Zeta Centauri

Zeta Centauri

ζ Cen
Położenie w gwiazdozbiorze
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór	Centaur
Rektascensja	13h 55m 32,386s[1]
Deklinacja	−47° 17′ 18,15″[1]
Paralaksa (π)	0,00854 ± 0,00013″[1]
Odległość	381,9 ± 5,9 ly 117,1 ± 1,8 pc
Wielkość obserwowana	2,55m[2]
Ruch własny (RA)	−57,37 ± 0,10 mas/rok[1]
Ruch własny (DEC)	−44,55 ± 0,08 mas/rok[1]
Prędkość radialna	6,5 ± 2,0 km/s[1]
Charakterystyka fizyczna
Typ widmowy	B2,5 IV[1]
Masa	9[3] M☉
Promień	6,6[3] R☉
Wielkość absolutna	−2,79m[2]
Jasność	7100 L☉[3]
Okres obrotu	<1,5[3] d
Prędkość obrotu	225 km/s[3]
Wiek	20 mln[3] lat
Temperatura	21 090 K[3]
Charakterystyka orbitalna
Krąży wokół	Centrum Galaktyki
Półoś wielka	6230[2] pc
Mimośród	0,1761[2]
Alternatywne oznaczenia
2MASS: J13553239-4717183 Cordoba Durchmusterung: CD−46 8949 Fundamentalny katalog gwiazd: FK5 512 Boss General Catalogue: GC 18809 Katalog Henry’ego Drapera: HD 121263 Katalog Hipparcosa: HIP 68002 Katalog jasnych gwiazd: HR 5231 SAO Star Catalog: SAO 224538 Leepwal; CPD−46 6560

Zeta Centauri (ζ Cen) – gwiazda w gwiazdozbiorze Centaura, odległa od Słońca o około 382 lata świetlne.

Gwiazda ta ma nazwę własną Leepwal, wywodzącą się z języka marszalskiego, zatwierdzoną jako oficjalna przez Międzynarodową Unię Astronomiczną w 2024^[4].

Jest to jedna z jaśniejszych gwiazd w konstelacji, jej obserwowana wielkość gwiazdowa to 2,55^m, a wielkość absolutna jest równa −2,79^m[2]. Gwiazda ta leży na tyle daleko na niebie południowym, że nie została nazwana przez starożytnych^[3].

Zeta Centauri należy do typu widmowego B2,5, jest sklasyfikowana jako podolbrzym^[1], ale najprawdopodobniej jest to wciąż gwiazda ciągu głównego^[3]. Ma ona temperaturę 21 090 K i jasność 7100 razy większą niż Słońce. Jej promień to 6,6 R_☉, a masa jest 9 razy większa od słonecznej. Gwiazda ma 20 milionów lat. Szybko rotuje wokół osi, wykonując pełny obrót w czasie mniejszym niż półtora dnia. Najprawdopodobniej skończy życie jako biały karzeł, ale jej masa jest bliska granicznej, powyżej której gwiazdy eksplodują jako supernowa^[3].

Jest to gwiazda spektroskopowo podwójna. Jej towarzysz, którego właściwości fizyczne nie są jeszcze znane, obiega ją w ciągu 8,02 dnia. Jeśli jego masa jest równa połowie masy jaśniejszego składnika, to gwiazdy dzieli zaledwie 0,19 au, a Zeta Centauri A ma niższą jasność, ok. 6800 razy większą niż jasność Słońca^[3].

• lista gwiazd w gwiazdozbiorze Centaura
• lista najjaśniejszych gwiazd w poszczególnych gwiazdozbiorach
• lista najjaśniejszych gwiazd według jasności wizualnej