Zbigniew Żylicz
Zbigniew „Ben” Żylicz (ur. 13 czerwca 1955 we Wrocławiu[1]) – holenderski lekarz polskiego pochodzenia, nauczyciel akademicki.
Wykształcenie
Młodość spędził we Wrocławiu, następnie w Gdańsku. W 1973 roku zdał maturę w III Liceum Ogólnokształcącym w Gdańsku-Wrzeszczu. Studiował medycynę na Akademii Medycznej w Gdańsku, gdzie w 1979 roku uzyskał dyplom lekarski z wyróżnieniem.
Kariera zawodowa
Po ślubie w 1980 roku z J.M.M. Loor przeniósł się na stałe do Holandii. Tam w 1981 roku zaczął specjalizację z chorób wewnętrznych, najpierw w Sophia Ziekenhuis w Zwolle następnie Szpitalu Uniwersyteckim w Nijmegen. W 1988 roku obronił pracę doktorską zatytułowaną Sparsomycin and its analogues. A preclinical Study of Novel Anticancer Drugs. Specjalizację z onkologii medycznej skończył w 1991 roku po dwuletnim stażu w Szpitalu Akademickim w Groningen. Do końca 1993 roku pracował jako naukowiec i internista ogólny w szpitalu w Doetinchem. Interesował się medycyną paliatywną jako częścią onkologii.
Jego mentorem był przez kilka dziesięcioleci Prof. dr Robert Twycross z Uniwersytetu w Oxfordzie[2].
Hospicjum i medycyna paliatywna
W 1994 został dyrektorem medycznym w Hospicjum Rozenheuvel w Rozendaal koło Arnhem, jednym z pierwszych hospicjów dla terminalnie chorych w Holandii. Pierwsze lata pracy w hospicjum opisał w wywiadzie-rzece Terminus. Dr. Ben Zylicz en de kunst van sterven[3].
W swoich publikacjach proponuje opiekę paliatywną nad terminalnie chorymi jako alternatywę dla osób myślących o eutanazji[4][5]. Krytykował analizy wyników badań, które doprowadziły do ustalenia w Holandii przepisów depenalizujących eutanazję[6]. Uczestniczył w pracy Specjalnego Komitetu Izby Lordów w Westminster w Londynie analizującego celowość wprowadzenia w Wielkiej Brytanii przepisów zezwalających na eutanazję[7]. W 1998 roku przemawiał w tej sprawie do Izby Lordów[8]. Był promotorem pomocniczym dwóch doktoratów z etyki lekarskiej: Dr R.J. Janssens i Dr J. van Osselen-Riem.
W 2005 przeniósł się do Zjednoczonego Królestwa, gdzie został dyrektorem medycznym Dove House Hospice, hospicjum w Kingston upon Hull. Dwa lata później zdał egzamin państwowy na specjalizację z medycyny paliatywnej w Wielkiej Brytanii. W 2011 roku został zaproszony do hospicjum akademickiego Hildegard Hospiz w Bazylei w Szwajcarii. Oprócz badań naukowych i pracy klinicznej był starszym konsultantem medycyny paliatywnej w Szpitalu Uniwersyteckim w Bazylei. W 2015 przeszedł na emeryturę i wrócił do Holandii.
Działalność w Polsce
W latach 2001-2005 był profesorem wizytującym na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu[9]. W 2020 roku obronił w Polsce pracę habilitacyjną Nasilony, przewlekły, oporny na leczenie świąd w przebiegu chorób nowotworowych i innych chorób wewnętrznych. Nowe metody leczenia[10] W tym samym roku został profesorem na Uniwersytecie Rzeszowskim[11]. Od 2020 roku kontynuuje działalność edukacyjną. Jest zastępcą redaktora naczelnego czasopisma naukowego „Palliative Medicine in Practice”.
Praca naukowa i publikacje
Prowadził prace naukowe z zakresu leczenia uciążliwego bólu, świądu i kaszlu w przebiegu choroby nowotworowej[12]. Badał stosowanie miejscowe morfiny w leczeniu bolesnych ran i owrzodzeń[13], leczenie duszności w przebiegu choroby nowotworowej morfiną wziewną (wraz z prof. Małgorzatą Krajnik)[14][15]. Jest autorem ponad 200 artykułów naukowych, napisanych w czterech językach oraz redaktorem czterech książek naukowych i podręczników. Wykładał w wielu państwach europejskich, Stanach Zjednoczonych, Japonii, Chinach, Nowej Zelandii, Ugandzie, Australii i Arabii Saudyjskiej.
Odznaczenia
W 2006 roku udekorowany przez Królową Niderlandów Beatrycze Krzyżem Oficerskim Orderu Oranje-Nassau[16]
Rodzina
Jest wnukiem płk. dypl. Bohdana Hulewicza. Jest synem Andrzeja i Marii Żyliczowej z.d. Hulewicz. Jest bratankiem prof. Marka Żylicza i prof. Jana Żylicza, bratem Witolda, prof. Macieja Żylicza i Anny. W bliskiej rodzinie 10 osób osób ma stopień doktora habilitowanego czy tytuł profesora[17].
Przypisy
- ↑ Małgorzata Bos-Karczewska, NASZ KOLEGA ZE STEP-u: Zbyszek Żylicz otrzymał Krzyż Oficerski Orderu Oranje-Nassau – 28.04.2006 [online], polonia.nl, 28 kwietnia 2006 [dostęp 2024-10-31].
- ↑ Zbigniew Żylicz, Małgorzata Krajnik, To the memory of Robert Geoffrey Twycross 1941–2024, „Palliative Medicine in Practice”, 5 grudnia 2024 [dostęp 2024-12-14] (ang.).
- ↑ Jasper Enklaar. Terminus. Dr. Ben Zylicz en de kunst van sterven. [Terminus. Dr Ben Zylicz i sztuka umierania] Zutphen. Plataan. 1999
- ↑ Etyczne aspekty opieki paliatywnej [online], ruj.uj.edu.pl [dostęp 2024-10-17].
- ↑ Aleksandra Zbroja, Holandia: Eutanazja czy opieka paliatywna? Ból nie ma sensu - pacjent wybiera sam [online], wyborcza.pl, 20 listopada 2017 [dostęp 2024-10-17].
- ↑ Herbert Hendin, Physician-Assisted Suicide and Euthanasia in the Netherlands, „Journal of the American Medical Association”, 277 (21), 1997, s. 1720, DOI: 10.1001/jama.1997.03540450076039, ISSN 0098-7484.
- ↑ I G Finlay, V J Wheatley, C Izdebski, The House of Lords Select Committee on the Assisted Dying for the Terminally Ill Bill: implications for specialist palliative care, „Palliative Medicine”, 19 (6), 2005, s. 444–453, DOI: 10.1191/0269216305pm1062oa, ISSN 0269-2163 [dostęp 2023-09-26] (ang.).
- ↑ H. Matthews, Better palliative care could cut euthanasia, „British Medical Journal”, 317 (7173), 1998, s. 1613–1613, DOI: 10.1136/bmj.317.7173.1613a, ISSN 0959-8138.
- ↑ Sprawa profesora Zbigniewa (Ben) Żylicza [online], nfapat.wordpress.com, 14 lipca 2008 [dostęp 2024-10-17].
- ↑ Ogólnopolski wykaz osób, którym nadano stopień doktora lub doktora habilitowanego [online], polon.nauka.gov.pl [dostęp 2024-10-17].
- ↑ Wizyta w Kolegium Nauk Medycznych dr. hab. n.med. Zbigniewa Żylicza [online], ur.edu.pl, 1 września 2022 [dostęp 2024-10-17].
- ↑ Zbigniew Zylicz i inni, Paroxetine in the treatment of severe non-dermatological pruritus: a randomized, controlled trial, „Journal of Pain and Symptom Management”, 26 (6), 2003, s. 1105–1112, DOI: 10.1016/j.jpainsymman.2003.05.004, ISSN 0885-3924.
- ↑ M.M. Jansen i inni, Pain-relieving properties of topically applied morphine on arterial leg ulcers: a pilot study [online], magonlinelibrary.com, 23 września 2013 [dostęp 2024-10-17] (ang.).
- ↑ Morphine Inhalation by Cancer Patients: A Comparison of Different Nebulization Techniques Using Pharmacokinetic, Spirometric, and Gasometric Parameters [online], sciencedirect.com [dostęp 2024-10-17] (ang.).
- ↑ Małgorzata Krajnik i inni, Local pulmonary opioid network in patients with lung cancer: a putative modulator of respiratory function [online], link.springer.com, 30 grudnia 2010 [dostęp 2024-10-17] (ang.).
- ↑ Małgorzata Bos-Karczewska, LINTJE: prof. dr. Ben Zylicz benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau - 28.04.2006 [online], Polonia.nl, 30 kwietnia 2006 [dostęp 2024-05-27] (pol.).
- ↑ Tomasz Żylicz. Akademickie skutki reformy rolnej. Wiadomości Ziemiańskie. 2023(88):49-54.