Zasłonak pomarańczowy

Zasłonak pomarańczowy
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

gołąbkowce

Rodzina

zasłonakowate

Rodzaj

zasłonak

Gatunek

zasłonak pomarańczowy

Nazwa systematyczna
Cortinarius eufulmineus Rob. Henry
Bull. trimest. Soc. mycol. Fr. 67(3): 306 (1952) [1951]

Zasłonak pomarańczowy (Cortinarius eufulmineus (Pers.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1952 r. Robert Henry we Francji[1]. Synonimy[2]:

  • Cortinarius eufulmineus var. brunneopurpuraceus (Chevassut & Rob. Henry) Bidaud, Eyssart. & Reumaux 2003
  • Cortinarius eufulmineus var. testudineus Bidaud & Consiglio 2000
  • Cortinarius fulmineus f. brunneopurpuraceus Chevassut & Rob. Henry 1978
  • Phlegmacium eufulmineum (Rob. Henry) M.M. Moser 1960

Nazwę polską zarekomendował w 2003 r. Władysław Wojewoda[3]. W internetowym atlasie grzybów ma nazwę zasłonak brązowordzawy[4].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 6–12 cm, początkowo półkulisty, następnie wypukły, w końcu płasko-wypukły do rozpostartego. Brzeg regularny, podwinięty, szybko wyprostowujący się, z nieznacznie wystającym obrzeżem. Powierzchnia błyszcząca, w stanie wilgotnym śluzowata, w stanie suchym matowa i sucha, z licznymi resztkami osłony całkowitej i mniej lub bardziej szerokimi miedzianobrązowymi płytkami na ochrowożółtym, żółtopomarańczowym tle, na środku kapelusza miedzianobrązowym. Pod działaniem KOH czerwonobrązowy[5].

Blaszki

Gęste, o szerokości do 7 mm, przyrośnięte, nierówne, z licznymi blaszeczkami, początkowo jasnożółte, po dojrzeniu żelaziste. Ostrza nieregularne, tej samej barwy[5].

Trzon

Wysokość 7–10 cm, grubość 2–4 cm, sztywny, z obrzeżoną bulwą o szerokości do 6 cm. Powierzchnia włóknista, cytrynowożółta z czerwonobrązowym obrzeżeniem bulwy. Osłona obfita, nietrwała, jasnożółta[5].

Miąższ

Gruby, włóknisty, w kontakcie z powietrzem jasnożółty. Smak i zapach lewie wyczuwalny[5].

Cechy mikroskopowe

Bazydiospory rdzawoobrązowe o wymiarach 11,8–14,0 × 6,5–8,2 μm, Q= 1,6–2,1, migdałkowate, brodawkowate lub o kształcie zbliżonym do cytryny, z gęstymi, szerokimi brodawkami. W 2% roztworze KOH płowożółte. Skórka kapelusza zbudowana z nitkowatych, żelowanych strzępek zmieszanych ze strzępkami cylindrycznymi o średnicy do 6 µm, septowanych, ze sprzążkami[5].

Występowanie i siedlisko

Znane są jego stanowiska w Europie i Ameryce Północnej[6]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski jego stanowiska podała Flisińska w 1997[3] i 2004[4].

Naziemny grzyb mykoryzowy. Rośnie na ziemi w lasach, wśród liści[3].

Przypisy

  1. 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2025-03-30] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2025-03-30] (ang.).
  3. 1 2 3 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 172, ISBN 83-89648-09-1.
  4. 1 2 Aktualne stanowiska ''Cortinarius eufulmineus'' w Polsce [online] [dostęp 2025-03-30].
  5. 1 2 3 4 5 Cortinarius eufulmineus [online], Fichas Micológicas [dostęp 2025-03-30] (hiszp.).
  6. Występowanie cortinarius eufulmineus na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2025-03-30].