Zębiełek ryftowy

Zębiełek ryftowy
Crocidura phaeura[1]
Osgood, 1936
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

ryjówkokształtne

Rodzina

ryjówkowate

Podrodzina

zębiełki

Rodzaj

zębiełek

Gatunek

zębiełek ryftowy

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Zębiełek ryftowy[3] (Crocidura phaeura) – gatunek ssaka z rodziny ryjówkowatych. Endemit Etiopii.

Takson ten opisany został w 1936 roku przez Wilfreda Hudsona Osgooda jako podgatunek zębiełka burundyjskiego. Uznany został za osobny gatunek po raz pierwszy przez R. Huttenrera w 1981 roku[4] i tak traktowany jest współcześnie[5].

Znane są tylko dwa stanowiska, na których stwierdzono tego ssaka. Oba znajdują się w etiopskiej części Wielkich Rowów Afrykańskich[5]. Pierwsze to lokalizacja typowa, z której pozyskano cztery osobniki serii typowej[4]. Znajduje się ona w prowincji Sidamo, na północny wschód od Allata, u zachodnich podnóży góry Guramba[5][4]. Drugie miejsce, wskazane w 1993 roku przez Duckwortha i współpracowników to nadrzeczny las w Parku Narodowym Necz Sar, ograniczony rzekami Collufu i Sermale. Na tym stanowisku stwierdzono 13 osobników[2]. Obie lokalizacje znajdują się w lasach[5] na wysokości między 1100 a 2400 m n.p.m.[2]

W latach 1990–96 gatunek klasyfikowany był przez IUCN w kategorii niedostatecznie poznanych. W latach 1996–2004 miał status krytycznie zagrożonego (CR), a od 2004 narażonego na wymarcie (VU). Od 2008 roku klasyfikowany jest jako gatunek zagrożony (EN). Przyczynami zagrożenia są niewielki zasięg występowania oraz wciąż trwające zmniejszanie powierzchni i pogarszanie jakości siedlisk tego gatunku[2].

Przypisy

  1. Crocidura phaeura, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. 1 2 3 4 L. Lavrenchenko, Crocidura phaeura, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2024-2 [dostęp 2025-03-12] (ang.).
  3. Nazwa polska za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015. ISBN 978-83-88147-15-9.
  4. 1 2 3 D.W. Yalden, M.J. Largen, D. Kock, J.C. Hillman. Catalogue of the mammals of Ethiopia and Eritrea. 7. Revised checklist, zoogeography and conservation. „Tropical Zoology”. 9, s. 73–164, 1996. ISSN 0394-6975.
  5. 1 2 3 4 Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Crocidura phaeura w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 2016-01-20]