Zbójek kasztanoplecy
| Bolitochara obliqua | |||
| Erichson, 1837 | |||
.png) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina |
rydzenice | ||
| Plemię |
Homalotini | ||
| Podplemię |
Bolitocharina | ||
| Rodzaj |
zbójek | ||
| Gatunek |
zbójek kasztanoplecy | ||
| Synonimy | |||
| |||
Zbójek kasztanoplecy[1] (Bolitochara obliqua) – gatunek chrząszcza z rodziny kusakowatych i podrodziny rydzenic. Zamieszkuje Europę oraz zachodnią część Azji.
Taksonomia
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1837 roku przez Wilhelma Ferdinanda Erichsona[2][3].
Morfologia
Chrząszcz o wydłużonym ciele długości od 3,2 do 4 mm. Głowa jest ciemnobrązowa do czarnej, o dobrze zaznaczonych, całkowicie obrzeżonych skroniach. Czułki u nasady są żółtoczerwone do czerwonobrązowych, a w wierzchołkowej połowie brązowe. Szyja jest bardzo krótka i szersza niż połowa szerokości głowy. Przedplecze ma kolor rudobrązowy do brązowego i jest nieco szersze od głowy. Powierzchnie głowy i przedplecza są wyraźniej mikrorzeźbione i gęściej punktowane niż u B. lauferi i B. varia. Pokrywy są znacznie szersze i dłuższe od przedplecza, żółtawe do jasnorudobrązowych z rozlegle zaczernionymi okolicą tarczki i kątami zewnętrzno-tylnymi, w związku z czym jaśniejsza barwa tworzy ukośną przepaskę od barków po tylne kąty przyszwowe. Odnóża są pomarańczowe do czerwonobrązowych, niekiedy rozlegle przyciemnione. Odwłok jest ciemnobrązowy do czarnego z lekko rudobrązowo rozjaśnionymi bocznymi i tylnymi krawędziami tergitów. U samca piąty tergit ma gęsto rozmieszczone, wzdłużne ziarenkowanie i pozbawiony jest podłużnego kila pośrodku. Boki odwłoka są równoległe[4].
Ekologia i występowanie
Owad rozmieszczony od nizin po obszary górskie, gdzie sięga do piętra subalpejskiego. Bytuje w owocnikach grzybów nadrzewnych rosnących na murszejących drzewach liściastych, a rzadziej na świerkach czy sosnach, a także pod luźną korą, wiązkami chrustu oraz opadłym i przegrzybiałym listowiem[5].
Gatunek palearktyczny. W Europie znany jest z Irlandii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Białorusi, Ukrainy, Bułgarii, Bośni i Hercegowiny, Grecji i europejskiej części Rosji[2]. W Azji podawany jest z anatolijskiej części Turcji[6], Gruzji, Armenii, Azerbejdżanu[2] i Iranu[6].
Przypisy
- ↑ Andrzej Szujecki: Kusakowate (Staphylinidae) lasów Polski. Aspekt różnorodności i monitoringu zooindykacyjnego. Warszawa: Lasy Państwowe, 2017. ISBN 978-83-65659-00-2.
- 1 2 3 M. Schülke, A. Smetana: Staphylinidae. W: Catalogue of Palaearctic Coleoptera Volume 2. Hydrophiloidea-Staphylinoidea. I. Löbl, D. Löbl (red.). Wyd. Brill. Leiden, Boston: 2015, s. 427.
- ↑ Wilhelm Ferdinand Erichson: Die Käfer der Mark Brandenburg. Erster Band, Erste Abtheilung. Berlin: F.H. Morin, 1837, s. 298.
- ↑ Arved Lompe: Gattung Bolitochara Mannh.. [w:] Käfer Europas [on-line]. [dostęp 2024-11-01].
- ↑ B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Staphylinidae, część 3: Aleocharinae. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (8), 1981.
- 1 2 Volker Assing. On the Bolitochara species of West Palearctic region (Coleoptera: Staphylinidae: Aleocharinae). „Stuttgarter Beiträge zur Naturkunde (A)”. 7, s. 33–63, 2014.