd wywieziono do 7 stycznia 1940[21]. W 1940 został zamordowany przez NKWD. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 41/2-24 oznaczony numerem 347)[3][42]. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni. Poprzednik Wojciecha Buciora na stanowisku starosty sanockiego, Izydor Wagner, także został ofiarą zbrodni katyńskiej dokonywanej na terenach ukraińskich[43].
Wojciech Bucior był dwukrotnie żonaty[21]. Z pierwszą żoną miał syna Wojciecha (ur. 1914)[21]. Jego drugą żoną była Ludmiła z domu Kramus[21]. Była ona przewodniczącą zarejestrowanego 7 marca 1938 Powiatowego Komitetu Pomocy Dzieciom i Młodzieży w Sanoku[44]. Oboje mieli córkę Bogumiłę (ur. 1922)[21]. Podczas wojny obie kobiety zostały deprtowane z Trembowli w głąb ZSRR[21]. Ludmiła Bucior zmarła w 1978, w Gwynedd, w Walii[45].
Odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 5413 – 17 maja 1922[46][47]
- Krzyż Niepodległości (1931)[48]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski[21]
- Krzyż Walecznych dwukrotnie[21]
- Złoty Krzyż Zasługi (1935)[49]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[21]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[21]
- Odznaka „Za wierną służbę”[21]
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Księga 2015 ↓, s. 296.
- ↑ Wojciech Bucior. wbh.wp.mil.pl. [dostęp 2020-12-21].
- 1 2 3 Andrzej Brygidyn: Sanocka Lista Katyńska. Jeńcy Kozielska, Ostaszkowa, Starobielska oraz innych obozów i więzień Polski kresowej pomordowani w Rosji Sowieckiej. Sanok: 2000, s. 34.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Żołnierze Niepodległości ↓.
- 1 2 3 4 5 Marek Wójcicki: Ostrowczanie wśród Ofiar Zbrodni Katyńskiej. 13 kwietnia 2010. [dostęp 2017-10-20].
- ↑ Część II – I. Biografie (region świętokrzyski). W: Katyń 1940–2010 Katalog wystawy. Kielce: Wojewódzka Biblioteka Publiczna Im. Witolda Gombrowicza w Kielcach, 2010, s. 42. ISBN 978-83-60108-82-6.
- ↑ Michał Laskowski, Józef Madey: Ruch wolnościowy młodzieży szkolnej w Sandomierzu (1899–1906). W: Pamiętnik Koła Sandomierzan 1925–1935. Warszawa–Sandomierz: Koło Sandomierzan, 1936, s. 142.
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. II Szkoły Realnej we Lwowie za rok szkolny 1910. Lwów: 1910, s. 90.
- ↑ Janusz Żuławski. Rodowód i organizacja 1. pułku ułanów leg. pol. im. Józefa Piłsudskiego. „Przegląd Kawaleryjski”. 7 (93), s. 11, 1933.
- ↑ Janusz Żuławski. Rodowód i organizacja 1. pułku ułanów leg. pol. im. Józefa Piłsudskiego. „Przegląd Kawaleryjski”. 7 (93), s. 26, 1933.
- ↑ Maria Janina Olexińska. Polskie pseudonimy wojskowe 1908-1918. „Panteon Polski”, s. 6, nr 40. Styczeń 1928.
- ↑ Mianowania w Legionach. „Nowa Reforma”, s. 3, nr 201 z 1 maja 1917.
- ↑ Felicjan Sławoj Składkowski: W Beniaminowie. Kartki z pamiętnika. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1938, s. 38.
- ↑ Kronika wojskowa. Wykaz odznaczonych orderem wojskowym „Virtuti Militari” V kl. z b. 1. p. ułanów Legjonów Polskich. „Żołnierz Polski”. 31 (310), s. 31, 1922.
- ↑ Księga 2015 ↓, s. 296-297.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 34 z 8 września 1920 roku, s. 805.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1039.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 950.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1033.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 943.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Księga 2015 ↓, s. 297.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 109 z 21 października 1925 roku, s. 587.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 11 kwietnia 1927 roku, s. 114.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 20 stycznia 1928 roku, s. 5.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 518, 522.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 21 lutego 1928 roku, s. 49.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 130.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 20.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 283, 788.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 1 czerwca 1935 roku, s. 53.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 4 lipca 1935 roku, s. 87.
- ↑ Zmiany w obsadzie starostw na terenie województwa lwowskiego. „Wschód. Prasowa Agencja Informacyjna”, s. 3, nr 1077 z 30 stycznia 1936.
- ↑ Kronika miejska. „Gazeta Lwowska”, s. 2, nr 16 z 22 stycznia 1936.
- ↑ Z ostatnich dni. Nowi starostowie. „Wschód”, s. 8, nr 1 z 30 stycznia 1936.
- ↑ Program Zjazdu Górskiego w Sanoku 1936 r. 14–17 sierpnia. Warszawa: 1936, s. 9.
- ↑ Edward Zając, Oświata i szkolnictwo. Życie kulturalne – Organizacje o charakterze gospodarczym, społecznym, kulturalnym i sportowym, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 608.
- ↑ Historia naszej szkoły. spzahutyn.szkolnastrona.pl. [dostęp 2014-04-19].
- ↑ Antagonizm i nienawiść do Polski szerzą ukraińskie czytelnie „Proświty”. Znamienne pismo władz administracyjnych. „Warszawski Dziennik Narodowy”. 283B, s. 4, 15 października 1938.
- ↑ Sanockie dworki. W: Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1998, s. 214–215. ISBN 83-909787-0-9.
- ↑ Zmiany personalne na terenie województw lwowskiego i tarnopolskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 2, nr 139 z 23 czerwca 1939.
- ↑ Zmiany personalne na terenie Województwa tarnopolskiego. „Wschód”. Nr 137, s. 3, 2 lipca 1939.
- ↑ Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 10. [dostęp 2015-01-22].
- ↑ Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 102. [dostęp 2015-01-22].
- ↑ Sprawozdanie z działalności Wojewódzkiego Komitetu Pomocy Dzieciom i Młodzieży za czas od 1 września 1937 do 31 sierpnia 1938 r.. Lwów: 1938, s. 91.
- ↑ Ludmila Bucior. ancestry.co.uk. [dostęp 2017-06-26]. (ang.).
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 stycznia 1923, s. 32.
- ↑ Księga Jazdy Polskiej 1938 ↓, s. 407.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352.
- ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 12, s. 122, 11 listopada 1935.
Bibliografia
- Komenda Legionów (Dowództwo Polskiego Korpusu Posiłkowego). Centralne Archiwum Wojskowe. [dostęp 2017-11-07].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Andrzej Brygidyn: Sanocka Lista Katyńska. Jeńcy Kozielska, Ostaszkowa, Starobielska oraz innych obozów i więzień Polski kresowej pomordowani w Rosji Sowieckiej. Sanok: 2000, s. 34.
- Marek Wójcicki: Ostrowczanie wśród Ofiar Zbrodni Katyńskiej. 13 kwietnia 2010. [dostęp 2017-10-20].
- Księga Jazdy Polskiej. Bolesław Wieniawa-Długoszowski (red.) Bronisław Rakowski (red.) Władysław Dziewanowski (red.) Karol Koźmiński (red.) Stanisław Strumph-Wojtkiewicz (red.) Stanisław Ostoja-Chrostowski (red.) Stanisław Haykowski (ilust.). Warszawa: Zakłady Graficzne Instytutu Wydawniczego „Biblioteka Polska”, 1938.
- Żołnierze Niepodległości : Bucior Wojciech, ps. „Kunigas, Mieciowski”. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2022-08-01].
- Paweł Libera, Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Noty biograficzne. W: Polski Cmentarz Wojenny Kijów-Bykownia. Księga cmentarna. T. I: A-B. Warszawa: Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2015, s. 117-323. ISBN 978-83-89474-32-2.

b.jpg)