Wynonie Harris

Wynonie Harris
Ilustracja
Pseudonim

„Mr Blues”

Data i miejsce urodzenia

24 sierpnia 1915
Omaha

Data i miejsce śmierci

14 czerwca 1969
Los Angeles

Typ głosu

baryton

Gatunki

jazz (swing), jump blues, rhythm and blues

Zawód

muzyk (wokalista)

Wydawnictwo

Apollo, King

Powiązania

Lucky Millinder

Zespoły
Lucky Millinder and His Orchestra

Wynonie Harris, ps. „Mr Blues” (ur. 24 sierpnia 1915[a] w Omaha, zm. 14 czerwca 1969 w Los Angeles)[3] – afroamerykański wokalista jump bluesowy i rhythm and bluesowy, prekursor rock and rolla[4]. Znany z wykonywania piosenek o szybkim tempie i humorystycznych, często sprośnych tekstach[5].

Życiorys

Jego matka, Mallie Hood Anderson, w chwili jego narodzin miała piętnaście lat i była niezamężna. Na temat ojca brak dostępnych danych. Żona wokalisty – Olive i córka – Patricia twierdziły, że był rdzennym Amerykaninem o imieniu: Blue Jay. W 1920 zyskał ojczyma i nowe nazwisko, kiedy jego matka poślubiła starszego od niej o piętnaście lat Luthera Harrisa.

W 1931, mając szesnaście lat, porzucił szkołę średnią The Central High[6] w dzielnicy North Omaha i rozpoczął zabawowe życie. Rok później przyszła na świat jego pierwsza córka – Micky, której matką była Naomi Henderson. Po dziesięciu miesiącach został ojcem syna – Wesleya, którego miał z Laurą Devereaux. Dzieci wychowywały ich matki.

Początki kariery

Na początku lat 30. razem z Veldą Shannon założył zespół taneczny. Występowali w lokalach North Omaha i do 1934 byli stałą atrakcją w miejscowym Ritz Theater. Kiedy otrzymali angaż w klubie Jim Bell’s Harlem, zaczął śpiewać bluesa. Jeździli z występami także do Kansas City. Tam przysłuchiwał się śpiewowi Big Joe Turnera i Jimmyego Rushinga, którzy zostali jego idolami na całe życie.

W 1935 stał się na tyle popularny w Omaha, żeby móc się utrzymać z występów, mimo panującego wielkiego kryzysu gospodarczego. W tym samym roku zaczął spotykać się z szesnastoletnią Olive (Ollie) E. Goodlow z Council Bluffs w stanie Iowa, która specjalnie przyjechała do Omaha, żeby obejrzeć występ przystojnego, szaroniebieskookiego wokalisty[7]. 20 maja 1936 Ollie urodziła mu córkę – Adriannę Patricię (Pattie). Para pobrała się 11 grudnia tego samego roku. Później przez pewien czas mieszkali w nowym osiedlu Logan Fontenelle. Ollie pracowała jako barmanka i pielęgniarka, on natomiast występował w klubach. Pattie pozostawała pod opieką jego matki. W 1940 małżonkowie wyjechali do Kalifornii. Pattie z babcią zostały w Nebrasce.

W Los Angeles nie miał miał kłopotów ze znalezieniem pracy[3]. Na Central Avenue kluby dla Afroamerykanów tętniły życiem. Pracował wówczas zarówno jako wokalista, jak konferansjer. Rozgłos przyniosły mu występy w klubie Alabam, należącym do muzyka i biznesmena – Curtisa Mosby’ego. Tam powstał jego przydomek: „Mr Blues”[7]. Miał wybujałą, gwiazdorską osobowość, którą demonstrował na scenie i poza nią. Nie stronił też od uciech życia, m.in. pięknych kobiet i alkoholu.

Gwiazdor

Z uwagi na strajk związku zawodowego muzyków w latach 1942–1944 nie mógł nagrywać. Żeby zarobić, musiał dużo występować. W końcu 1943 przyjechał do Chicago na kontrakt w klubie Rhumboogie Café. Tam go zauważył sławny bandlider Lucky Millinder i zaproponował pracę w orkiestrze[3]. W marcu 1944 skorzystał z oferty, dołączył do zespołu i razem z nim wyjechał do Nowego Jorku. Występowali w Apollo Theatre. Podczas swojego debiutu zaśpiewał piosenkę Who Threw the Whiskey in the Well. Nagrał ją w 1944 podczas swojej pierwszej studyjnej sesji nagraniowej. Natomiast została wydana w kwietniu następnym roku, stając się największym przebojem orkiestry. Przez osiem tygodni utrzymywała się na pierwszym miejscu listy R&B tygodnika muzycznego „Billboard[8]. Osiągnęła także siódmą pozycję na liście „Hot 100”[8].

Dzięki charyzmatycznym występom z Millinderem stale zyskiwał na popularności. Przyczyniły się do tego zwłaszcza tournées po kraju. Jednakże podczas występów w teksańskim San Antonio odszedł z orkiestry wskutek nieporozumień płacowych z Millinderem. Po trzech tygodniach wrócił do niej, bandlider bowiem zgodził się płacić mu żądane sto dolarów za wieczór. Millinder zrobił to, gdyż promotor orkiestry z Houston zakazał występów zespołu bez Harrisa, który niedługo później definitywnie opuścił orkiestrę. Następnie pracował na własną rękę, przyjmując terminowe angaże w znanych, czarnych klubach nocnych w całym kraju i często jeżdżąc z koncertami[7].

W lipcu 1945 po raz pierwszy nagrał utwór pod własnym nazwiskiem. Wytwórnia Philo Records[3] zarejestrowała utwór Around the Clock, który zyskał popularność, a później ukazał się na płytach m.in. Big Joe Turnera i Jimmy’ego Rushinga. Towarzyszący mu zespół sformował Johnny Otis, muzyk, bandlider i producent płytowy. Miesiąc później podpisał kontrakt z Apollo Records[3]. W 1946 wylansował dwa przeboje: Wynonie’s Blues (z grupą saksofonisty Illinois Jacqueta) i Playful Baby[3]. Wielką sławę i status gwiazdora oraz dały mu utwory nagrane dla wytwórni King z Cincinnati[9]. Na listy bestsellerów trafiły takie piosenki, jak All She Wants to Do is Rock (nr 1 w zestawieniu R&B „Billboardu”), (Don’t Roll Those) Bloodshot Eyes (at Me), Grandma Plays the Numbers, Good Morning, Judge, I Want My Fanny Brown, Sittin’ on It All the Time, I Love My Baby’s Pudding Lolipop Mama, Wasn’t That Good oraz Loving Machine[9]. Płyty sprzedawały się w dużych nakładach, zapewniając mu gwiazdorskie dochody[3]. Nagrał także szereg utworów, które ze względu na niestosowność tekstów nigdy nie zostały wydane[3].

Ponadto wniósł ogromny wkład w narodziny rock and rolla, nagrywając nową wersję piosenki Good Rocking Tonight, autorstwa Roya Browna[9]. Wersja Browna, wydana w 1947, to jump blues z jazzową sekcją rytmiczną. Natomiast jego interpretacja była znacznie bliższa późniejszym standardom rock and rolla. Wg opinii wielu krytyków muzycznych, przekształcił bluesa w rock and roll[9]. Piosenkę Good Rocking Tonight nagrał później Elvis Presley, który w początkach kariery wzorował się na nim[9].

W połowie lat 50. zaczął się regres jego kariery. Miały na to wpływ jego alkoholizm oraz spadek zainteresowania jego piosenkami, a w szczególności znudzenie słuchaczy ich często nazbyt swojskim wyrazem[9]. Zmieniał wytwórnie płytowe, ale coraz mniej nagrywał. Rzadziej także jeździł z koncertami i miewał długi[9].

Ostatnie lata

W 1963, kiedy jego Cadillaki z szoferem oraz luksusowy dom w Nowym Jorku były już tylko wspomnieniem, powrócił do Los Angeles[3]. Rzadko otrzymywał oferty pracy, śpiewał nawet na niskopłatnych koncertach lokalnych. W 1964 nagrał trzy utwory dla wytwórni Chess: The Comeback, Buzzard Luck i Conjured[3][10]. Choć piosenki były udane, kontynuacja nie nastąpiła. Ostatnią wielką imprezą, w której wziął udział był koncert w nowojorskim Apollo w listopadzie 1967. Wystąpił wraz z gwiazdami bluesa: Big Mamą Thornton, Big Joe Turnerem, Jimmym Witherspoonem i T-Bone Walkerem.

W ostatnim okresie życia zmagał się z rakiem gardła[3]. Przegrał z chorobą[7]. Zmarł w The USC Medical Center Hospital w Los Angeles. Miał 53 lata. Został pochowany w Woodlawn Memorial Park w kalifornijskiej miejscowości Compton[11].

Wybrana dyskografia

  • 1945 Wynonie „Blues” Harris with Illinois Jacquet and His All Stars/Jack McVea and His All Stars – Wynonie’s Blues/Somebody Changed the Lock on My Door (Apollo Recorda)
  • 1977 Mr Blues is Coming to Town (Route 66)
  • 1982 Wynonie „Mr Blues” Harris – Oh Babe! (Route 66)
  • 1990 Good Rocking Tonight (Charty R&B)
  • 2001
    • The Best of Wynonie Harris – Mr. Blues (Blues Forever)
    • Wynonie Harris – Rockin’ the Blues (Proper Box) – 4 CD, kompilacja

Zestawienie wg dat wydania płyt

Upamiętnienie

  • 1994 Wprowadzenie do Panteonu Sław Bluesa w Memphis[12]
  • 1998 Wprowadzenia do Panteonu Sław Rock and Rolla Nebraski (The Nebraska Rock and Roll Hall of Fame) w Lincoln
  • 2000 Wprowadzenie do Panteonu Sław The Central High School w Omaha[6]
  • 2005 Wprowadzenie do Panteonu Sław Czarnej Muzyki w Omaha (The Omaha Black Music Hall of Fame)[13]

Uwaga

  1. Wg danych, uzyskanych od jego rodziny z Omaha podczas spisu ludności w 1920, urodził się w 1913 w stanie Iowa[1]. Natomiast w karcie powołania do wojska z 1940 napisał i poświadczył własnoręcznym podpisem, że urodził się w 1913 w Safford w stanie Alabama[2].

Przypisy

  1. Wynonie Harris. The Blues Foundation. [dostęp 2024-08-27]. (ang.).
  2. Registration Card D.S.S.. Find a Grave. [dostęp 2024-08-27]. (ang.).
  3. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Wynonie Harris. allmusic.com. [dostęp 2024-08-27]. (ang.).
  4. 5 Candidates for the First Rock ’n’ Roll Song. Mental Floss. [dostęp 2024-08-27]. (ang.).
  5. 10 Often-Censored Songs From the Early ’50s. rebeatmag.com. [dostęp 2024-08-27]. (ang.).
  6. 1 2 Wynonie Harris. Central High School Foundation. [dostęp 2024-08-27]. (ang.).
  7. 1 2 3 4 Harris, Wynonie (1913-1969. Encyclopedia of the Great Plains. [dostęp 2024-08-28]. (ang.).
  8. 1 2 Lucky Millinder and His Orchestra Top Songs. musicvf.com. [dostęp 2025-02-27]. (ang.).
  9. 1 2 3 4 5 6 7 Wynonie Harris. last.fm. [dostęp 2024-08-27]. (ang.).
  10. Various – Shoutin’ Swingin’ & Makin' Love. Discogs. [dostęp 2024-08-27]. (ang.).
  11. Wynonie „Mr. Blues” Harris. Find a Grave. [dostęp 2024-08-27]. (ang.).
  12. Award Winners and Nominees. The Blues Foundation. [dostęp 2024-08-28]. (ang.).
  13. Lambert M. Surhone, Mariam T. Tennoe, Susan F. Henssonow, Omaha Black Music Hall of Fame, wyd. Betascript Publishing, 2011, ISBN 978-613-5-08558-7

Bibliografia

Linki zewnętrzne