Woszczynka zmienna
_Figure_1d.jpg) | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
woszczynka zmienna |
| Nazwa systematyczna | |
| Riopa metamorphosa (Fuckel) Miettinen & Spirin MycoKeys 17: 27 (2016) | |
Woszczynka zmienna (Riopa metamorphosa (Fuckel) Miettinen & Spirin) – gatunek grzybów z rzędu żagwiowców (Polyporales)[1].
Systematyka
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Riopa, Phanerochaetaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w roku 1874 Leopold Fuckel, nadając mu nazwę Polyporus metamorphosus[1]. W 2016 r. Otto Miettinen i Wiaczesław Spirin przenieśli go do rodzaju Riopa[1]. Ma kilkanaście synonimów. Niektóre z nich[2]:
- Ceriporia metamorphosa (Fuckel) Ryvarden & Gilb. 1993
- Ceriporiopsis aneirina f. metamorphosa (Fuckel) Domański 1965
- Emmia metamorphosa (Fuckel) Zmitr., Spirin & Malysheva 2006
Polską nazwę zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r. (dla nazwy naukowej Ceriporia metamorphosa)[3]. Po przeniesieniu do rodzaju Riopa nazwa stała się niespójna z nazwą naukową.
Morfologia
Jednoroczny, rozpostarty, z ochrowymi lub pomarańczowymi plamami stadium konidialnego. Powierzchnia porów jasnożółta, pory nieregularne i labiryntowe, 1–3 na mm, o przegrodach, które wkrótce stają się głęboko poszarpane, wskutek czego powstaje hymenofor irpikoidalny. Brzegi owocnika sterylne, białe, miękkie, kosmate i przechodzące w obszary konidialne. Subikulum cienkie, białe do kremowego, miękkie i kosmate, o grubości mniejszej niż 1 mm. Warstwa rurek o grubości do 6 mm[4].
Stadium konidialne (anamorfa) rozwija się w plamach na stadium płciowym (teleomorfie). Jest ochrowe do pomarańczowego, mączyste z miękką, białą, kosmatą podstawą i brzegiem. Konidia 12 × 5–8 µm, jajowate z wąską, ściętą podstawą, lekko grubościenne, w KOH hialinowe do bladożółtych, nieamyloidalne i niedekstrynowalne, gładkie, rozwijające się na krótkich, bocznych odgałęzieniach komórek konidiotwórczych[4].
- Cechy mikroskopowe
System strzępkowy monomityczny z kilkoma strzępkami o grubych ścianach; strzępki podrzędne luźno ułożone, z jedną przegrodą, hialinowe, przeważnie cienkościenne z częstymi rozgałęzieniami, często wyrastającymi na przegrodach, o średnicy 2,5–5 µm. Jest również kilka rozproszonych strzępek o grubych ścianach z okazjonalnymi przegrodami, lub niektóre segmenty bez przegród i podobne do strzępek szkieletowych. W tramie strzępki podobne. Brak cystyd i innych sterylnych elementów hymenium. Podstawki 20–35 × 5-6 µm, wąsko maczugowate, często z wydłużoną wąską podstawą, 4-sterygmowe z jedną przegrodą u podstawy. Bazydiospory 5,5–6,5 × 2–2,5 µm, alantoidalne do cylindrycznych, hialinowe, gładkie, ujemne w odczynniku Melzera[4].
Występowanie i siedlisko
Podano stanowiska woszczynki zmiennej tylko w Europie[5]. W Polsce do 2003 r. podano jedno tylko stanowisko w Puszczy Augustowskiej. Według W. Wojewody rozprzestrzenienie tego gatunku w Polsce i stopień zagrożenia nie są znane[3].
Nadrzewny grzyb saprotroficzny. W Polsce podano jego występowanie na pniu dębu szypułkowego[3], w innych krajach także na orzechu i jabłoni. Powoduje jednolitą białą zgniliznę drewna[4].
Przypisy
- 1 2 3 4 Index Fungorum [online] [dostęp 2024-12-10] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2024-12-10] (ang.).
- 1 2 3 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 101, ISBN 83-89648-09-1.
- 1 2 3 4 L. Ryvarden, R.L. Gilbertson, European polypores. Part 1, „Synopsis Fungorum”, 6, Mycobank, 1992, s. 1–387 [dostęp 2024-12-10].
- ↑ Występowanie Riopa metamorphosa na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2022-12-13] (ang.).