Zasłonak porysowany
_Fr._1098973857.jpg) | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
zasłonak porysowany |
| Nazwa systematyczna | |
| Cortinarius incisus (Pers.) Fr. Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 301 (1838) [1836-1838] | |
Zasłonak porysowany (Cortinarius incisus (Pers.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1801 r. Christiaan Hendrik Persoon, nadając mu nazwę Agaricus incisus. W 1838 r. Elias Fries przeniósł go do rodzaju Cortinarius[1]. Pozostałe synonimy[2]:
- Agaricus gentilis d incisus (Pers.) Fr. 1821
- Gomphos incisus (Pers.) Kuntze 1891
- Hydrocybe incisa (Pers.) M.M. Moser 1953
- Telamonia incisa (Pers.) Wünsche 1877
Franciszek Błoński w 1896 r. nadał mu polską nazwę zasłonak nacięty, Andrzej Nespiak w 1981 r. zasłonak pocięty, Władysław Wojewoda w 2003 r. zarekomendował nazwę zasłonak porysowany[3].
Morfologia
Średnio mięsisty, higrofaniczny, o szerokości 2–5 cm, dzwonkowato-wypukły, z niewielkim garbkiem o kształcie od ostrego do tępego. Powierzchnia tabaczkowobrązowa do cynamonoworudej, naga, promieniście drobno porysowana, szczególnie w kierunku brzegu, nieprążkowana. Brzeg początkowo podgięty[4].
Przyrośnięte, potem zatokowate, o średniej gęstości i szerokości, blaszeczki węższe, początkowo cynamonowe, potem żelaziste. Ostrza równe[4].
Wysokość 3–6 cm, średnica 0,2–0,5 cm, równy, początkowo watowaty, potem pusty, prosty lub wygięty. Powierzchnia u góry naga, ku dołowi włókienkowata, brązowa, na dolnej połowie biaława od osłony[4].
Cienki, tej samej barwy co powierzchnia, potem blady[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki szerokoelipsoidalne, 78,5 (–9) × 5–6 µm, prawie gładkie, pod mikroskopem blado-rdzawe[4].
Występowanie i siedlisko
Podano jego występowanie w Europie i Ameryce Północnej[5]. W Polsce podano wiele stanowisk[3]. Najbardziej aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[6].
Naziemny grzyb mykoryzowy występujący w lasach liściastych i iglastych[3].
Przypisy
- 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2025-04-03] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2025-04-03] (ang.).
- 1 2 3 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 176, ISBN 83-89648-09-1.
- 1 2 3 4 5 Cortinarius [online] [dostęp 2018-04-03] (ang.).
- ↑ Występowanie Cortinarius incisus na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2025-03-30].
- ↑ Cortinarius incisus (zasłonak porysowany) [online], grzyby.pl [dostęp 2025-03-30].