Wojciech Dąbrowski (funkcjonariusz)

Wojciech Dąbrowski
Ilustracja
kapitan rezerwy kapitan rezerwy
Data i miejsce urodzenia

22 kwietnia 1900
Mrzygłód

Data i miejsce śmierci

5 stycznia 1998
Sanok

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Armia Polska we Francji
Wojsko Polskie

Formacja

Straż Graniczna II RP Straż Graniczna II RP

Jednostki

56 Pułk Piechoty Austro-Węgier
13 Pułk Artylerii Lekkiej

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa (obrona Lwowa)

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941) Krzyż Zasługi za Dzielność (1928–1992) Brązowy Krzyż Zasługi Medal Brązowy za Długoletnią Służbę Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Krzyż za udział w Wojnie 1918–1921
Straż Graniczna II RP

Wojciech Dąbrowski (ur. 22 kwietnia 1900 w Mrzygłodzie, zm. 5 stycznia 1998 w Sanoku) – żołnierz wojen 1918–1920 i 1939, funkcjonariusz Straży Granicznej II RP, kapitan rezerwy Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Jego rodzicami byli Franciszek (1859–1937) i Karolina z domu Filipczak (1868–1922). W 1912 ukończył szkołę ludową w Mrzygłodzie. Ożenił się z Karoliną Lorenc (1903–1987), z którą miał pięcioro dzieci: Janinę, Zygmunta, Kazimierę, Irenę oraz Henryka. W końcowej fazie I wojny światowej w sierpniu 1918 został powołany do c. k. armii. Początkowo służył w Przemyślu i Wiedniu, po czym wraz z 56 pułkiem piechoty skierowany na front włoski, gdzie w listopadzie 1918 trafił do niewoli włoskiej. W lutym 1919 ochotniczo przyłączył się do Armii Hallera i w jej szeregach dotarł w maju 1919 do niepodległej Polski.

Następnie w szeregach Wojska Polskiego uczestniczył w wojnie polsko-ukraińskiej 1918–1919 (walki o Lwów, w Małopolsce Wschodniej, o Wołyń) oraz wojnie polsko-bolszewickiej 1920. Walczył w szeregach 13 pułku artylerii lekkiej. 22 sierpnia jako plutonowy został przeniesiony do rezerwy.

W latach 20. od 1921 do 1929 trudnił się uprawą roli i przewozem osób przy pomocy zaprzęgu konnego. We wrześniu 1929 rozpoczął służbę w Straży Granicznej po przyjęciu przez Małopolski Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej w Sanoku (służył także w Stryju), a po zaprzysiężeniu otrzymał przydział służbowy na granicy polsko-czechosłowackiej. Odbywał służbę w placówkach: „Polanica”, Komisariat Worochta (1929–1930), „Wola Wyżna” (1930–1933), „Huta Polańska” (1933–1938, kierownik placówki), „Barwinek“ (1938–1939, p.o. dowódcy placówki; 1939 zastępca dowódcy placówki), Sanok (od maja do września 1939, służba wywiadowcza; Komenda Obwodu Straży Granicznej ulokowana w domu gminnym Posady Olchowskiej w Sanoku), Kuty/Kołomyja (15–18 września 1939). W 1933 awansowany do stopnia starszego strażnika, a 21 grudnia 1935 ukończył III Kurs Doszkolenia Kierowników Placówek I Linii w Centralnej Szkole Straży Granicznej w Rawie Ruskiej. Działał w Stowarzyszeniu Weteranów byłej Armii Polskiej we Francji.

Po wybuchu II wojny światowej we wrześniu 1939 uczestniczył w kampanii wrześniowej. Brał udział w obronie Lwowa[1]. 18 września przedostał się do Rumunii, gdzie został internowany 22 września. Przebywał w obozach w Turnu Severin i Târgu Jiu. W lutym 1941 decyzją władz rumuńskich został przekazany Niemcom. W granicach III Rzeszy był przetrzymywany w stalagach na terenach austriackich i niemieckich. Od grudnia 1940 do kwietnia 1945 był jeńcem obozu położonego w okolicach Dortmundu. Pracował u tzw. bauera, jako dekarz w Kolonii i w kopalni.

Po zakończeniu wojny i odzyskaniu wolności 12 kwietnia 1945 powrócił do Polski 17 listopada 1945. Po 1945 nie miał możliwości znalezienia pracy o randze państwowej z uwagi na swoją przedwojenną służbę związaną z działalnością wywiadowczą. W wyniku tego zajmował się handlem do 1950. Od października 1950 pracował w Wydziale Kwaterunkowym Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Sanoku, a od lipca 1953 w Miejskim Zarządzie Budynków Mieszkalnych w Sanoku. W 1965 odszedł na emeryturę. W późniejszym czasie pracował w charakterze administratora budynków mieszkalnych.

W 1948 został członkiem ZSL, w 1958 członkiem Związku Bojowników o Wolność i Demokrację (ZBoWiD), zaś po 1989 wstąpił do Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych. W latach 90. XX wieku został awansowany do stopnia kapitana rezerwy Wojska Polskiego. Mieszkał w Sanoku przy ulicy Stawiska[2].

Jego wnukiem jest Wojciech Wesołkin, ekonomista, regionalista, przewodnik turystyczny-górski kl. I, inspektor w Centrum Informacji Turystycznej w Sanoku, który w wydaniu „Rocznika Sanockiego” z 2011 opublikował fragmenty wspomnień Wojciecha Dąbrowskiego z czasu od 1939 do 1942[3].

Grobowiec Dąbrowskich i Szymańskich w Sanoku

Wojciech Dąbrowski został pochowany wraz z rodzicami i żoną w rodzinnym grobowcu Dąbrowskich i Szymańskich na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku. Grobowiec Wojciecha Dąbrowskiego został wpisany przez Instytut Pamięci Narodowej do ewidencji grobów weteranów walk o Wolność i Niepodległość Polski[4].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. Andrzej Brygidyn. Wierni przysiędze i żołnierskim honorem (VI). Początki tułaczych dróg. Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 5, nr 34 (505) z 10 – 20 grudnia 1989. Sanocka Fabryka Autobusów.
  2. Akta miasta Sanoka. Wykaz ulic i mieszkań w mieście Sanoku 1931 r. (zespół 135, sygn. 503). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 13.
  3. Wojciech Dąbrowski. Pamiętnik od czasu wyjazdu z domu... (fragmenty). Rocznik Sanocki 2011”, s. 196–201, 2011. Towarzystwo Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej. ISSN 0557-2096.
  4. Dąbrowski Wojciech. bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2025-02-20].

Bibliografia