Yvette Grimaud

Yvette Grimaud
Data i miejsce urodzenia

29 stycznia 1922
Algier

Data i miejsce śmierci

19 lutego 2012
Villiers-le-Bel

Instrumenty

fortepian, fale Martenota

Gatunki

muzyka klasyczna

Zawód

kompozytorka, pianistka, etnomuzykolożka

Yvette Grimaud (ur. 29 stycznia 1922 w Algierze[1], zm. 19 lutego 2012 w Villiers-le-Bel[2]) – francuska kompozytorka i pianistka, etnomuzykolożka.

Życiorys

Studiowała w paryskim konserwatorium do 1941 roku[1], uczyła się u Oliviera Messiaena[2]. Koncertowała w Europie od 1934 roku[1]. Przeprowadziła się z rodzinnego miasta do Paryża[2]. Pisała i wykonywała kompozycje przeznaczone na fale Martenota[1]. Była pierwszą wykonawczynią dwóch dzieł Pierre’a Bouleza w 1946 roku w Paryżu (12 notations i Trois psalmodies – pierwsze publiczne wykonanie muzyki tego kompozytora – 12 lutego 1946 roku[3]), a także premierowego wykonania pierwszej sonaty André Joliveta[2]. 28 listopada 1951 roku wraz z Pierrem Boulezem, Claudem Helfferem oraz Iną Mariką dokonała prawykonania Deuxième fragment symphonique op. 24[4] autorstwa Iwana Wyszniegradskiego na cztery fortepiany (z czego dwa przestrojone o ćwierć tonu)[5].

Porzuciła karierę pianistki na rzecz badań etnomuzykologicznych[2]. Była pierwszą zagraniczną badaczką, której udało się podróżować po Gruzińskiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej – nagrała tamże blisko 400 gruzińskich pieśni ludowych[6], podróżowała wówczas z gruzińskim folklorystą Grigolem Czchikwadzem[7]. Interesowała ją gruzińska polifonia[8]. Badała także tradycje muzyczne Pigmejów Babinga[2]. W latach 60. XX wieku prowadziła kurs muzyki ludowej w lyońskim konserwatorium[2].

Twórczość

Zajmowała się eksperymentami w dziedzinie techniki ćwierćtonowej[1]. Wybrane dzieła:

  • 4 Chants d'Espace na głos, fale Martenota i perkusję (1947)
  • Musique sur le Nom de Jean-Claude Touche na głosy żeńskie, fale Martenota i kotły[1]
  • Chant de Courbes na dwoje fal Martenota i kotły[1]

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 Bogusław Schäffer, Leksykon kompozytorów XX wieku, Mieczysława Hanuszewska, Andrzej Trzaskowski, Zygmunt Wachowicz, t. 1, A-Ł, Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1963, s. 214.
  2. 1 2 3 4 5 6 7 Oubradous, Grimaud - Mozart KV 452 (Classic CN 2017-9) 1948. cond Fernand Oubradous, piano Yvette Grimaud, Société des Instruments à Vent 1948. [dostęp 2025-03-11].
  3. Pierre Boulez, wyznawca muzycznej awangardy – Magazyn Operowy Adama Czopka [online], 15 października 2023 [dostęp 2025-03-11].
  4. Franck Jedrzejewski, Voix Nouvelles • Fondation Royaumont • Archives 1983-2012 • biographi… [online], archive.vn, 1998 [dostęp 2025-03-11].
  5. Association Ivan Wyschnegradsky [online], Association Ivan Wyschnegradsky [dostęp 2025-03-11] (fr.).
  6. Grimaud and Georgian Song – International Research Center for Traditional Polyphony [online] [dostęp 2025-03-11] (ang.).
  7. Grimaud and Georgian Song – Société française d'ethnomusicologie [online], 12 lutego 2020 [dostęp 2025-03-11] (fr.).
  8. Raluca Mateoc, François Ruegg, Recalling Fieldwork: People, Places and Encounters, LIT Verlag Münster, 2020, s. 43, ISBN 978-3-643-80247-7 (ang.).