Xerophyta

Xerophyta
Ilustracja
Xerophyta equisetoides var trichophylla
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

pandanowce

Rodzina

Velloziaceae

Podrodzina

Vellozioideae

Rodzaj

Xerophyta

Nazwa systematyczna
Xerophyta Juss.
Gen. Pl.: 50 (1789)
Typ nomenklatoryczny

Xerophyta madagascariensis J.F. Gmel.
[= Xerophyta pinifolia Lam. ex Poir.][3]

Pokrój Xerophyta retinervis
Kwiat Xerophyta retinervis

Xerophyta Juss. – rodzaj wieloletnich, kserofitycznych roślin z rodziny Velloziaceae, obejmujący 57 gatunków, występujących w Afryce, od Nigerii, Gwinei Równikowej i Zairu do Sudanu i Erytrei na północy do Republiki Południowej Afryki i Madagaskaru na południu, a także w Azji, na Półwyspie Arabskim[4].

Nazwa naukowa rodzaju pochodzi od greckich słów ξερος (kseros – suche, suszone) i φυτών (phyton – rośliny) i odnosi się do formy życiowej tych roślin[5].

Morfologia

Pokrój
Rośliny niewielkie do dużych.
Łodyga
Zdrewniała, włóknista, rozgałęziona, wzniesiona i naziemna[6].
Liście
Blaszki liściowe wąsko trójkątne i nitkowate lub równowąskie, tępe, cylindryczne i zwężające się[6].
Kwiaty
Promieniste, obupłciowe, 6-pręcikowe, wyrastające wierzchołkowo na łodydze. Hypancjum niewiele dłuższe od zalążni. Okwiat sześciolistkowy. Listki okwiatu położone w dwóch okółkach, zrośnięte w rurkę. Pręciki o spłaszczonych nitkach, niemal całkowicie zrośniętych z listkami okwiatu, oraz równowąskich główkach. Zalążnia trójkomorowa, często spłaszczona wierzchołkowo. Szyjka słupka wydłużona, przechodząca w 3 znamiona. W każdej komorze zalążni powstają dwa łożyska. Septalne miodniki położone są w ścianach zalążni[6].
Owoce
Torebki zawierające liczne nasiona[6].

Systematyka

Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)
Należy do podrodziny Vellozioideae, rodziny Velloziaceae, w rzędzie pandanowców (Pandanales) zaliczanych do jednoliściennych (monocots)[2].
Gatunki[4]
  • Xerophyta acuminata (Baker) N.L.Menezes
  • Xerophyta adendorffii Behnke
  • Xerophyta andringitrensis (H.Perrier) Phillipson & Lowry
  • Xerophyta arabica (Baker) N.L.Menezes
  • Xerophyta argentea (Wild) L.B.Sm. & Ayensu
  • Xerophyta brevifolia (H.Perrier) Phillipson & Lowry
  • Xerophyta capillaris Baker
  • Xerophyta cauliflora Behnke
  • Xerophyta concolor L.B.Sm.
  • Xerophyta connata McPherson & van der Werff
  • Xerophyta dasylirioides Baker
  • Xerophyta demeesmaekeriana P.A.Duvign. & Dewit
  • Xerophyta eglandulosa H.Perrier
  • Xerophyta elegans (Balf.) Baker
  • Xerophyta equisetoides Baker
  • Xerophyta eylesii (Greves) N.L.Menezes
  • Xerophyta glabra Behnke
  • Xerophyta glutinosa Behnke
  • Xerophyta goetzei (Harms) L.B.Sm. & Ayensu
  • Xerophyta hereroensis (Schinz) N.L.Menezes
  • Xerophyta hirtiflora Behnke & E.Hummel
  • Xerophyta humilis (Baker) T.Durand & Schinz
  • Xerophyta junodii Behnke
  • Xerophyta kirkii (Hemsl.) L.B.Sm. & Ayensu
  • Xerophyta longicaulis Hilliard
  • Xerophyta monroi (Greves) N.L.Menezes
  • Xerophyta naegelsbachii (Dinter ex Friedr.-Holzh.) Behnke
  • Xerophyta nutans L.B.Sm. & Ayensu
  • Xerophyta pauciramosa (L.B.Sm. & Ayensu) Behnke
  • Xerophyta pectinata Baker
  • Xerophyta pinifolia Lam. ex Poir.
  • Xerophyta pseudopinifolia Behnke
  • Xerophyta purpurascens Behnke
  • Xerophyta rehmannii Behnke
  • Xerophyta retinervis Baker
  • Xerophyta rippsteinii L.B.Sm., J.-P.Lebrun & Stork
  • Xerophyta rosea (Baker) N.L.Menezes
  • Xerophyta scabrida (Pax) T.Durand & Schinz
  • Xerophyta schlechteri (Baker) N.L.Menezes
  • Xerophyta schnizleinia (Hochst.) Baker
  • Xerophyta seinei Behnke, K.Kramer & E.Hummel
  • Xerophyta sessiliflora Baker
  • Xerophyta simulans L.B.Sm. & Ayensu
  • Xerophyta spekei Baker
  • Xerophyta splendens (Rendle) N.L.Menezes
  • Xerophyta squarrosa Baker
  • Xerophyta stenophylla Baker
  • Xerophyta suaveolens (Greves) N.L.Menezes
  • Xerophyta tanzaniana Behnke
  • Xerophyta trichophylla (Baker) N.L.Menezes
  • Xerophyta tulearensis (H.Perrier) Phillipson & Lowry
  • Xerophyta vallispongolana J.E.Burrows, S.M.Burrows & Behnke
  • Xerophyta velutina Baker
  • Xerophyta villosa (Baker) L.B.Sm. & Ayensu
  • Xerophyta viscosa Baker
  • Xerophyta wentzeliana (Harms) Sölch
  • Xerophyta zimbabwensis Behnke & E.Hummel

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. 1 2 Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-03-11] (ang.).
  3. Index Nominum Genericorum. Smithsonian Institution. [dostęp 2011-02-19].
  4. 1 2 Rafaël Govaerts: World Checklist of Selected Plant Families. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-03-11]. (ang.).
  5. D. Gledhill: The names of plant. Cambridge ; New York: Cambridge University Press, 2008, s. 409. ISBN 978-0-521-86645-3.
  6. 1 2 3 4 Klaus Kubitzki: Velloziaceae. W: Klaus Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. T. 3: Flowering Plants. Monocotyledons. Lilianae (except Orchidaceae). Berlin Heidelberg: Springer-Verlag, 1998, s. 459-465. ISBN 3-540-64060-6. (ang.).