Wynonie Harris
![]() | |
| Pseudonim |
„Mr Blues” |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
24 sierpnia 1915 |
| Data i miejsce śmierci |
14 czerwca 1969 |
| Typ głosu |
baryton |
| Gatunki | |
| Zawód |
muzyk (wokalista) |
| Wydawnictwo |
Apollo, King |
| Powiązania | |
| Zespoły | |
| Lucky Millinder and His Orchestra | |
Wynonie Harris, ps. „Mr Blues” (ur. 24 sierpnia 1915[a] w Omaha, zm. 14 czerwca 1969 w Los Angeles)[3] – afroamerykański wokalista jump bluesowy i rhythm and bluesowy, prekursor rock and rolla[4]. Znany z wykonywania piosenek o szybkim tempie i humorystycznych, często sprośnych tekstach[5].
Życiorys
Jego matka, Mallie Hood Anderson, w chwili jego narodzin miała piętnaście lat i była niezamężna. Na temat ojca brak dostępnych danych. Żona wokalisty – Olive i córka – Patricia twierdziły, że był rdzennym Amerykaninem o imieniu: Blue Jay. W 1920 zyskał ojczyma i nowe nazwisko, kiedy jego matka poślubiła starszego od niej o piętnaście lat Luthera Harrisa.
W 1931, mając szesnaście lat, porzucił szkołę średnią The Central High[6] w dzielnicy North Omaha i rozpoczął zabawowe życie. Rok później przyszła na świat jego pierwsza córka – Micky, której matką była Naomi Henderson. Po dziesięciu miesiącach został ojcem syna – Wesleya, którego miał z Laurą Devereaux. Dzieci wychowywały ich matki.
Początki kariery
Na początku lat 30. razem z Veldą Shannon założył zespół taneczny. Występowali w lokalach North Omaha i do 1934 byli stałą atrakcją w miejscowym Ritz Theater. Kiedy otrzymali angaż w klubie Jim Bell’s Harlem, zaczął śpiewać bluesa. Jeździli z występami także do Kansas City. Tam przysłuchiwał się śpiewowi Big Joe Turnera i Jimmyego Rushinga, którzy zostali jego idolami na całe życie.
W 1935 stał się na tyle popularny w Omaha, żeby móc się utrzymać z występów, mimo panującego wielkiego kryzysu gospodarczego. W tym samym roku zaczął spotykać się z szesnastoletnią Olive (Ollie) E. Goodlow z Council Bluffs w stanie Iowa, która specjalnie przyjechała do Omaha, żeby obejrzeć występ przystojnego, szaroniebieskookiego wokalisty[7]. 20 maja 1936 Ollie urodziła mu córkę – Adriannę Patricię (Pattie). Para pobrała się 11 grudnia tego samego roku. Później przez pewien czas mieszkali w nowym osiedlu Logan Fontenelle. Ollie pracowała jako barmanka i pielęgniarka, on natomiast występował w klubach. Pattie pozostawała pod opieką jego matki. W 1940 małżonkowie wyjechali do Kalifornii. Pattie z babcią zostały w Nebrasce.
W Los Angeles nie miał miał kłopotów ze znalezieniem pracy[3]. Na Central Avenue kluby dla Afroamerykanów tętniły życiem. Pracował wówczas zarówno jako wokalista, jak konferansjer. Rozgłos przyniosły mu występy w klubie Alabam, należącym do muzyka i biznesmena – Curtisa Mosby’ego. Tam powstał jego przydomek: „Mr Blues”[7]. Miał wybujałą, gwiazdorską osobowość, którą demonstrował na scenie i poza nią. Nie stronił też od uciech życia, m.in. pięknych kobiet i alkoholu.
Gwiazdor
Z uwagi na strajk związku zawodowego muzyków w latach 1942–1944 nie mógł nagrywać. Żeby zarobić, musiał dużo występować. W końcu 1943 przyjechał do Chicago na kontrakt w klubie Rhumboogie Café. Tam go zauważył sławny bandlider Lucky Millinder i zaproponował pracę w orkiestrze[3]. W marcu 1944 skorzystał z oferty, dołączył do zespołu i razem z nim wyjechał do Nowego Jorku. Występowali w Apollo Theatre. Podczas swojego debiutu zaśpiewał piosenkę Who Threw the Whiskey in the Well. Nagrał ją w 1944 podczas swojej pierwszej studyjnej sesji nagraniowej. Natomiast została wydana w kwietniu następnym roku, stając się największym przebojem orkiestry. Przez osiem tygodni utrzymywała się na pierwszym miejscu listy R&B tygodnika muzycznego „Billboard”[8]. Osiągnęła także siódmą pozycję na liście „Hot 100”[8].
Dzięki charyzmatycznym występom z Millinderem stale zyskiwał na popularności. Przyczyniły się do tego zwłaszcza tournées po kraju. Jednakże podczas występów w teksańskim San Antonio odszedł z orkiestry wskutek nieporozumień płacowych z Millinderem. Po trzech tygodniach wrócił do niej, bandlider bowiem zgodził się płacić mu żądane sto dolarów za wieczór. Millinder zrobił to, gdyż promotor orkiestry z Houston zakazał występów zespołu bez Harrisa, który niedługo później definitywnie opuścił orkiestrę. Następnie pracował na własną rękę, przyjmując terminowe angaże w znanych, czarnych klubach nocnych w całym kraju i często jeżdżąc z koncertami[7].
W lipcu 1945 po raz pierwszy nagrał utwór pod własnym nazwiskiem. Wytwórnia Philo Records[3] zarejestrowała utwór Around the Clock, który zyskał popularność, a później ukazał się na płytach m.in. Big Joe Turnera i Jimmy’ego Rushinga. Towarzyszący mu zespół sformował Johnny Otis, muzyk, bandlider i producent płytowy. Miesiąc później podpisał kontrakt z Apollo Records[3]. W 1946 wylansował dwa przeboje: Wynonie’s Blues (z grupą saksofonisty Illinois Jacqueta) i Playful Baby[3]. Wielką sławę i status gwiazdora oraz dały mu utwory nagrane dla wytwórni King z Cincinnati[9]. Na listy bestsellerów trafiły takie piosenki, jak All She Wants to Do is Rock (nr 1 w zestawieniu R&B „Billboardu”), (Don’t Roll Those) Bloodshot Eyes (at Me), Grandma Plays the Numbers, Good Morning, Judge, I Want My Fanny Brown, Sittin’ on It All the Time, I Love My Baby’s Pudding Lolipop Mama, Wasn’t That Good oraz Loving Machine[9]. Płyty sprzedawały się w dużych nakładach, zapewniając mu gwiazdorskie dochody[3]. Nagrał także szereg utworów, które ze względu na niestosowność tekstów nigdy nie zostały wydane[3].
Ponadto wniósł ogromny wkład w narodziny rock and rolla, nagrywając nową wersję piosenki Good Rocking Tonight, autorstwa Roya Browna[9]. Wersja Browna, wydana w 1947, to jump blues z jazzową sekcją rytmiczną. Natomiast jego interpretacja była znacznie bliższa późniejszym standardom rock and rolla. Wg opinii wielu krytyków muzycznych, przekształcił bluesa w rock and roll[9]. Piosenkę Good Rocking Tonight nagrał później Elvis Presley, który w początkach kariery wzorował się na nim[9].
W połowie lat 50. zaczął się regres jego kariery. Miały na to wpływ jego alkoholizm oraz spadek zainteresowania jego piosenkami, a w szczególności znudzenie słuchaczy ich często nazbyt swojskim wyrazem[9]. Zmieniał wytwórnie płytowe, ale coraz mniej nagrywał. Rzadziej także jeździł z koncertami i miewał długi[9].
Ostatnie lata
W 1963, kiedy jego Cadillaki z szoferem oraz luksusowy dom w Nowym Jorku były już tylko wspomnieniem, powrócił do Los Angeles[3]. Rzadko otrzymywał oferty pracy, śpiewał nawet na niskopłatnych koncertach lokalnych. W 1964 nagrał trzy utwory dla wytwórni Chess: The Comeback, Buzzard Luck i Conjured[3][10]. Choć piosenki były udane, kontynuacja nie nastąpiła. Ostatnią wielką imprezą, w której wziął udział był koncert w nowojorskim Apollo w listopadzie 1967. Wystąpił wraz z gwiazdami bluesa: Big Mamą Thornton, Big Joe Turnerem, Jimmym Witherspoonem i T-Bone Walkerem.
W ostatnim okresie życia zmagał się z rakiem gardła[3]. Przegrał z chorobą[7]. Zmarł w The USC Medical Center Hospital w Los Angeles. Miał 53 lata. Został pochowany w Woodlawn Memorial Park w kalifornijskiej miejscowości Compton[11].
Wybrana dyskografia
- 1945 Wynonie „Blues” Harris with Illinois Jacquet and His All Stars/Jack McVea and His All Stars – Wynonie’s Blues/Somebody Changed the Lock on My Door (Apollo Recorda)
- 1977 Mr Blues is Coming to Town (Route 66)
- 1982 Wynonie „Mr Blues” Harris – Oh Babe! (Route 66)
- 1990 Good Rocking Tonight (Charty R&B)
- 2001
- The Best of Wynonie Harris – Mr. Blues (Blues Forever)
- Wynonie Harris – Rockin’ the Blues (Proper Box) – 4 CD, kompilacja
Zestawienie wg dat wydania płyt
Upamiętnienie
- 1994 Wprowadzenie do Panteonu Sław Bluesa w Memphis[12]
- 1998 Wprowadzenia do Panteonu Sław Rock and Rolla Nebraski (The Nebraska Rock and Roll Hall of Fame) w Lincoln
- 2000 Wprowadzenie do Panteonu Sław The Central High School w Omaha[6]
- 2005 Wprowadzenie do Panteonu Sław Czarnej Muzyki w Omaha (The Omaha Black Music Hall of Fame)[13]
Uwaga
Przypisy
- ↑ Wynonie Harris. The Blues Foundation. [dostęp 2024-08-27]. (ang.).
- ↑ Registration Card D.S.S.. Find a Grave. [dostęp 2024-08-27]. (ang.).
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Wynonie Harris. allmusic.com. [dostęp 2024-08-27]. (ang.).
- ↑ 5 Candidates for the First Rock ’n’ Roll Song. Mental Floss. [dostęp 2024-08-27]. (ang.).
- ↑ 10 Often-Censored Songs From the Early ’50s. rebeatmag.com. [dostęp 2024-08-27]. (ang.).
- 1 2 Wynonie Harris. Central High School Foundation. [dostęp 2024-08-27]. (ang.).
- 1 2 3 4 Harris, Wynonie (1913-1969. Encyclopedia of the Great Plains. [dostęp 2024-08-28]. (ang.).
- 1 2 Lucky Millinder and His Orchestra Top Songs. musicvf.com. [dostęp 2025-02-27]. (ang.).
- 1 2 3 4 5 6 7 Wynonie Harris. last.fm. [dostęp 2024-08-27]. (ang.).
- ↑ Various – Shoutin’ Swingin’ & Makin' Love. Discogs. [dostęp 2024-08-27]. (ang.).
- ↑ Wynonie „Mr. Blues” Harris. Find a Grave. [dostęp 2024-08-27]. (ang.).
- ↑ Award Winners and Nominees. The Blues Foundation. [dostęp 2024-08-28]. (ang.).
- ↑ Lambert M. Surhone, Mariam T. Tennoe, Susan F. Henssonow, Omaha Black Music Hall of Fame, wyd. Betascript Publishing, 2011, ISBN 978-613-5-08558-7
Bibliografia
- Wynonie Harris, allmusic.com
- Wynonie Harris, last.fm
- Harris, Wynonie (1913-1969, Encyclopedia of the Great Plains
Linki zewnętrzne
- Wynonie Harris – dyskografia, Discogs
- Wynonie Harris, bluesway.gr
