Zef Serembe
 Zef Serembe | |
| Imię i nazwisko |
Giuseppe Serembe |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
6 marca 1844 |
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka |
romantyzm |
| Ważne dzieła | |
|
ballada: Powracający żołnierz | |
Zef Serembe - właściwie: Giuseppe Serembe (ur. 6 marca 1844 w San Cosmo Albanese, prowincja Cosenza, zm. 1901 w São Paulo, Brazylia[1]) – włoski pisarz i poeta, pochodzenia albańskiego.
Życiorys
Zef Serembe studiował w College San Adriano w Cosenzy, pod kierunkiem Jeronima de Rady[1]. Z powodu zubożenia rodziny musiał przerwać naukę i powrócić do rodzinnej wsi. O losach jego życia zadecydowała miłość do kobiety z rodzinnej wsi, która wyemigrowała wraz z rodziną do Brazylii i wkrótce po przyjeździe zmarła[2]. W 1874 Serembe popłynął do Brazylii, aby odnaleźć grób ukochanej i rozpocząć tam nowe życie. Z pomocą Dory d'Istrii udało mu się uzyskać posadę na dworze cesarza Pedra II, ale rozczarowany Brazylią w 1875 zdecydował się powrócić do Europy[2][3]. Okradziony z ostatnich oszczędności w Marsylii został zmuszony do powrotu pieszo w rodzinne strony[1]. Pomoc uzyskał w Livorno od albańskiego działacza narodowego Demetrio Camardy, którego zafascynowały wiersze pisane przez Serembe[3]. W latach 1876–1886 Serembe podróżował pomiędzy Albanią a Sycylią, aż w 1893 zdecydował się wyjechać do Stanów Zjednoczonych, gdzie przebywał dwa lata[3]. W 1895 powrócił do rodzinnej Kalabrii, aby dwa lata później ponownie wyjechać do Ameryki Południowej. Osiadł w Buenos Aires, a kiedy gwałtownie pogorszył się stan jego zdrowia przeniósł się do brazylijskiego São Paulo, gdzie zmarł.
Dzieła
Serembe pisał wiersze, dramaty, próbował swoich sił także w tłumaczeniu psalmów na język albański[2]. Awanturnicze i niespokojne życie pisarza przyczyniło się do tego, że nie zachowała się większość z nich. Pierwszy tom jego poezji (w wersji dwujęzycznej: włoskiej i albańskiej) ukazał się w 1883 pt. Poesie italiane e canti originali tradotti dall’albanese. Najsłynniejszym dziełem Serembe jest ballada liryczna Powracający żołnierz (Il reduce soldato ballata lirica), wydana po raz pierwszy w 1895 w Nowym Jorku, w języku włoskim. Dzieła Serembe pisane po albańsku opublikowano 31 marca 1887 w czasopiśmie Arbri i ri (Młoda Albania), a w 1926 bratanek poety, Cosmo Serembe wydał w Mediolanie pośmiertnie zbiór wierszy stryja, w języku albańskim.
W 1999 nakładem wydawnictwa Argeta LMG ukazał się zbiór wierszy Zefa Serembe, w opracowaniu Klary Kodry. W 2000 ukazała się w Tiranie antologia tekstów Zefa Serembe w opracowaniu Perikli Jorgoniego.
- 1968: Vjersha
- 1985: Poezi italishte dhe këngë origjinale. Ushtari i kthyer (baladë lirike)
- 1985: Studime dhe kritikë. Monografi
- 1999: Poezi
- 1999: Poezi të zgjedhura
- 2000: Më të bukurës në Strigari : vjersha, poema, balada, letërkëmbim
- 2002: Këngëtari i dashuruar : vjersha të zgjedhura
- 2004: Zotit : këngë shumëmetrike
- 2005: Më të bukurës që është në Strigar
Pamięć
Imię Zefa Serembe noszą ulice w Tiranie, Durrësie i w Kamzie. W listopadzie 2021 w Bibliotece Narodowej w Tiranie otwarto wystawę poświęconą Zefowi Serembe, w 120 rocznicę jego śmierci[4].
Przypisy
- 1 2 3 Suplementi Pena Shqiptare/ Zef Serembe-Poeti që grisi këpucët për dashurinë. = 2021-07-17 [online], telegraf.al, 2021 (alb.).
- 1 2 3 Robert Elsie: Zarys historii literatury albańskiej. Narodziny literatury albańskiej, XVIII-XIX wiek, z.3. Toruń: 2004, s. 48-51. ISBN 978-1-78076-431-3. (pol.).
- 1 2 3 Jeta dhe vepra e shkrimtarit të shquar arbëresh Zef Serembe [online], voal.ch, 2020 (alb.).
- ↑ “Zef Serembe (1844-1901)” at the National Library, on the 120th anniversary of the poet’s death [online], sot.com.al, 2021 (ang.).
Bibliografia
- Robert Elsie, Albanian Literature: a Short History, London: I.B. Tauris, 2005, s. 56, ISBN 978-1-84511-031-4, OCLC 62131578.
- Stuart Mann, Albanian Literature: An Outline of Prose, Poetry, and Drama, London 1955.
- Robert Elsie, Albanian Literature. Early Authors. albanianliterature.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-09)].